Quantcast
Channel: V A P H U A L I Z A T I O N
Viewing all 39 articles
Browse latest View live

Aw nang Siktui, na lalgam hongtung heen

$
0
0
Khovel a vuahtui tamna pen ana kichi sek, Cherrapunji apan km 291 lel a nai himahleh, hun kipat tung apan Singngat vangkhua in tui haksatna ana thuaktou ngiitngeet hi.

Tuuk lai a adan om deuh. Huchilou, kum khotawn a tui haksatna mun ahi tel hi. Huaiziak tak ahi, khualzinmi te’n hiaikhua a zintun a lit ngoih-ngoih sek uh. Huaiziak tak ahi, hiaikhua loihsan a a-om. Kho nuam leh etlawm takmai himahleh.

Ziingkal dak 3.30 vel di khawng apan tangval te’n baaltiin a kuah khia ua, numei te’n beel tawi in khosung a tuikainaSaptawnnu' Lui mun te leh khogei a luita neu chikchik te a zuan uhi. Khua a hongvaak a, inn nupi te leh skul naupang te a hong kipan ta ua. Huchiin, khosung awng hial in luikhuuk te ah, tui taak telhtelh ngaak in, aneu-alian a tu khepkhup mai uhi. Hiai luita te ahihleh ataangpi in kilometer kimkhat apan kilometer khat-leh-a-kim tan khawng a gamla ngen ahi uh. Sawtkhop a ngak nung ua, a tanzoh haamhaam uh tui te a honpua ua, kho-ul kai puappuap in lamtou ngen ah a hongkal traihtraih uhi. Agim ua, genthei a kisa uh. Himahleh, phunlou-paulou in a thuak ngiitngeet ua. Zaan dak 9-10 tan bang a tawizeel uhi.

Hiai Singngat tui haksatna hi, kum nga hal a MLA elekson a om dek chiang teng in ngaikhawk taktak dan a gen in ana om gige hi. Himahleh, tutan sukven ahi naikei lailai.

Khovel mun tuamtuam ah March 22, 2010 in World Water Day zat in ana om hi. Tukum a thupi, “Clean Water for a Healthy World,” chih ahi. I tenna leitung hi tui in dim mahleh, 97 percent te a al ahi. 2 percent te lah vuuk khal a om ahihchiang ua, mihing te’ neek di’n percent 1 chouh a om chihna ahi. 2025 chiang in, milip 1.8 billion te’n tui haksatna a tuak diing uh, chih UN in a suikhiat dan ahi.

India solkal in rural water supply programme a din kum nga paisa sung in Rs.100 billion veel seng mahleh a gah muhsuah diing thupi lua a om kei hial. Hiai scheme in khota 30 percent lel a huap a, sawtlou nung in pipeline and hand pump te a kisia a, tui niin ngen a dim hi. Huai in natna tampi piangsak zomah.

Central Ground Water Authority in kumteng a leinuai a tui piang khezah sang in i neek khiat uh tamzaw gige chi hi. India in leinuai ah tui 43 million cubic metres (mcm) nei a, huailak ah, 7 mcm kha mipi te dawndia koih ahi a, adang 36 mcm te loulam tuipiakna dia koihkhol ahi, chi. Avek a leinuai tui i poimoh zah ahihleh 64 mcm ahi. Kumteng in tui level kiam hiaihiai, chi zomah uh. 2008 in Manipur in vuah tui 739.50 mm ngah a, 2009 in 475 mm lel ngah hi.

Pan kilasa te
Hun paisa ah Singngat tui bawlna di’n pan bangzah hiam ana kila saam ta. 1980 vel in Pu T Gougin, MLA in Paldai lui ah tui a hon chingsak a, himahleh earthen dam ahih ziak in kum nih sung in a kichim sia a, bawlnawn ahikei. 1990 vel in UN agency panpihna in leinuai ah tui pamsuah ahi. Huai in tui kiningching simtak in kum bangzah hiam ahon pethei hi. Himahleh, 1997 gaalbuai a inn a kihaal in, a van poimoh teng a mangkhawm vekta. 2000 nung in lui hoihtak khaallai a leng kanglou Singngat apat km 5 vel ding apat tui lawng khungsuak in khosung ah bangtan hiam tui kaizou a, ahihziakin vuah zuklouh hun in a zat theih tuankei.

Military Civic Action Programme (2005-2009) nuai ah Singngat khua hi, “model village” dan a bawlkhiat sawm in ana om hi. Huai din Rs. 2,78,50,000 – human resource development, educational enhancement, women empowerment leh infrastructure development a din – piakkhiat in a om. Hiai te lak ah, Singngat khua tui piakna di’n Rs 16 lakhs seh in a om hi. Hiai Rs 16 lakhs hithet zang in Paldai naak apan tui a kizawl a, khosung ah a kikaisak hi. Himahleh, a poimoh hun laitak, vuah zuklouh hun in a zat theih tuankei.

Mipi te’ haksat dan
Tomchik sung adia pan i na laaksa te phattuam taktak omlou ahihziak in, hiai Singngat tui buaina, kum sawttak hisaap adia sukven poimoh ta hi. “Project thupi tak nuai ah Tuivai leh Tuitha khawng apan tuilaak louh a lampi dang a om nawnkei,” chiin khomi Tualhau in geen hi.

“Luipi, Saptawnnu lui, Mawngluikawi, Sihpheng, Leisan lui, Hai lui, Kul lui te tangpi adia kingakna taak nawnlou,” Lalkhanmang in chi. Tu in khosung a hand-pump teng a segai ta zomah. Sangi in, “Kumdang a chu haksa leh le kilei ngeilou pi. Tukum haksa uang lua ahihchia, nei leh neihlouh omlou a lei ngai eivoi,” chi hi.

Gari nei te’n Tuivai leh Tuivel khawng ah va pua ua, khosung ah zuak uhi. 500 litres dan a hisap sintex te Rs 200/250 khawng hi tangpi. Puak toh te tiin khat a Rs 8/10.

“Kar khat a khat vei khawng kisil ngai aka!” Thanlian in chi. “Kisil mun i utleh gamlak a lui va naih vengveng di himai,” chiin Goubiak in gen. “Huaile, i kiiklam chiang a i kho-ul teng a kiniin nawn thouthou.”

Khokiim apan skul kaidia, nu-le-pa omlou a amau kia a hong khosa, naupang te a genthei diak uhi. Tui kholching na diing hoih a neikei ua, ann huan hun toh tui tawi hun toh laisim hun a kituah ziak in buaithei mahmah uhi. Pawl sawm simlel, Hohoih in, “Zingkal toh nitaklam a Kullui ah tui va kitawi gige inchin, lai le ki sim man ngeilou,” chiin geen hi.

Luita a tui tawi i chih, a luang ziahziah dip ahi laizang kei a, a taak telhtelh ngaak ahi hi. Nu Thangngaih bang in Sihpheng lui ah, tui a ngak kawm a, zanah zial inchin, seer lang – seer khat chih khawng azial khit chiang a le tui tang nailou lai, chidan eihchu. Chunga in, “Lui a tuikang ngak, thallup zenzen zeen a i hon ngaihtuah taktak leh tangval tung apat ngaihzawng te tan (kum 20 bang paita) a te i tuntan a le beelkhat le ana dimzou nailou lai eivoi,” chi zeih.

Inn nupi, ta thum nei, Kikim in, “Tui tawina a nitha kiseng hiilheel. Vial nih i tun leh i ni khat nnasep di teng ki taan,” chiin phun namnam. Minthang in lah, “Tanky lian deuhmai om henla, huai ah khol veemvuum maile zaw,” chi vungvung mai.

DoNER Project
2009 kumbul apan SSPPNet ah, hiai Singngat tuihak thu nasatak a kikupkhawmna ana kipan hi. State Govt. in Detailed Project Report (DPR) a bawlkhit peuhpeuh chiang a sanction theih din DoNER in NLCPR Scheme nuai ah “Augmentation of Water Supply” chih project Singngat (Rs.2.79 cr) leh Thanlon (Rs.2.24 cr) 2008-09 adia koih khin ahihdan Kamkhenthang Guite, IES, Director, M/o DoNER in SSPPNet ah nikum in ana taaklang ta hi.Lui a tui dim keuhkeuh

Aman hiai project a hong pichin khiat daan hichiin geen: “DoNER in 2008-09 in hiai project finance didan in ana retain a, state govt kiang ah hiai project DPR submit diing in ngen hi. State govt in a submit khit in, line department (drinking water) te kiang ah DoNER in a comment uh ngiat nawn. Huchiin, department te’n a project hoih ahi chih dawnna honpia uh.”

Kamkhenthang in, “State govt in concept note hon gelh inchin, huai a indicative cost dungzui a DoNER in hiai project 2009-10 a di’n a la ta,” chi hi.

Ministry of DoNER website apan kimu dan in, 2009-2010 sung adia Manipur a “Augmentation of Water Supply” project guan-galh a omna munteng hiaibang ahi: Saikot (Rs 2.97 cr), Komlathabi, Chandel (3.79), Thanlon (2.13) Liyai Khullen, Senapati (3.43), Motbung, Senapati (2.56), Singngat (2.05), Shangshak, Ukhrul (6.91),Langthabal Phuramkhong, Imphal West (7.64), Sangaikot (1.25), Changpikot (1.05).

Thanlon project pen July 16, 2009 in ki sanction a, approved cost Rs 213.26 lakhs (2.13 cr) lak ah Rs 67.18 lkhs kipekhe ta, kichi. Singngat a pen July 20, 2009 in ki sanction a, Rs Rs 204.64 lkhs (2.05 cr) lak ah Rs 64.45 lkhs kipekhe ta.

Kamkhenthang in, “Thanlon a diing first installment Rs Rs 67.18 lkhs, July 21, 2009 a khahkhiat hita a, Singngat a diing Rs. Rs 64.45 lkhs, July 22, 2009 a piakkhiat ahita,” chi hi.

DoNER in nikum masa a rough cost a hisaap toh Manipur govt in project report a piak nung a sanction cost dia bikhiah a om zah kibang nawnlou hi. Ama a Singngat a dia Rs 2.79 cr kichi pen tu in Rs 2.05 cr in ke niam vok a, Thanlon a diing Rs 2.24 cr pen Rs 2.13 cr in pungtou thethup hi. Ah, hiai pen zaw thutuam in koihta le.

Ministry of DoNER a seem mah, H Chinzason, SO in, “Hiai Manipur a tui project te kha kum masa vel apat ana kipan ta ahi a, Chandel, Senapati, Churachandpur te a di alom a hong paikhawm ahi,” chi hi. “Kum khat leh akim khawng luut ahi a, kin mahmah chih di ahi.”

Kamkhenthang in, “Hiai augmentation project ahihleh scheme ana omsa behlapna dan maimai ahi a, huaiziak in asum tamthei taktak lou,” chiin gen.

SSPPNet kikupkhawmna
Tulai in SSPPNet ah hiai thu kikupkhawmna paitou zeel. Ministry of Water Resources a Under Secretary, K Ginkhanthang in, “Singngat kumteng a tuihak kha, solkal in athei a, a palai te un le atheih luat tai dimdem sa uh ahi. Poimoh sa taktak uh hileh tui lakna scheme hoihdeuh a kibawlna sawtta ding in umlel ing,” chi heuh lel. “Tuivai hiam, Tuitha naak hiam ah water supply scheme khat guan-galh theih bang hileh zaw nekpiang deuh kha na ve. Khopi chei a chei a, tuilakna scheme lian kuamtak bang pankhe ta ngal le zaw, i Zogam khopi poimoh mahmah khat ahihna toh,” chi in geen. “Committee khat hong kibawl henla, MLA te leh makai te khawng toh kikum in, project liandeuh bawl didan ngaihtuah le a hoih di,” chi hi.

Mizoram a CE (Power & Elect.), Khamkhokam Guite in nidang a Pu T Gougin lawi’ hihdan a, Paldai lui a scientific tak a earthen dam bawl a, tui chinsak, ahihkei leh, vuahtui kholching bang hoih mahmah diing in geen hi. Aman, “Rainwater harvesting bang bawl di chile earthen dam bawl ngai ding ahi a. A bawldan di ahihleh, roller a feet 2 dan khawng a (layer) a roll ding, a dam tung a tui a letlouh ding, tui tam lam chiang a tuileet na’ng spillway bawl ding ahi a. A dam body vuah leh tui in a suksiatlouh na’ng a suang a tuam di (rip-rap) ahi,” chi hi.

Valte Vungzamuan, IRS in long-term policy ngai petmah ahihdan gen. Huchih sung in, azia a omtheihna diing lampi hiaibang in kawkmuh:
1) Rain harvesting chih dandeuh tuuklai in vuah tui te kholkhawmna munpi concrete water tank Singngat football ground chiah lai a lian feet 40/50 khong a thuk kibawl henla, khaal lai in huai tuite ration in hawmzel le.
2) Kho khanglam a lui mun ah water tank lian tawktak mah kibawl henla, tui khol kihkeih le, huai kha khaal chiang in ration zel le.

“A khomun diklou deuh hiveh aw,” chih ngaihdan tam. Tui a nop taktak na di’n zaw, akhang a munzaang na mun a kituansuk mai a hoih diing - huai di’n mipi lak ah campaign nasatak bawl a poimoh, chih SSPPNet a kumtu tamtak te’ ngandan ahi.

“Tua DoNER apan sum te hoihtak a zat ahihna di’n ZC, ZEPADA, ZHRF/ZSF te’n hon kansui uh henla, contractor muanhuai mahmah khut ah om peuhmah phot leh lungmuan huai ding. Lamka khosung lampi bawllai dandeuh in, hoihtak a enkaitu omthei le maw,” Vungzamuan in chi hi. “Singngat leh Thanlon water supply a pichin theih na di’n heutute hong khauhpai sim maile uh hongpiang saam na lou ding hia?”

Zohna
National Geographic in magazine asuah “Water: Our Thirsty World,” April 2010 issue ah, khovel a tui haksatna mun te kitaaklang hi. Ei Malsuah bial khawng, vuahtui tamna gam ahihziak in tui kichin-mahmah-na mun in chiamteh uhi. Ei la chu, teuhlou mai. Bangziak ahi dia? Kuapeuh in sing-le-lou i soisak zialzial dan te i etthak a, tui kha a poimohna athak a i theih a, akep leh azat siamdan i kisin thak uh poimoh eive maw. I khopi a te, mimal changkaang a, i hauh hulhul lai in, koi kawm hiam ah, kua te hiam in tui zatkhop di le nei zou ngeilou chihmawk, kituaklou deuh hiau hilou? Tua hiai DoNER Singngat water supply augmentation project bang, a sum Rs 2.05 cr teng diktak a zat hong hita himhim lele, a thak bawl di hilou a, a omsa keekletna di dan maimai ahihziak in, Singngat tuihak-kumkhua-na bangchi’n a dawnzaang thei tuan mahmah dia?

Pathian’ Lalgam a hongtun ma a hiai ‘tui buaina’ a hong ven man ngeei ka lamen.

Himahleh, nou Singngat leh Thanlon vangkhua te aw,
Manipur gam a sang tampi lak a tel din neutawk le uchin leng
Nikhat ni chiang in nou ah
Siktui Lalgam a hongtung diing a
Akang ngeilou diing tui a hong luang ziahziah ta diing.
Huaihun chiang in, na sung a teeng mi te’n nuamsa in
Niteng in a kisil ta diing ua,
Niteng in puan a sawp thei ta diing uh.

"Heisa Paallun" Ginlian Hangzo toh houlimna

$
0
0
“Cycle slowly tai ka nuam…” chi in sa mahleh huaini – April 28, 2010 – in “Activa” vom in azi toh Tedim Road ah a hongtai zarzar ua. Huai laitak, kou Apollo Veng luutna bul a dawr kong ah Super Idol Thangginsang toh ka na chiak zuazua laitak uh ahi a. Sang in asap lualua leh a hongkhawl ua. Huchiin, Ginlian Hangzo toh ka hong ki-chibai ta uhi. Gari tung a ana tutdet ziak in azi toh chu ka ki-chibai kha takei uh.

Ginlian in April 23 zaan a a album “Heisa Paallun” a hon khiat toh kisai leh MDC election vai ka houlim zek ua, himahleh a mun a lemlouh ziak in nitaklam a Sauliim Restaurant ngat a sutzop diing vai k’on gel uhi.

Ginlian Hangzo’ debut single, “Cycle Slowly” in Lamka khopi a zelhsuak zohdan lamdang ahi. Lamka khopi sung a cable TV te ah, kha nih vel paita apan hiai laa a kikhah khia a, HIT petmah chih di himai. Tuni tan in laa kiteel mun pen ahilai hi. Gangte laa, Paite pau a hong kisa khia ahi a, Lamka khopi a veng chih ah a kithang zeelzuul mai hi. Naupang te bang in paakta diak uh hilai.

Mipi te’n Ginlian laa siamna a hon theihsuah seemna uh ahihleh December 30, 2009 “A Night to Remember” concert nitaak in ahi. Phamta Thangboi Mangte leh Muana Ngaihte te’ laa te siamtak in a hon awi liahliah a, tua i gen i lasiam nih te om nawnkei mahle uh, amau te suulnung hon zuitou diing, khangthak te lak ah mi ki om ahi, chih lungmuanna leh theihchetna mipi te’ lak ah hontun hi. Zogam.com columnist VL Mangzou in siamsa lua zaw hi’nteh, “Ginlian Hangzo, na kibusawt peih ngei e!” a chi hmiah mai aka.

Huaiziak akei dia, “Heisa Paallun” album honkhiat nitaak a, New Lamka YPA Hall dimleet zuazua zeen a mipi a kipaikhawm. Ginlian in hiai video album CD copy 500 bawl a, huaizan toh a ziing chiang sung in 500 khawngbei ziah ngal hi. 300 print thak nawn ua, huaiteng le bei nawn ngal.

Nungak tampi te a din, vangsiat huaitak in, i chidiam, Ginlian in koppih ana neita.December, 2009 apan a iit Kimcy (Hauliankim d/o Dr VC Pau) toh tuibang ana kigawm ta uhi. Kum nih vaal ana kingai man dan uh ahi. Amah ahihleh, politics lunglut, gam leh nam vei mahmah mi ahi a, tulel in Siamsinpawlpi (SSPP) GHQ ah Finance Secretary hihna leenlel hi.

Chiamsa bang ngei in, nitaklam 2:50 pm in Sauliim Restaurant ah ka hong kimunawn ta uhi. A ngaktu nu’n Ginlian a muh phet a, “Cycle” chia ana sam! Chowmein, fried rice, lassi chih te khawng dawn in, SSPP a heutu leh MDC candidate khenkhat bang le a hongtel ua, akhang a generator ging vengvung kawm ah, ka hong houlim panta uhi.

Na album “Heisa Paallun” kha, bangchi na sa ale? Mipi te’n a deihthou uhia?
Ash, mi’n ana deih thei vanglak unchin, kipah huai petmah himai. Album hon nitak a bang, gintak sang a mipi hong paikhawm tam petmah. Lungtun huailua. Huaizan a album te zuak nailouh di ka chihleh, a mipi lam mahmah apan ngetna hongluut tam lotel inchin, huaizaan apat zuak khe ngal mai.

Bangchik apat hiai album a laa te ana khum pan e?
Audio kha nikum March apat khumpan.

Koi-koi ah na khum a?
Thangzangam, Pauginmuan leh Muanlal kiang ah ka khum. Deihtui ziak a studio tuamtuam zang ka hi.

Hiai teng thum hon tehkaak zual dih le.
Thangzangam chu voice mixing a siam mahmah ka sa. Chiang pen hi’n ka thei. Pauginmuan leh Muanlal ahihleh a tulai ua, khangthak te’ deihdan toh kituah thei di’n a bawl siam mahmah uh ka sa.

A video bawlna di’n bangchibang lel in pan na la a?
Mi a toh kibanglou deuh di, chi in ka bawl a, gim le ka gimpih mahmah. Kei ngaihdan a chu, milei dia deih a, i khot ut leh, quality nei deuh a bawl di, chih ahi. Sum bang le seeng ngam ngai maw. Star casts di bang a Lamka kiim a nam tuamtuam, kim sipsip a zangsuak vek. Zou, Hmar, Vaiphei, Mizo… Huaiziak a, ka sumsenna le sang mahmah.

Avek in sum bangzah khawng na seengpha dia?
Lakh 1 veel khawng eive.

Aw, nashe mahmah eive maw. Laa 1 ah bangzah khawng na hisaap thei dia?
Laa khat ah Ch 4000-5000 kikal khawng ahi di. Model te, director, editor, cameraman leh a gimteng sum toh momento pevek kei ve.

“Heisa paallun” hong piankhiat dan hon gen mah do.
A album min, “Heisa Paallun” laa kha ka phuah ahi. I Zomi numei te adia ka phuah ahi. Zogam etlawmsak ‘sahei’ paak bang a etlawm, i nungak te’n midang-namdang te pasal a neilou a, eimi mahmah a hon neih uh deihsakna dan ahi.

Na lasak te kha, nang original hilou a, mi’ saksa ngen ahisim vek mai a.
Ei kha a minthangsa kihilou inchin, mi’ hon theihbaih di i deihziak a mi’ saksa ngen ka hon sak ahi. Ban ah, eilak a zawl laa thak, a phuak di mahmah ki vanglua. Adiak a, Thangboi Mangte bang, khovel a lasiam laklak a ka ngaihsang pen hi’nchin, amah ka ngaihsang luat ziak mah a alaa te ka hon sakthak ahi. Muana Ngaihte ahihleh ngaih a ngaihnat thoh top. Abang-abang hileh, tutung chu mi’ saksa ngen kisa phot henla, a nawnchiang in, athak ngen kisa leh, ka chihdan ahi.

Benny Khongsai in a laa nana sakziak a na album release dek geigei laitak a hon gaam chih thu ka na zakha a.
Hi, ka album release hundek geigei a ZAA (Zogam Artist Association) President Pu V Siampu in hon phone inchin, “Tung Sunni” laa ka na sakziak a, ngai siamlou a Benny Khongsai in Kuki Artist Progressive Union (KAPU) min a amai ua va ding dia hon sam ahihdan hon hilh phut. Eilah album release na’ng hun tungdek geigei ta, buai a buai. “K’on release phot dia, huai zoh chiang in kihou le eivele,” ka chih leh utlou bilbel uh. Vau thoh lam a hongpau ta uh. Huchia kei le KAPU te mai a va ding. Benny in a laa, phalna lalou a ka sak ziak a Rs 10,000 a hon gaam. Ken le ngaihdam ngetna dan a singpi awm. KAPU in Rs 5,000 a hon kiam. A President pa’n, “Laa copyright tungtang a kigapna masa pen ahihtoh kei thuneihna in Rs 1,000 k’on leh di,” hon chi inchin, Rs 4,000 tungsuk. A Benny mah in le a khonung a, “Hiai sum pen kei kia in ka tan di hilou eikha aw, KAPU teng ka kihawm di uh ahi,” chih khawng hon gen veh aw.

Hiai laa, ken lah, phamta Ginzalal Hangzo’ phuah ka na sa a.
Ke’n le ka thei siam kei. Hiai laa kha Gangte laa hinchin, 1985 ma pek apat ana kithangta. KAPU te’n, “Ginzalal Hangzo apat copyright ka na laakkhiat taak uh ahi,” chi unchin.

Buaihuai na vengvung e maw. A Ginzalal lah dot theihdia ana dam nawnlou. I gam ah hichidan copyright toh kisai dan zuih kichuuptak le a om khol himhim a hia? Gensau le, video editing i bawlna software leh i Windows zat teng uh le pirated ngen hilou amawh?
Himah e maw. Ahimhim a, ngaihdam i nget nung a le kigap lailai chu khasiat huai sim ka sa. Ken le chu ka na hihkhial ahi maithei. Huaichiah, amau, a pawl uh KAPU min a hon bei unchin, eilah mimal a kitang pan. En le artist association neisaam hang a, huai in hon panpih leh chih huai mahmah. Amau communal thil khawng a ladek mawk ua, nuam chiahlou.

Ahihleh, i lasiam te lak ah kuakua na ngaisang ale, chinawn daih le?
Thangboi Mangte, S Chingnu, Lianlunching chih te ahi.

Tulai i music dinmun na muhdan…
Tulai sang in, tuma hun, nidang deuh a Thangboi Mangte leh S Chingnu hunlai a te music leh studio uh hoihzaw a thei ka hi. Nidang a te voice recording quality chiangzaw eivoi. Huaichiah, tulai sang a music paidan uh ngaihnat huai zaw sa ka hi. Tulai a te kha, computerized lozen inchin, deihthusam salou ka hi. Ei’ aw original mang eichu.

I music dinmun dopsangna di’n bangchi panlaak hoih na sa?
ZAA in tusang mah a pan a laak a, music toh kisai a kikhenna (change) hon puakkhiat ka lametna ahi. Lasa te’n, koihiam function leh event khawng a ava sakna ua sum a muhdi zah uh bikhiah dan bang omthei henla, a dignity uh hoihtak a a kepbit theihna di ua dan khawng bawl hithei leh.

Huailou in, vocal training centre kichiantak honkhiat hithei leh ka deih mahmah. A fund le om eichu, DC ah. Mi nautang in iva theisau kholkei a.

Zawl laa sak leh Pathian laa sak tungtang a ngaihdan kikalh om gige abang a. Nang bang a na ngaihdan?
Atangpi in, nidang a zawl laa sa te’n siatna toh ana polhkhawm nasa lua ua, huaiziak a, a zawl laa himhim i muhdan hoihlou ahi. Zawl laa kha khelhna hi zenzen lou inchin. E’n chihtakna toh lungsim siangtak neikawm a i sak naakleh zawl laa sak kichi in khelhna ah honpi luut tuanlou ahi.

Ahihleh nang chu zawl laa mah sa tou zeel di chi aw?
Ka lunglutna mah ahihchia, sa tou zeel di ka hi.

A good mahmah e.
Kipah huai lotel.

P R O F I L E
Mintak: Pauginlian
Tenna: Sahei Road, New Lamka
Pianna: Mata
Pianni: November 10, 1982
Pa/Nu: Jamkhenpau / Chiinkhanngaih
Zi: Hauliankim (Kimcy)
Siamna: Graduate (Morning Star College, Shillong)
Lunglut zawng: Music, politics

D I S C O G R A P H Y
Heisa Paallun
2010
Produced by Ginlian Hangzo
Audio recordings: Gideon, Max Wave, Mwanlal Home
Video: Skylight, Red Cross Road, Lamka

1. Cycle Slowly
2. Heina khatlou
3. Tungsunni
4. Heisa paallun
5. Nanglou ngal
6. Giakmoh vabang
7. Liamsa nunlui
8. Kinepna thawn
9. Sanchim louh ngaih
10. Deih anglai
11. Zankhosawt
12. Pallai nite

Spring in Zodawn

$
0
0
I know a place somewhere in the corner of the earth, tucked away in a world few knew existed, where all is green and fresh. A place where peace and tranquility reign. Come with me and escape to a place of elegance and serenity, into the deep quietude of the Zodawn hills. Leaving behind the noise and bustle of metro cities, make your way to the beauty and quiet of the Guite Kual and Zokuam Damdiai...












Zogam.com May 12, 2010

Manipuri girl molested in Munirka

$
0
0
Racist assault raised its ugly head once again. A girl from Churachandpur in her early 20s was molested and beaten May 27 around 7.30 pm. The incident occurred right in the busy Babu Lal Chowk market (commonly known as "Airport") in Munirka, South Delhi.

The girl was passing through the narrow lane when a man suddenly ran into her and deliberately pushed her in the chest, causing her to fall. When she protested, the man yelled at her and kicked her in the face. She began to bleed profusely. The man then went inside a nearby barber shop, seized a chair, and tried to hurl at her. By that time friends started gathering around and the man fled the scene.

The North East Support Centre was contacted and the matter was reported to the police. However, no arrest has been made as of yet. With the help of students leaders from the Northeast, an FIR was filed at the Vasant Vihar Police Station.

Singngat Special Meet 2011 Report

$
0
0

Singngat vanglaini pholhkiikthakni. Zawilui totkikthakni. Lawmlui, zawllui toh kimuhkhawmni. Vualnopni. Kipahni.


December 29, 2011 ni in, a liamsa Singngat vanglaini pholhsuah thaknawnna khawmpi thupi tak, Singngat Special Meet 2011 kichi sai in om hi. India khopi tuamtuam, Malsuahbial, Mizoram, Imphal leh Lamka khawng a ana kithehdalhsa, Singngat khomi te’n hiai ni in a zawilui uh tawnthak nawn ua, a lawmlui leh a zawllui te uh toh kimu khawm in, vualnopna hun nuamtak zang uhi.

Hiai khawmpi ahihleh khua a teeng nawnlou leh a teenglelte’ kal zopthak nawnna hi a, khangthak leh naupang te’ adia pi leh pu te’ khekhaap zuihna hi a, khua siansuahna hun a zat ahihban ah, apuksa vangkhua dinsak kiik nawnna diing lampi zonna khawmpi ahi hi.

Team India, Team Lamka leh Team Singngat kiphuan in, October leh November apan hiai khawmpi adi’n nasatak in kisakkholhna ana pan uhi. Mun tuamtuam a om, Singngat miluun leh haute hong kithohkhawm uh a, Lakh 5 val hithet bei a hiai khawmpi sai ahi hi.

Hiai Meet adia kitoh phuurna dan in, “Singngat Special” newsletter nih, leh “Singngat Special” 2012 calendar etlawmtak bawlkhiat leh hawmzaak in om hi. Singngat laigelhmi tuamtuam in agelh uh, Singngat vanglaini tangthu tuamtuam kikhilkhawmna magazine hoihtak, “Singngat Special: The Singngat Literary Hall of Fame” leng bawlkhiat hi a, Meet ni a honkhiat in om hi.

Hiai khawmpi ah mipi 6,000 vel paikhawm zou dia hisaap ahi. HMHS compound, Bethel Veng ah hunzatna om a, agei a Singngat mawltual pen nekbawlna leh nekkhawmna mun dia zat ahi.

Hiai Singngat Special Meet theihgige na diing, a khua kum 211 a chin kipahna leh Singngat mi ana mualliamsa tengteng phawk tawntungna di’n memoriam suangpi honna leeng om hi. Singngat vangkhua ahihleh 1800 kum a saatpat ana hi a, tu in hausa khang sagih-na ah omlel hi.

Hausapu Khupkhanhau in, “Ka khomi, ka tu. ka ta te’n tam bang a vaiguan nang bawl uh ka kipa mama hi,” chi in khosung mipi te’ kiang ah gen.

Mundang apan Singngat Specialists paikhawmte, “Singngat gamkaih a sing-leh-lou te'n na mel uh amuh chiang un, thou siausiau ua, leivui te na-ngawn om maimai theilou in a hon boh luailuai uh,” chi in H Khanlian, Secretary, Singngat Village Authority in vaidawn hi.

Suun hun a formal program kipat ma in, HQ Veng apan Hausapu leh Hausapi mipi’n zawn ua, palanquin procession thupitak in khosung ah nei uhi. Hunzat sungteng in, Singngat lasiam minthang – khanglui leh tulai a te’n mipi paikhawmte sulim mahmah uhi. Laa sa te ahihleh Zogam adia a penpen te, Singngat mi diktak ngen hi uh. Music leh sound lam saite le Singngat mi ngen. A lasak te un kuapeuh’ lungleen tokthou ahi ngei diing – va ding khia a laampih duaiduai bang, sum va pia bang, tu maimai thei nawnlou a dingtou a khutbeeng bang, tutmun a mitsi diidiai a, sabang tatna sa leh lawmlui te ngaihtuah a mittui ana nuul bang…

Team Delhi in “Singngat Medley” – nidang a Singngat a la tualleng kithang kaihkhawm, lapawl sa ua, mipi’n kipahpih petmah. Kangtalai asia Paldai a tung zoulou, Ningboi lenna helicopter, Bangzah a lian maw Ima Rani, chih khawng ahi.

Nitak in “Homecoming Musical Nite” nuam theipen a neih hi a, Singngat lasiam te leh Friends band te’n ziar zeek uhi. Ama apan a tamtak te’ lauhthawng bang lou tak in, hiai zan in kuamah kisubuai om hetlou a, siangthou tak in hunzatna paisuak thei hi. Music ngaina te laam ua, akham te leng amau kham bangbang a nuamsa in om uhi. “Zaan program” kichi hichidan di mah ana hidan a’i.

Hiai khawmpi a di’n Lamka apan bus 4 leh truck 2, ban ah, gari neu tampi in Singngat mipi te nawntou a. Singngat khua adiing a chiamteh tham gari tam a luutni pen ahi hial diing e. Suun hun zangkhin a paisuk toh nitak hun zang dia paitou kipeel heehuu te’n Tedim Road su gamlum mahmah uhi. Lampi teng bang tuan chim thei phial le uh kilawm.

Team Lamka in hiai Singngat Special Meet a kizattheihna dia mikiphal hunkhop te’ kiang ah tutpaak siatna leh Zo puanlaisan silhsakna nei hi. Saptuam chih apan pastor/sister te kiang ah puan pia uh a, Singngat laigelhmi suanhuai taktak te kiang ah “Kipahpihna Lai” pia uhi. Hausapu leh Hausapi kiang ah memento hoihtak pia uh. Huchi bang zel in, midang khenkhat in leng Hausa te nupa kiang ah kipahpihna thilpiak pia uhi. Pu V Pauthuam in ana patkhiat, Zounou Club te’n leng Hausate nupa puansalh silh sak ua, ZYA Singngat unit te thilpiak pia uhi.

A thugenna ah Vungzamuan Valte, IRS in, “1980’s aSingngat lampi pucca road, power, water, SDO office, quarters leh hospital te hoihtak a om, bangziak a tu a om nawnlou ahia? Election dek ahi a, MLA ki candidate te kiang ah manifesto pe ni.Singngat in community center, public library, higher secondary, tuinak leh tuineek hoih, lampi hoih, plantation chihte a poimoh. Singngat khosuak teng in hanchiam ni,” chi a, Singngat Vision 2020 luikhiatna nei hi.

Hiai ni in, Thangthuam Memorial Trust in khosung a khosak haksa diak mi sawm (10) teelkhia a, panpihna thilpiak (sum) pia hi.

Khawmpi ma ni, December 28, 2011 in, nidang a Singngat a football team ana minthang mahmah nih, Zounou leh Nine Brothers apan veteran players te’n “homecoming match” nuamtak ana nei uhi. Khawmpi zoh ni, December 30, 2011 in HMHS ah sinlai naupang te lak ah “Career Awareness” hun manpha tak, lohching tak a zat in om hi.

Gennop genna hun ah, “Village Authority leh mipi te' kiang a ka gen nop hiai ahi: bangdia tu tantan a bi inn omlai ahia? Bangdia i khosung kongzing te blacktopping hinailou lai ahia?” chi in Roubul Valte in lamdang a sakthu gen. “Khosung a development fund hoihtak a zat ahihtheihna di’n telching MLA/MDC te mipi’n hoihtak in enzui in thuap ni.”

Azom in P Songlianlal in, “Singngat mi, mun tuamtuam a om te hi, i special ua, they are special people, hi’n ka thei,” chi a, Michael Ginzasuan in ahihleh, “Ka bualna, ka khanletna Singngat ahi a, ka kiletsapi mama hi. A khantou theina dia lam chiteng a pang di’n ka kiman,” chi hi.

“Tuni’n intending MLA te kuamah i chialkei a, Singngat mi diktak teng mah i paikhawm a, i kihaithutuah a, anuam lua,” chi in L Pumzanang in gen. “1805 a Pu Shingvial in khua ana saat apat tuni tan sung a, khat le khat kikal a kitheihsiam louhna omteng, tuni in kingaidam tuah chiat ni.”

V Langkhanpau Guite in, “Singngat te bangziak a pil a, siam i hi a, ka chihleh experience haute i hihziak ahi,” chi. “Hiai i kithuahkhawmna uh, nisa nuai a i tutkhawmna uh, special ka sa mahmah. Tuni a hiai Special Meet a nisa in hon khohkhaak tengteng in thupha ngah diing ahi, chih ka muhdan ahi.”

Kamzathang Ngaihte in, “’Kihaithutuah’ chih ka deih kei a, kithuman tuah peuh leng, chih ka deih ahi. Tutung election ah kithutuak in pangkhawm ni. Singngat bawlhoih ni,” chi hi.

“Singngat milui ka hi a, Singngat tualkuan tahtah ka hi chih na thei ding uh ahi,” chi in Chinkham in gen.

Rousang Valte in, “Mun tuam, gam tuam ah ka na vakkual tham a, Singngat mi hih hi, anuam a, a kisaktheihpih huai. Singngat khosuak makai, MLA/MDC i neihlouh lailai uh vangsiat huai ka sa. Bangziak a Singngat ah higher secondary, college chih khawng om theilou di? Tuni in i MLA/MDC te' liangkou ah ka nga ut ahi,” chi in gen.

Hiai ni in, a minthang Singngat Special singpi, mipi paikhawm teng in dawn nainai ua, nitaklam in laikuang sawkkhawm uhi. Hiai adi’n bawng 9, sial 1, bangkol 1 leh vok 2 goh in om a, tuanvai 100 val in beelpi 80 val zang in sa huan dupdup uhi. Nupi 50 vel in khualgam a pat hong paite’ adiing ann huansak ua, khosung mipi’n bel Krismas nekkhawmna bang in, innkuan-kuan a kitawi in, nechiat uhi.

Hiai khawmpi a special na mahmah ahihleh, kuamah milian tawisang tuam, chief guest a omkei a, a telteng hivek mai. Hausapu leh Hausapi kia dohkang tung ah atu ua, mipite – alian-aneu, azawng-ahau, asiam-amawl, HMHS kongtual ah a tukhawm dipdep uhi. Ann bangle mi tengteng in field lai a tuchiil phihpheh a ne himai.

“A thupi lua. A nuam lua. Sutzop touh zeel di ahi,” achi uh aka, akhat-akhat in.

PROGRAMME HUNZEEK

Venue: HMHS Ground

Time: 10:30AM

Comperes: Haumuanlun Samte & Cicily Nianghaulun

Recorder: E Ginzamang (Secy, Team Singngat)

Program Co-ordinator: Daniel Langel

Inauguration & Flag Hoihsting: Pu Khupkhanhau Munluo (Chief of Singngat)

Opening Prayer: Rev Mangmuanthang Munluo

Welcome Speech: H Khanlian (Secy, Singngat Village Authority)

Condolence: Rev Kamchinkhup

Brief sketch of Singngat history: Team Delhi

Releasing of Singngat Special magazine: Pu M Haukholian i/c Chief of Singngat

Demonstration & Sale: Xavier Nengkhanlam & Editorial Board

Speech: Pu Khupkhanhau Munluo, Chief of Singngat

Unveiling of Memorial Stone & Speech: Vungzamuan Valte, IRS

Dedication: Rev Mangsuanthang

Sanctification of Singngat: Rev Dr B Luaichinthang

Special Report: VL Ruala Rangpua (Secy, Team Lamka)

Presentation: Tuallianmang Munluo (Chairman, Team Lamka)

Speech:

Vote of thanks: Chinsuanhau (Chairman, Team Singngat)

Supper Blessing: Rev G Paumuanthang

MUSICAL PERFORMANCES

Vungkhanching - Etlawm Mualkuam

Vungthiankim - I pai zel ding uh

Ngaikhanching - Zoukuam Damdiai

Grace Siamte - Zogam Sian in hong tawi sang

Mungboi Neihguk - Piangsak Vontawi

Jenny Zenthiansiang -Ka hinna'ng hon ngai

Chachan - Laam Deeldeel

Lialian & Kikim - Tulpan Kai

LK Manga - A Sakmin Ngaih

P Swant - Singngat Vangkhua

V Biaklal - Kua hiam ding diing

B John Ngaihte - Siamsin Lia leh Taang

Parmawi - Etlawm Mualkuam

Ngaihching - Zolei Lawkta

Homecoming Musical Nite

Comperes: Thangmuankham & Hoihching

Hunkhak: Haukholian Munluo, i/c Chief of Singngat


PICTURES
Direct link:
https://picasaweb.google.com/113449786530236829924/SingngatSpecialMeet2011?authuser=0&feat=directlink

Feed:
https://picasaweb.google.com/data/feed/base/user/113449786530236829924/albumid/5698675462166026961?alt=rss&kind=photo&hl=en_US

VIDEO TRAILER
featuring Vungkhanching - Etlawm Mualkuam

http://www.youtube.com/watch?v=n9hW8QZasF0&feature=youtu.be



LALJI SUANTAK

$
0
0
MAY 2, 2013

Amasakna pen di'n "Adm ZC" (Admin Zogam.com) in "Zogam.com" Facebook (FB) group ah thusuah bawl.

Adm ZC>ZOGAM.COM

THEIHSAKNA LEH NGETNA:
LALJI SUANTAK identity theih ahi ta a, bang chituk in buaina bawl mah leh, amah bang kihilou ahih chiangin, a min leh a mi kua hiam chih bel mipi theih dia puankhiat lem akisa kei tadih hi. A 'electronic trail' zui leh etkhiak na an, a 90% chiangtak a theih chian ahi ta a, 100% a theih le poimoh sak luat na a om tadih kei hi. A thei dia kilawm sak te toh ki thuzak tuah a hilel a, amah ngei inle a sulnung enkhia om leh kua ahih chih a thei mi hunkhop omta ahi chih thei a, a thil hih te a hon tawpsan lam et ahi. Huchi lou a ngeina banga thusia, beh leh beh, nam leh nam, mimal leh mimal kikal a suktuah leh a thil hih te a tawpsan kei leh khonunga a tung a banghiam a tun leh aman moh a ki puak ding.



MAY 2, 2013

"Lynda Kimi" kichi in FB ah private message hon khaak.

Lynda Kimi
Hey! You are the accused Lalji suantak..you need to apologise or clarify before its too late!

Gingta lou lai maw? Nang eive hong kingawh....na kisiamtan ngam na diam?
A kinlam a ngaihdam/clarification na bol ngai eive...min hon mankheta ahihchia!
Na kisiamtan na di thu hon gen himhim ve..nang nahihlouh dan..huchih keileh na hinna adia le lauhhuai ahi o...ken hichidia kon gintaat louh hi a..ki frend le ngaikei
Kenchuh kon ngaidam..hilele i nampi in hon ngaihdam zohlouh di uh kon lauhsak mahmah ve...!

* * *

Hiai ni May 2, 2013 mah a Zolengthe lamte khat in hon phone. "Lalji Suantak nang na ma? Nang dan in ing ngaw ua. Pilvang ou," chia hon warn.

* * *

MAY 3, 2013

Zogam.com te' secret FB group "User Of The Week" group a houlimna khenkhat:


Siamzik Ngaihte:
A lalji gum chuh ka hikei naa,but a mi na theih uh leh,inbox hiam a amah hilh tuak kasa,huchi lou a ,nn post khiat vanglak uh le lah ,a min hihna tak gen ,khe ngam vanglak le uh chin ,chuh deih huai,kei ngaihdan ahi..
May 3 at 3:20pm
 
Ginza Vualzong:
Siamzik Ngaihte hu chia va gen khe mawk leng amah hinna di bang a lauh huai sak pih a om zel a maw.. .Hiai announcement i bawl ana muh a. .. a thil hih a topsan theih ki deihsak ziaka ki bawl ahi. Tun le a ID a deactivate pah ngal a, a hon daih lamet ahi.
May 3 at 3:22pm
Yehuda Manlun:
Lalji Suantak misia na chi wa,Na mu khia ta ua, Ahile Lalji Suantak a hung ngo,hung sumin sia dimdem Benji Tombing & Suan Hangsing bang ka loh dih hita ?
May 3 at 3:32pm 

Mualzavat Tombing:
ka chih chu group a dia i deihkei leh remove di mah ahi..... hilele mi teng va ban muangmoh a va philphil pen ahi ka gen nop!!!
May 3 at 3:41pm 

Rimkus Ngaihte:
kuamah ki ban muangmoh lou, mi khat chouh a hi ki muangmoh pudick 
May 3 at 3:42pm

* * *

MAY 3, 2013

SINGNGAT FB group ah nitak a Zomi Lian Tonsing in mikhat, Lalji dan a hon ngoh. Kiseelna piang. Hiai anuai a bang in:

Zomi Lian Tonsing: LALJI in singngat a hong veh sek lai am?
Siampu Thomte: Kua ale Lalji kichi kha?
Kyekym Zolianuzuansialching: id dang a hong lut khak non kei lehtuh.. kam dam a ana leave dia kigen a kipawtsak ahi... amanle theisiam vanglak.. tomchik a omkhak sung lel a gen inle Singngat tuh hoih thei mahmah e.. a gam leh mual bangle eisa theizo hahahaha
Zomi Lian Tonsing: Hahahaha...knld...
Zosuan-Zomi-Paite-Suantak te di kasak leh:P
Zomi Lian Tonsing: Delhi tual ale ZOMI te omlou di sa a diam maw:P..
I grp member mah aka:P

Siampu Thomte: Kua le atel diam maw, thei ut himhim hi veng aw... na theihdan uh hon inbox sin dih uh, hiai a na gen nop kei uhleh

Zomi Lian Tonsing: Usiam@na gintak louh pen ana hi le lah?

Zomi Lian Tonsing: Tunle i comment te sim2 le a hikha moh di...ka lau...hahaha

Benji Tombing: Amah leh Fake within Fake ten hon bol dan2 un bol leng a dam non kei di ana chi ua.....
about an hour ago via mobile • Like
Zomi Lian Tonsing: Na sangampa na ziar mawk in:Dhahahaha
Ruth Mawi Phiamphu: Keicu Lau Lou........ thei ciang lua inga. luana d um inle kathei tuankei
Zomi Lian Tonsing: Singngat i chih ZO SUAN TE tenna i sak leh..zomi te kia hilou:P

Zomi Lian Tonsing: Nuamsa ven..suantak beh lem2 ki neih pa'n 

Zomi Lian Tonsing: Hahahahaha.......
ZOSUAN ZOMI te teng na SINGNGAT vangkhuo a te ZOMI Zosoun te kikhenna d thu gen a vah leleh,uingol bangmei a ha siet houivot...a thuoh chieng sielpi vuoh thuoh bang a bang lehluh sih dia...hahaha
Kyekym Zolianuzuansialching: I group ale i ngaihlou ua i pawt saksa uh avele.. ama thu hiai mun pentak gen ngailou ahi 

Zomi Lian Tonsing: A genuine um lang i het ta in...hahahaha
MungMung Tonsing: dongsuanpau te haibul nuai aaaaa...lalalalalalalla

Haumuanlun Samte: Lialian, Laji Suantak na chih uh le Zogam.com te'n hon buaipih na uchia?
Singngat mi ahihleh amin hon gen ve ua. Thei na kichih ua leh.
Zomi Lian Tonsing: Zogam.com te'n a hi mawk di hia..
Zomi-Paite te te'n ki buai pih eichu...hahaha
en zogam.com
zolengthe/zogam online chia ka bangkhat louh lai a:D
Haumuanlun Samte: Paite te'n na buaipih ualeh, Zogam.com ah na pu uh Ginza toh va buaipih ve ua.
Hiai a bangziak a hiaithu n'on puaklut eita?
Thei na kichih leh ami hon gen ve.

Cicily Zou: eh ei group a jong lalji thu ana kigen mo?ex member ahi na dol a i gen mai2 uh hi maw......saau tunpi da ni uh maw ei group be ah.
Zomi Lian Tonsing: Na pu va chih..bang chi dan eita???....
Zomi Lian Tonsing: A him2 a,ka post a ki comment a ngaihdan ki share a nang bangziak a nana heh mawk eita?
@lunte...
Haumuanlun Samte: Laji Suantak thu Zogam.com ah va gen ua. Hiai Singngat group ah hichidan lungsim kochiik kuaman ka na gen ngeikei.
Lialian, nang lou ngal.
Haumuanlun Samte: Singngat group a member teng ka theisuak vek a, huchidan mi omlou chih chiantak a ka theih ahi.
Thil na heem gen heng-hang dan ka deihkei.
Hiai SINGNGAT group ah huaidan thu kuaman a kigen ngeilouh nang n'on gen ziak ahi....See More
Haumuanlun Samte: Lynda Kimi te lawi, Zomi Lian Tonsing te lawi, ki-guul-luuk ua, kei hon ngoh na hi uh, chih ki haih hetlou.
Hangsan kisa na hih ualeh, chiangtak in hon ngoh ve ua, Lialian!
Zomi Lian Tonsing: Hahahaha
Kyekym Zolianuzuansialching: Nang Lalji hon hisak uh maw.. Lunte.. a makthei ta vele..
Zomi Lian Tonsing: Na gum ngei e..kon lau...hahahaha

Haumuanlun Samte: Hiai a Zomi Lian Tonsing in le kei hon chih bawl ahi chih kihaih lou. Hangsan na kisak ualeh direct in, hon confront ve ua oi.
Haumuanlun Samte: na boss pa uh Ginza kiang ah "Kei Lalji Suantak ka hi" chih va gen ou.
Zomi Lian Tonsing: Na boss pa...hahahaha
nou kikal ka theikei
bangziak e nana heh mawk a?
Zomi Lian Tonsing: Kon confront ngei kaki lam en...hehehehe
a hun leh a ni d zaw ka theih kei...
Thanks..
Kyekym Zolianuzuansialching: thusia hong polut cheuh in popawt cheuh d chihdan maw Lian.. huai bang a kipei maimai di'n na pammaih khop mai 
Haumuanlun Samte: Lynda Kimi fake ID zang a n'on msg dan in personal in n'on msg zokei di ua, pasal leh pasal. Hiai group a kikaap diaiduai kheemkheem.
Zomi Lian Tonsing U kym2@...thusia ka pawlut a ka pawpot kei aw..
Lunte@.......pasal leh pasal khatvei i ki confront ngut diam?

Kyekym Zolianuzuansialching: a hou lua... gen non kei ua.. na post uhleh comment tengteng ka delete sin dai maimai ua.. hichidan zo hai huai lodeuh.. nong kihehsuah zomah kei du aww

...
...

* * *

Hiai zoh nung a Zomi Lian Tonsing leh Benji Tombing toh atuam tuak a, FB inbox a kihou, kihilhchian.

* * *

MAY 4, 2013

Phone ah kihouna ah Zogam.com a mikhat pen in hichia hon chi: "Nang hon kingoh amah vele. Na lung a noplouh di ka lauh ziak in k'on gen kei a. Mikhat in, amin chu k'on hilh dah dia, huai pa'n bang, a min toh a hihna toh chiangtak a taaklat di eive, chi a heh a heh a nang hon gen ahi."

* * *

Innlam te apat a call dong. "Lalji nang nei ve maw? Evidence hoihtak om ahi," chia hon kingoh.

Nitak a FB ah hiai status va update kha laizang:

Haumuanlun Samte
"Beyond reasonable doubt" a "kei kahi" chih "proof" na neih ua leh,heutute kiang tantan a athu va tun lou in, kei kiang ah hong pai unla, hon khoih ve ua! Na loh-loh uhhon loh mai ve ua.
Himahleh, hiai thei un: na damsung teng uh ka khaa in a hon veh diing.

Hilele, hiai post chu delete pah. Chihleh, Zogam.com FB ah ana tuahphei man uh.

* * *

Salpha Zomi>Zolengthe

Breaking news:
Zogamdotcom cyber police te suikhiak dan in pu Lalji suantak kha Singngat mi,tuleh tu a Munirka,Delhi a om chihdan ahi. Adick diam ah,kathei kei.

* * *

MAY 5, 2013

ZOLENGTHE (fake) GROUP

Lianhang Dellet
Lalji tak2 matkhiak ahih toh kiton in, amah Suantak zong hilou, Samte hi zomah...... tua ahihleh,.. suantak phungpi in, a phungmin a zat man a gap ding uh hilou mw?
Gawtna piak ding ahih leh bang pen piak hoih nasa uh???
1) Hanging.
2) shooting.
3) House arrest.
4) Mercy killing by injectiong lethal drugs.
5) Chopping off his arms or legs.
6) beheading.
7) Banishing.
9) Feeding him to the Dogs.
10) Slicing with sharp blade everyday till hi die....!!!
or cutting his dick and let him bleed to death.
at 2:21pm

* * *

MAY 9, 2013

Ginza Vualzong in "User of the Week" (UOTW) FB secret group ah hiai post:


LALJI TAWH KISAI A ZOGAM.COM DINMUN:
Lalji Suantak a kua kua in i theih Zomi leh Zogam nasatak a doudalleh dem mi ahi. Nam leh nam ki kal a su buai a, a biik in Paite nam a simmoh na mi tampi sisan sou sang sak mahmah hi. Beh leh beh kikal, mi family sung na san zong su buai hi. Tua banah ah mi personal in nasatak in zong a dem in musit mahmah hi. Lalji in Zogam.com ana dou gige a, fake Zogam.com zong amah bawl ahi. Zomi group dang Zogamonline, Lamka Huihkhi, Global Zomi Alliance etc te Lalji in dou ngei lou mawk hi.

Tua ahihmanin Lalji matkhiat leh theihkhiat ut mi a tam a, mi tampi zong amah hi dingin ngoh in ana om ngei uh hi. Hu chi a thil hong om touh lai in Zogam.com te khut a evidence muh theih dingin hong om a, tua eivdence in mi khat kia kok mawk hi. Hiai thu theih ahih phet a mi pen hehpih huai sakna ziakin iim suk mai ding pha aki sa hi. Himahleh ki iim mai leh a thil hih te tawpsan tuan lou ding ahih manin lampi ding ki ngaihtuah khom hi. Hu chi in Zolengthe heutu te tawh zong ki kum khom in, amin gen khe tuan lou in group announcement i bawl ding ua, amah zong aki ze phawk ding a, amah leh amah hong ki hem khe mai in teh chih ngaihdan ki nei hi.Tua dungzui in Zogam.com leh Zolengthe group ah joint announcement ki bawl hi.Hiai announcement effective ahi ngei ding a Lalji in zong a ID hon deactivate pah a, hiai nung laljikampau zak ding muh hi nawn lou phot hi. FB mah a thil tung FB mah a hih bei ki deih ahi pen a, pawlpi tuamtuam kiang a piak khiat ding zong aki sawm kei hi. Lalji in a thil hih topsan hen chih ahi lel ka deih pen uh. Himahleh aman hiai thil ki mu suah a ngei ngaih louh le bel amah thu ahi ta mai.

Nidangin Lalji suantak hi dinging min lang zen in mi ngoh in a om ua, Lalji a dai tuan kei. Tutung ki ngoh fuh sim ahi diam ah, Lalji min a ki gen dok kei na a, Lalji a dai top.

(Emphasis kei' bawl)

Hiai post a comment khenkhat:

Lian Samte: ahihziak in...wild guess dan a mi ban ngoh a a tawp a ngoh kha khong chih dan hikei deuh henla, concrete evidence (not necessarily made public) om henla, huai basis in pointing-finger suk le a peng kei hial di....all the best, z.c team

Ginza Vualzong: Lian Samte read again. It's not a wild guess. 

VnShwanda Zomi
Ahimhim in..Lalji toh kisai ahihna theih ahita...mipilak a puanzak ding lem akisa kei...chin grup a nahon taak khia ua...tun ah huai lalji pen mikhat hidin gintakna nei in agum toh agumlou toh ahi vengvung...admin(zc) te mohsak leh dem in na om uh...Zc in atup mong a mikhat ahuatman ua suzahlak uh chidan in ngoh in na om uh..hiai tungtang ah genleh sak atam...nou lalji hihna na genkhe kei uh..achihleh tua ngoh a ompen kua gen khiak or kamteh khiak ahi d..Lunte khah gen khak in a om a..hiai khah ahoihpen in katheikei...hiai thu ah agentu..azuau theihchiang louh pi a ngohte khah dot chiang hoihlou d hya?.grup leh admin te na minse lua uh... poi anasa lua kahi...

* * * 

MAY 11, 2013
Tuhun tan a chu, innlam leh mun tuamtuam apat call leh message kidong vengvung ta. Lawmte toh kihoukhawm a, HILHCHETNA, ka FB wall ah, suah khe mai:

HILHCHETNA:
11th May 2013

Lunte Samte
Adm ZC (Admin Zogam.com) in May 2, 2013 (Thursday) in ZOGAM.COM facebook group ah Lalji Suantak theih khiak ahih thu taklang hi. ‘Electronic trail’ zui leh etkhiakna apan 90% chiangtak a theih hita dan in leng gen hi. Huai nung in, lawm le vual, leh hon deihsak khenkhat apan thu ka za a, mun tuamtuam a agelh dan ua pat, Lalji kha kei dia hon muangmoh uh ahihdan thu ka hon thei hi.Facebook user Lynda Kimi kichi in tangtak in hon ngoh hi.

A min puankhiat hikei mahleh, comment khawng a mi khenkhat te’ kampau dan apan kei ngoh a om ka hihdan a hong chiang hi. Hem-gen leh hem-ngoh theitum dia ka om, mihing ka hihna ziak ahi. A heem zawng ngen in hon kaap ua, bangmah ka gen kei. Ka min koimah a kipuang khe lou ahihchiang in.

Himahleh, athu hong kithang naak panta a, ka zahtat mahmah mi khenkhat bang in athu ana za ua,"nang Lalji hi taktak maw,"chi a awlmoh leh awilou kawmtak a dotna ka tuak toutou hi.

"Zogam.com admin"in a thu post, atuung a ana ngaihsak lou himahleng, dotna ka hon tuah mun luat tak in, a thu ka hon kansui a,"muangmoh"kia hilou a, kei, Haumuanlun Samte kha, Lalji Suantak dan a"tangtak a ngoh"a om ka hihdan ka hon thei ta.

Huchi in, heutute kiang tanpha ah ka thu tut in a om a, himahleh ka hihlouhdan theihpih in a om hi. Deihsaktute'hilhna bang in, ka dai maimai hi. Hilh a ka om bang a ka daih dide pen Lalji hi a ka ki “admit” na leh"proof” dan a genthang daih zel a om ziak in, ken le hiai ah, a kisaikhakpihte leh a simkha kua peuhmah theih ding in hilhchetna leh ngetna k'on bawl hi.

1. Lalji Suantak ka hi kei. Lalji kua ahia chihleng ka thei kei. Facebook mun tuamtuam a a thuvek te ka deihzawng ahihlouh ziak in ka na ngaihsak kei.

2. Admin Zogam.com ten"electronic trail zang a 90% prove/ -evidence"a neihte uh kei leh FB user te theih ding a hon koihkhe le uh ka kipak mahmah ding.

3. Lalji Suantak in hiai thugelh ana simkha diam, chihle ka thei kei. Asimkhak leh a thilhih hoihloute atawpsan ka ngen a, i hihna (identity) diktak mah toh pau ding in ka hasuan hi.

Lawm-le-vual leh hon deihsaktu kuapeuh mah kiang ah, hiai k'on gen hi. Ki muhdahna ziak leh kisimmohna ziak a hihna loupi a ngoh a om ka hi. Na hon awlmohna tung uah kipahthu k'on gen hi. Nou bang a concerned friend neih khak hampha ka kisa."Ngoh"leh"proof nei a nang mah na hi"kichih kikal kigamla petmah ahi chih i theih chiat uh ka lam-en. Lalji, miteng iplah leh huat a om hi a kingoh a, proof bangmah lah koihtuan louh chu character assassination ahih ban ah, Lalji'thuak di teng kithuak sak sawmna ahi.

Huaiziak in, kei adia hiai daihsan maimai theih hinawnlou in ka thei. Ka dikna thu chu kenle ka tangkou pih di mah ahi chih ngaihdan ka nei hi. Na theihbeh nop uh omleh chiklai peuh in Mobile/FB tungtawn in le non thuzak thei gige ding uhi.

Thilhoih deih a, thil diklou doudal dia kisa ihihleh, diklou tak a hihzel in phattuamna anei dia hia?

Na deihsak uh,

Haumuanlun Samte
Mobile - 9711796850

* * *

MAY 12, 2013

Ziinglam a Zogam.com "User of the Week" a ana pang khat in hon fone. Azoh hon SMS:

2:30am 
"Ka bal a bei ve haha
ka gen ut pen chu ni dang a na min ana gen kha bt tua a gen khak uh ki theih moh bwl te lawi khng ka kap ut ve."

* * *

MAY 13, 2013

Admin ZC > ZOGAM.COM
Zogam.com in kua mah mimal Lalji Suantak ki ngoh kha lou hi. A min gen khiat di a ki ut kei a, amah thil hoihlouh hih a hon topsan deihthu ki puang lelahi. Hiai thupuan ki bawl a ki pan Lalji in zong a ID hon deactivate pah a, tup lawh ching suak ahi mai. Pawlpi kiang ah report ka pe kei ua, pawlpi ten zong a hon contact sam kei uh. Hu chi kom kal ah mimal inkua hiam khat ana ngoh khak leh huai pen amau mimal kikal ahi.

Zogam.com in kuamah tung a thilsia a tun ding akideihlouh man in, suspect identity aki kem bit a, kuamah kiang a leng piak kisawmlou mah ahi. Mipi inLalji tawh kisai evidence nahon ngen uh. Hon tak khe leng ung suspect identity hong ki thei suah dia, suspect tung ah thil hoih lou hong tung ta leh kuan moh paw ding? Zogam.comin maw OR evidence deih mipi te?

Azahtak huai user te hiai tan in Lalji tungtang khakta leng hilou hiam? Tulel a bat leh aman leng anasep a sutzop nawn ging tak huai lou hi.



* * *

EIMI CHAT kichi WhatsApp group om a, huai ah hiai bang teng kigen:

MAY 12, 2013

EIMI CHAT

Cole Sonn‬: Lalji.com

Thangchinlian: Kua a Lalji??

Cole Sonn‬: Samte?

Thangchinlian: Suantak to Samte ???

Cole Sonn‬: Lalji Samte


MAY 13, 2013

Cole Sonn‬: Huai Lalji Samte le hun na mah2 uh e, kuate hiam in, Lalji Suantak ahih lai a hua mah2, Lalji Samte ahitak a hun chihtakk a hun, such hypocrisy

Cole Sonn‬: Ki dik sak mah2 laitei

Cole Sonn‬: Hahahahahahaha

Cole Sonn‬: Huai Haumuanlun Samte leh Ginza Vualzong personal ego ziak a Lalji Suantak hero suak, achi uh hahahahahhahahaha

Cole Sonn‬: Keichu chiang mah2,,ka ki laan thei hahaha

Cole Sonn‬: Theihluat ana hi a nuamlou aka :P

Cole Sonn‬: Mi nih , Ego lian mah2 nei om unchin, a nungzui muanhuai tamphot le nei uh, a Kal ua, Lalji om, hahahahhaha

Thelnah: Mi tampi ego le hi maithei ahi Cold. Hit nuau2 mah2

Thelnah: Member na om uleh va kibual un e, na man uleh. Hi na sak peuhmah uh va gelh un.

Cole Sonn‬: A nungzui muanhuai te uh kibeih na thupi mah2 hi hahahahaa

Cole Sonn‬: 100% proof of Lalji Samte kanei a ....kon paste d hia?

Cole Sonn‬: Hehehe....na luak uh suak d eihbang

Thelnah: Hon paste duah oi

Thelnah: Luak O O D himai

Cole Sonn‬: Inbox ate bangchi paste di a?

Thelnah: Inbox ah maw?

Muan Hangshing: Lalji suantak proof nei te hon paste.ngut di uh or..personal in hon khak di ua..

Cole Sonn‬: Phalna kon la phot dio hahahaha

Cole Sonn‬: Nak noplouh le saa ke... :e

Thelnah: Kua' kiang ah oi?

Cole Sonn‬: A neite kiah.....:), chiang mah2 kekkok veh o :)

Thelnah: Nang le boss ana nei man maw? Zuih neilou i hon sa a... Kidding

Cole Sonn‬: Nou neihdan a nei sam ihi e

Cole Sonn‬: 'nungzui' hilou a 'source' ahi zaw..... :)

Cole Sonn‬: Nungzui 12 te bang phawk a om sim2 aka....juda iskariot bang hhaahaaa

Cole Sonn‬: Lalji episode in ma sawn zel

Cole Sonn‬: Nuam sem2 ding bang :)

Cole Sonn‬: A paap paw zou ding amw,

Cole Sonn‬: Hon phallou ua

Cole Sonn‬: Hinna tanpha lauhuai thei ahi chitel ua, huchi ahih leh chi a hichia inbox a keem khinkhian mai, 

Son Ngaihte‬: Kareh lalji kua a oi

Cole Sonn‬: Lalji samte

Muan Hangshing: James bond dan a artificial character khat ahi... Next lalji a pang ut ten na apply pah kei uleh na tangZou kei.di uh..

Son Ngaihte‬: Lunte Samtemaw ???

Cole Sonn‬: Yes

Cole Sonn‬: Gngtak louh di mah ahi, lungsim leh taksa dam nadin hahahahaa

Muan Hangshing: Zogam.com.ten hon nohpawt ta uh ei...kei bang suak ding.. Ha3

MAY 14, 2013

Ginza Vualzong: You will only understand if you were in my shoes khong kon chi de

Ginza Vualzong: Ki hem gen gen Lou in if u have any questions am here to answer

Cole Sonn‬: 10% doubts omlai chu hia...

Ginza Vualzong: Hahaha. Huai ziaka 90 pc kichi mah eivoi...

Ginza Vualzong: 90 pc ahih ziaka min ki gen ut Lou ahi. Evidence in bel point khat nei. 100 pc hi le bel ki gen phek mai ding ahi

Thangchinlian: Ok... 100pc ana hi vanglak leh hoih d hia

Ginza Vualzong: Huai dia Lalji Ana ki deactivated man eivoi hahaha

Thangchinlian: Nou hon puang khe baih deuh hi d maw,aman ana thei man ahih lehh

Ginza Vualzong: Pupu zou a excite lua a ka hia

Ginza Vualzong: Hi lele who ever is the person knew he has been caught somehow. He will not repeat it

Ginza Vualzong: The issue was blown out of proportions. Bringing personal enmities into it. Which was uncall for

Ginza Vualzong: And making everyone confuse

Ginza Vualzong: Lalji is a genius

Ginza Vualzong: He felt he was untouchable. But this time we caught some of his trails.

Ginza Vualzong: But too bad it wasnt 100

Ginza Vualzong: But it scared the Shit out of him

Thangchinlian: Ahihleh Uginza bangjiaka .com group khonga ki remove pol bang a om mawk?

Ginza Vualzong: Huai le gen hak tak ahi. Propaganda le hi thei. Lunte bang le zogam.com ten ngoh leh report chia ki gen theihna Khovel chia

Ginza Vualzong: Ahia

Ginza Vualzong: Kou sung le ka ki questions ua... kua mah in ki remove chih gen kha Lou

Ginza Vualzong: Possibilities 2 om

Thangchinlian: Khovel zo ei tatak ve maw vengvung mai

Ginza Vualzong: 1. They left the grp themselves and put the blame on us.

Ginza Vualzong: 2. Maybe some of my admins... a kampau te uh iplah lua a ki suum zou Lou hi thei

Thangchinlian: Admin khat in remove hilele notification hiai in hon remove chih notification pai hia? Fb a

Ginza Vualzong: Nope

Thangchinlian: Zanlam nang hiai group member nong hih maa ken evidence nei kahi kachih mawk leh hon msg sosouh uh 😀

Ginza Vualzong: Na insung a min na chil Hong mek sak sak leh bang tan na thuak ngap dia chih bang le om maw mihing hih na zal a.

Thangchinlian: Ahihleh Lunte pen ngoh khak na kampau zang kha om hia oi?? I'm totally confused

Ginza Vualzong: Kou lam a pan omlou

Ginza Vualzong: Amah hilhchetna a gen Dan ua..  fake numei khat in ngoh a chi a  bang

Thangchinlian: Bang kimi kichi hiam in hon ngoh chih gelh eimah voi... Huailah .com admin hilou dia maw. Fake mah hialeh??

Ginza Vualzong: Ken chu thei kha Lou.

Ginza Vualzong: Do does our admins

Ginza Vualzong: So

Ginza Vualzong: Kou tup suspect identity reveal di hi Lou ahi

Ginza Vualzong: Lalji in thil hih top san hen. A trail ki man khia ahi ta chih ahi

Ginza Vualzong: But for us it's a success. We are able to stop Lalji after many failed.

Cole Sonn‬: Kei zaw Lalji thu ah ka daai ta dia, hilele ahun le mun in demand chiah ka Payback geih ding, to whoever it may concern

* * *

MAY 14, 2013

Cole Sonn toh personal a WhatsApp a ka kihouna uh:

Cole Sonn: I do talk to Joy and Ginza others,

Cole Sonn: Hilele nang mite apan thu bangmah kaza kei, zanhal apan kana kihou ua, huai kakihou nate uh khenkhat gennei pi2 tunin kaza, . 

Lunte Samte: Na thuzaak te le ka thei akaa

Cole Sonn: Nathei mahlouh a, nang ate ngen aka

Lunte Samte: Ka chih, Juda Iskariot dan hial n'on sakna, na perception a kikhen na dia na thil muh eichu ka gen. Conservation kimlou mu neichu

Cole Sonn: Conservation chihchu?

Cole Sonn: Lalji kichi khovel a ka muhdan pen khat ahi, Paite kahih na ka kisak theihpih mah2, Paite toh kisai a thilgen siat na a omleh a vocal mah2 khat kahi, huai kawmkal ah ken Zogam.com te apan source kana mu a, ana kihou zel mah kahi uh, ka kitheihpih leh ka kihou pih2 te ahihziak un, a langkhat lam ah noulam apan thu ging te hilhchet na omte kana en zel a, huaiziak a Zogam.com admin teng in collective decision zahtak le suang mahkahi.... Personal agnst nei a nang kon ngoh na ahi kei a, Lalji ka huat mah2 na ziak a hichibang Lalji ngoh theih a om tuh kei le vocal mah kahi...hiaiteng ahi di kakipak, Hilele thil itheih chet nopl le direct in ki deal le, koi2 hiam,lawm hoih khat le nih kiang a gen tuam tuup2 lou in mw, Kakipak e, na lungkim louh na omleh kei kiang ah hon tun ta in, ka number le nanei ta a, or na inkiang a Thangboi kiale akan theih gige di

Lunte Samte: Huaidan chet a, online a n'on chih toihtoih na pen, kei adia puaknat huai mahmah ahi. Lalji ana hi taktak hileng, ama' lungsim bang nei d ing a, hon kaap kiik d ka hi. Hilele, "thei diklou na hi" chih ka theih hoihluat ziak a kideek maimai ka hi. Ka hatang suthak na hi, huai na comment te'n. Huaiziak a, huailai in nang toh kihou le, pasal leh pasal, sisan hat lai tuak, kiziar suk mai thei d dinmun a om ka hi. Huaiziak a, na muan mahmah kiang ah "Ginza toh kei issue ahi, na boss pa ana theisiam sak in" chih ana gen mai dan ka hi. 

Tukhawng a chu cool tak a hon kihoupih theita. Nuam mahmah e.

(Emphasis kei' bawl)

* * *

MAY 15, 2013

Cole Sonn: Fuck Lalji

Cole Sonn: Lalji leh akaih zatam te, Numei hon ngen abang uh, susuih,

Cole Sonn: Kei hiai group a ka om leh phil2 kha ding,huaiziak a ka leave mah ahi,

Cole Sonn: Miteng kiah ana ki gen lem2 sawm mawk aka...hehpih huai mah2 e

Cole Sonn: Zogam.com omlou, this is me, Personal , ka personal capacity a akgen ahi,

Cole Sonn: Bring it on dude

Cole Sonn: Nungzui neih ngailou, ki beih d himai mimal a.

Cole Sonn: Anungzui ut na om uhleh nouthu

Cole Sonn: To whom it may concern

Cole Sonn: A kizephawk om get nabang ua

Cole Sonn: 90% chu nana lungkim na uhia le?

Cole Sonn: Juda iskariot, Lalji Samte, Lalji tungnung, Nungzui 12 te....hiaiteng word ka zang kha.... Ana kipe lua i omleh ama moh, 

Cole Sonn: Zogam.com leh Lamka huihkhi te maipha zong a Cole Sonn aka Coleji diang2 ahi achi ua, a screen shot le kanei a......kua maipha zong a diang2 d kadiam ah...Lalji kichi ka huat luat ziak a hichibang kampau neimah kahi, Juda Iskariot, Lalji Samte, Lalji tungnung.... Ana kipe lua i omleh thutuam. 

Cole Sonn: Mi hoih lua dan a om, aguuk a lungsim sia, mahni ngaihdan kia paipih, Lawmta tam pangkhawm noi2 ziak a ki champ sak a kibei di chi ihihleh, peih lou liai tha hah lou ding

Cole Sonn: Friend circle tam neih man a, Kei adia kalawm leh ka neu apan kaki thuahpih te kiang a thil omdan kagen te ana kipe sawn a, ahilou tan2 a thilgen a hong ngoh te....kithupi sak leuchin leh ken hon mimuh mah2 lou

Cole Sonn: Electronic trail in sim ve ua member zah

Cole Sonn: Anungzui ut na om uhleh nouthu

Cole Sonn: To whom it may concern

Cole Sonn: A kizephawk om get nabang ua

Cole Sonn: 90% chu nana lungkim na uhia le?

Cole Sonn: Juda iskariot, Lalji Samte, Lalji tungnung, Nungzui 12 te....hiaiteng word ka zang kha.... Ana kipe lua i omleh ama moh, 

Cole Sonn: Zogam.com leh Lamka huihkhi te maipha zong a Cole Sonn aka Coleji diang2 ahi achi ua, a screen shot le kanei a......kua maipha zong a diang2 d kadiam ah...Lalji kichi ka huat luat ziak a hichibang kampau neimah kahi, Juda Iskariot, Lalji Samte, Lalji tungnung.... Ana kipe lua i omleh thutuam. 

Cole Sonn: Mi hoih lua dan a om, aguuk a lungsim sia, mahni ngaihdan kia paipih, Lawmta tam pangkhawm noi2 ziak a ki champ sak a kibei di chi ihihleh, peih lou liai tha hah lou ding

Cole Sonn: Friend circle tam neih man a, Kei adia kalawm leh ka neu apan kaki thuahpih te kiang a thil omdan kagen te ana kipe sawn a, ahilou tan2 a thilgen a hong ngoh te....kithupi sak leuchin leh ken hon mimuh mah2 lou

Cole Sonn: Electronic trail in sim ve ua member zah

* * *

MAY 15, 2013

EIMI CHAT a Ginza toh ka kihouna uh:

Lunte Samte: EIMI CHAT

"Ahihleh Lunte pen ngoh khak na kampau zang kha om hia oi?? I'm totally confused."
-Lealyan, May 14, 7:58 pm

"Kou lam a pan omlou."
-Ginza, May 14, 7:59pm

"Fuck Lalji. Lalji leh akaih zatam te, Numei hon ngen abang uh, susuih. Kei hiai group a ka om leh phil2 kha ding,huaiziak a ka leave mah ahi."
-Cole Sonn, May 15, 7:23am

Lunte Samte: Zogam.com admin Pu Ginza in amau lam apat kuamah ngoh khakna kampau zanglou uh chi.

Cole Sonn in lah tuziing a hiai EIMI CHAT ngeei ah Lalji om dan a hon gen zel. Kaih zatam nei dan a zomah.

Bang chidan, koimun tak a na dinna uh, Zogam.com te?

Cole Sonn?: Zogam.com omlou, this is me, Personal , ka personal capacity a akgen ahi,

Cole Sonn?: Bring it on dude

Thangchinlian: Ahoihlouh jek na khong hon modify jek le uh hoih mah2 chia lei d...hahahaa

Cole Sonn?: Nungzui neih ngailou, ki beih d himai mimal a.

Cole Sonn?: Anungzui ut na om uhleh nouthu

Cole Sonn?: To whom it may concern

Cole Sonn?: A kizephawk om get nabang ua

Ginza Vualzong: Cole sonn in zogam.com a represent kei a, a Thu gen te amah individual ngaih dan ahi. Lalji against a pau teng zogam.com te va ki chih pen dik lou ahi. Huai chianga announcement masa pen bang le joint announcement with zolengthe ahi. Hi lele zogam.com kia target a om. Poi kasa tuan kei uh.

Lunte Samte: Cole Sonn in Zogam.com represent kei mahleh, Zogam.com admins te apat muhkhat nei. Huai muh aneih 

Lunte Samte: ...khit apat "Lalji Suantak kha Lunte ahi" chi chet. Huai ahihle chu, Zogam.com in open tak in announce kei mahleh, a trusted circle of friends lak uah, "Lunte kha Lalji ahi" chi a thu ana kipesawn tuah zeelzuul uh.

Lunte Samte: Cole Sonn toh WhatsApp a ka ki msg tuahna ua a agen, direct in hiai ah k'on paste di:

"Lalji kichi khovel a ka muhdan pen khat ahi, Paite kahih na ka kisak theihpih mah2, Paite toh kisai a thilgen siat na a omleh a vocal mah2 khat kahi, huai kawmkal ah ken Zogam.com te apan source kana mu a, ana kihou zel mah kahi uh, ka kitheihpih leh ka kihou pih2 te ahihziak un, a langkhat lam ah noulam apan thu ging te hilhchet na omte kana en zel a, huaiziak a Zogam.com admin teng in collective decision zahtak le suang mah kahi...."

Ginza Vualzong: Cole sonn le hon sam lut dih uh. ?

Son Ngaihte?: Pawt a vele

Ginza Vualzong: Cole lunte Lalji hi dia ana ngoh mo

Lunte Samte: Arre, Cole Sonn chu a accuse tu latest pen maimai ahi

Ginza Vualzong: A him him Cole in zogam.com admin te Ana houpih ziaka aman Lalji hi dia mi a gingtak pen amah opinion hi lel Lou d? zogam.com in la min ka gen khe kei ua

Lunte Samte: May 2 a kipat hon accuse tu teng, hoihtak a amin uh nei thrap ka hi

Lunte Samte: Khenkhat te'n tutan kei hon muangmoh lai. Khenkhat te'n kei a hon muanmoh leh ngoh na sa te uh kitheihmoh bawl ta.

Ginza Vualzong: Amau toh individual in na ki bei mai kei dia. Why zogam.com?

Lunte Samte: Zogam.com in na fuih ngen uh hiven

Ginza Vualzong: How can u say that.

Ginza Vualzong: A him him a Lun bangziak a na hon Hu cui huat?

Lunte Samte: A him him a u Ginza, bangziak a Lalji Suantak dia n'on na ngoh tel?

Lunte Samte: Hilou ka hi chih chiangtak a nang le thei gegu chin a, personal issues ina neih ziak lel, leh coincidence khenkhat ziak lel a n'on na ngoh tel lawmlawm, ki-awi na hi diam, nitak a ihmu thei na hi diam, chi ing.

Ginza Vualzong: Screen shot khat ka muh ka shock lua . Lamka huihkhi bang le motive hoih tak nei a bawl kon na sa a

Ginza Vualzong: Kon lak diam?

Muan Hangshing: Hoih tak in hon gen in..hichia secret deuh a gen pah hileh gamteng peh lou di hia..anyway..better late than never..

Lunte Samte: Ei mimal kal zaw thutuam ahi. Kituaklou ihi chih nang le na theilua. Hilele, Lalji hilou ka hihdan thei gegu chin a, n'on hichi suk minsiat tel lawmlawm...

Lunte Samte: Na screenshot te uh deih a phia-phia ivele

Ginza Vualzong: Ken la nang hon gal bawl Lou... nang kam pau te la zak zak a om

Ginza Vualzong: Lamka huihkhi ginza against a ki bawl na chih tel zaw

Lunte Samte: Nang chu na piching zaw a, na lungsim a om na iim siam a eivoi. Lalji kha kei n'on ngoh bang le iim hithet ta neivoi

Lunte Samte: Ken nang k'on against ziak "lel" a Lalji Suantak dan a hon ngoh neivoi maw?

Ginza Vualzong: Hu chi tuk a hon hua na hih lam mak kasa

Lunte Samte: Huai sang a mak zaw chu, May 2 ni a kei, Lalji Suantak dan a n'on na muanmoh na uh ahi

Ginza Vualzong: Thu dik na thei I thei uh

Lunte Samte: Hiai Benji Tombing toh ka thugen uh, personal inbox a ka gen uh, tu'n n'on lak a, ka simkiik a, ka thugen a dikvek mah ahi. Lakkiik, or paihkhiat d bangmah ka neikei.

Ginza Vualzong: Lamka huihkhi kei against a moo na bawl tel?

Lunte Samte: Lalji Suantak maw kei dia n'on ngoh tel?

Ginza Vualzong: Singpi khai a ngaih hial leh Kong khai d aw. Ka tung a na lungkim louh luat lam kana thei kei a

Lunte Samte: Akhai, nang le thil na kitheikei sak ngeei

Lunte Samte: Athei zeen pi a theilou lem n'ong pang a...

Lunte Samte: Nang le kei n'on huat ziak "lel" a Lalji Suantak dan a hon ngoh na hi.

Ginza Vualzong: Iki mu Siam kei at one point. Hile le I move on. Ka manghilh ta. But u still carry the grudges

Lunte Samte: Ken a grudge carry tou. Nang move on. Na piching zaw a, na hampha. K'on zahtaat.

Hilele, Lalji Suantak dia ki-NGOH chih tel lawmlawm...

Ginza Vualzong: Koi a kon ngoh kha a eita

Lunte Samte: Public Announcement ah chu n'on ngoh kei mah. Hilele, nou circle sung ah.

Ginza Vualzong: Na ngaih tuah na sau na paisak lua.

Lunte Samte: Min i hinna tan a hon vau. Huai le i hihlouhna hilai. Ngaihtuahna sau pai mah e.

Lunte Samte: May 10 ni a User of the Week group a u Ginza in na thil post, "Lalji Tawh Kisai a Zogam.com dinmun" lak a hiai eukhiat:

"Hu chi a thil hong om touh lai in Zogam.com te khut a evidence muh theih dingin hong
 om a, tua eivdence in mi khat kia kok mawk hi.


Nidang in Lalji suantak hi ding ing min lang zen in mi ngoh in a om ua, Lalji a dai tuan kei. Tutung ki ngoh fuh sim ahi diam ah, Lalji min a ki gen dok kei na a, Lalji a dai top.”

Ginza Vualzong: Lalji a dai ta mah voi.

Lunte Samte: "Zogam.com te khut a evidence muh theih dingin hong om a, tua eivdence in mi khat kia kok mawk hi..."

"Tutung ki ngoh fuh sim ahi diam ah..."

Hiai point te gel simthak sin di le. Kua a na NGOH uh?

Ginza Vualzong: Ngoh chih kammal hiai context ah Lalji ahi ki gen. Lalji in a sulnung min man ahi chih thei ahi ding a, a ki deactivated
Lunte Samte: Okay. Ahihleh, Zogam.com te' evidence in "mi khat kia kok mawk" na chih pen kua ahi di?

Ginza Vualzong: Huai kha confidential ahi

Ginza Vualzong: Lun ka hon ngoh kei ua, nang le na hih louh dan public ah bang gen ta a. Lalji na hih kei leh lung muang takin om in.

Lunte Samte: Awke.

Lunte Samte: Ahihkei, huai "mi khat kawk" pen "kei hilou" ka hi, tua na hon chihleh, bangziak a na friend circle lak uah, kei min circulate uh e? 

Ginza Vualzong: Tua banah hun lui a ki muh siam louh te manghilh dan sin ta in. Ki muhdah na in lungsim a luah chiang in ngaih tuahna hoih di te bang le dal thei ahi.

Lunte Samte: Den a screenshot n'on khaak pen kha, Lalji hi a ngoh a ka omnung a, lungsim nat toh thangpaih kithuah a ka gen ahi. Ka genna pa le uBenjamin, personal tak a neu apat ka thei ahihziak a thil omdan ka explain ahi. Mi teng kiang a ka gen hilou. For his eyes only.

Aman ana leak sak a, nou gamteng na thehzaak ta ua hiven.

Ginza Vualzong: Ki theh zak hia ken chu thei lou.

Ginza Vualzong: But u did admit it all said was true.

Lunte Samte: Yes, ka khopa, neu apat ka theih, Benjamin kiang a ka na gen mah ahi.

Lunte Samte: Ken amah kia kiang a ka gen, tu'n mi tampi'n ana thei ta uh

Ginza Vualzong: Huatna lungsim pai ta in. Na gim law di

Lunte Samte: Huai Benji kiang a ka gen te kha, Lalji kitheikha ta chih annoucement na bawl nung uh ahi. Ken huai a ka gente kha Lalji dan a n'on ngohna sa uh, ka ki admit na dan a ana heikawm teitei nei ve uai. Huai toh Lalji in kisaikhakna neilou hilou maw?

Lunte Samte: Huatna lungsim zaw paih d hita mah. Ahihleh, nang le kei lungsim hoihtak nei a Lalji dan a n'on ngoh hia?

Ginza Vualzong: Zogam.com in kuamah min ki lou lou.

Lunte Samte: Min loh leh lohlouh in thu polou. Kei ahi n'on ngoh uh.

Ginza Vualzong: Ka gen sa bang in bang ngaih tuahna na pai sau sak lua a hi. Gen sa sa repeat d I bAng a

Ginza Vualzong: Bang - na

Cole Sonn?: Zel o

Cole Sonn?: 90% chu nana lungkim na uhia le?

Lunte Samte: Min i hinna tan a hon vau. Huai le i hihlouhna hilai. Ngaihtuahna sau pai mah e. Bangziak a hon holou in hichi lawm2 a hon bawl a diam aw chihlouh theihlouh eive u Ginza.

Ginza Vualzong: Kuan hon vau la?

Lunte Samte: Na thudiklou thehzak uh gingta te'n.

Cole Sonn?: Juda iskariot, Lalji Samte, Lalji tungnung, Nungzui 12 te....hiaiteng word ka zang kha.... Ana kipe lua i omleh ama moh, 

Ginza Vualzong: Hahaha na ngaih tuahna pai sau lo zel

Ginza Vualzong: We r going round and round so... gen  d teng gen khin in ka ki thei. kei chu hun sa ta ing. Am on mute mode now.

Lunte Samte: Huai screen shot na hon piak ka kipak mah2. Ka gen mah ahi. 

Lunte Samte: Online group, dotcom group, LH group ki against va chikhekei le2, kiluangkhawmlou mah ahi chih na thei. FB group lou ah le, website piching online leh zdc kal ahle le na experience thamta. Uang gen hile, ki against mah na hi uh. Pomkei lechinle, ki against vek mah i hi uh u Ginza. 

* * *


MAY 15, 2013

Suun in EIMI CHAT, mobile WhatsApp group, ah Ginza in hiai hon takkhia: 



Zogam.com evidence nget a a om leh, hiai hon taakkhia ahi. Hiai ahihleh, May 3 zinglam 2:11am apat 2:45am kikal a Benji Tombing toh ka ki chat-na ua pat eukhiat ahi. Hiai ahihleh, ngoh a ka om nung ahi. “Lalji dia hon ngohna ziak uh hiai ahi” ka chih pen kilang saklou uh. 

Ka kihouna taktak pen uh hiai ahi:


May kha bul a ka min "Haumuanlun Samte" chia zang. Ka min a hong than luat tak a, "Lunte Samte" chia kheek mai. Minsiatna a liahkhuh zek khaakleh chihna ziak a.

* * *

MAY 16, 2013

Ginza in mobile tungtawn a WhatsApp group hiai limlak a hon takkhiat ni nitak, a ziinglam in Xangboi Munxong” kichi ID hiai "edited screenshot" pen FB group tuamtuam ah hon takkhia. Group atuam dungzui in a caption gelh dan tuam vek. Lamka Huihkhi ah “Bang chi dan a le tuni hiai mobile group khat a ka mu kha a…” chih caption. Group dang te ah “I group bawl na ziak te uh le…” leh adg dg.

Group admin tuamtuam te'n hiai fake ID zang a personal inbox kihouna kitaakkhia pen, a na delete tawmtawm uh.

Lamka Huihkhi a kitaak pen:


Hiai screenshot a kikap khiat masakna pen “Eimi Chat” WhatsApp group ahi a, “Xangboi Munxong” in le hiai group mah gen ahi. Hiai group admin pu May 17 zinglam dak 7:27am in ka phone a, thil omdan ka gen a, “Hiai Eimi Chat group a screenshot hong kikhaklai a member omteng thei suak vek di hichin a, hichidan a mi khaak sawn di hiam ahihkei leh computer a transfer khia a Facebook a upload thei di, Eimi Chat a integrity nei zoulou deuh dia na gintat member a om hia?” ka chihleh, member teng theisuak vek ahihdan gen. Computer or laptop nei 2 om: khatna, Lyayan - amah lah zinglam "huai hun" (dak 3 veel) a hak peuhmah lou diing, a nihna ah, Ginza.

Huchi ahihle chu, “Eimi Chat” a hon taakkhetu toh FB a fake ID zang a group tuamtuam a taak khe tu kibang ahi diam?

* * *

MAY 17, 2013

Ziing baihtak in “Pipi Zou” kichi fake ID in “Zolengthe” fake group ah screenshot alui pen, kei’ min omna pen toh a thak 3 hon takkhia. Huaizoh nung in, “Xangboi Munxong” mah in group tuamtuam ah takkhe nawn.




Athu hiai bang in: 

Xangboi Munxong > THE GREAT ZOMI/ZOLENGTHE
LALJI SUANTAK kampau te a ki pan:
1. Lalji Suantak kha Zogam.com admin lui.
2. Lalji Suantak Zogam.com Admin pen blocked leh removed a om kha.
3. Lalji Suantak in paite ka hi chi. Zou te sung a politics va pei maimai dan in gen.
4. Lalji Suantak zou ham siam leh Zou sung theih hoih mahmah ahi.
5. Lalji Suantak in singngat tan chin thei hoih mahmah. School dak khen pa min nasan zong thei. 
6. Lalji Suantak informative mahmah. Thu a hun chet chet a thei pahpah. 
7. Lalji Suantak in Zogam.com hua.
8. Lalji Suantak in Ginza personal a hua.
9. Zou group khat a Pupu Zou in Lalji pen Zou te hi lou a va chih ni in, Lalji in source pen va heh san ek. Huai in a thu gen teng valid ahi chih proved. 
10. Lalji muanmoh a om a theih phet in a account deactivate.


Athu:

Lalji Suantak

huai ginza kha...
Ahi cih ziak tak eivoi online hong kipat na...nathei siam hia.

Dotcom ale admin ki hi reng thou,...poi lua cih di hia, but we have our own ego.chi lou mo.nang kiang chauh ahi kon share na.

Lalji Suantak
Inbox khonga iki hou kha, ei mah kar thu hincin, grp khong a,kitawt nate kha natheih siam d kaging tlats.zou te kha, hucia force ici diam thagum a zoh d hilo uncin, amau lak a vaki hel zek ngai eichu..english missionary ten chrisitan a ahon pilut dan ua mo...

Lalji Suantak
Haha huai get tak kha...lawrence pu kici khat hilou hia, fake ciat2 9mah le iki thei mumal sam ah.lol...


Hiai screenshot ah, a khat pen' min leh lemlak kinuul mang mahleh "Benji Tombing" ahihdan kimuthei veve.

A thu:

Lalji Suantak
Wc...zuaugam.com ah ana gen ou, aki remove ta ciin...hahaha
ahim2 a kei le paite kei ve,hilele
do u kno politic or sumthing like propaganda?

Cia ten trade tower bombings plan char2 uncin aloh cin a muslim te ngoh daih cih khong nathei siam hia?

Benji Tombing
Lol ka thei siam kei e khai...
Sem khom thei le kilom

Lalji Suantak
Double agent cih khong na thei ngei hia?

Benji Tombing
Thei mah sam in ei...
Lol....
But every body already hat u?
I think we can talk? Don't we?
Huai Zkk Samte kua a na thei kha ia?

Lalji Suantak
Huai zou te 9mah theih khuk khak le omkei.lol

Benji Tombing
Lol who re u?
U make me confuse!!!



Lalji Suantak
Haha...eile dotcom a admin khng kihi kha sam hia,... Hon remov,block jel khem2 wa,huai jiak tak eivoi online,huihkhi cih khong hong kipat na ka cih2.

Benji Tombing
RO te vai hom dan na Lungkim louh jiak hive
ZLT <> na jiak hon gen ve....

Lalji Suantak
Hi e, bak ah,ginza leh dotcom te tung ah le kalung kimlouh ziak hi pen mai.






Athu:

Benji Tombing
Lalji na group le kei noon gensiat na uh eive mo?
Lawrence Pu kha Tuban pilvang ta heh a mi boldan nak haihuai lua na Tehuda mahuh hi jel ven chin....

Monday

Lalji Suantak
Na j hia, min hon gintak a thu ihon kup leh, mi kiang khong a na leak ask?

Benji Tombing
Chimok eive

Lalji Suantak
Zou te kahi kei chih khong nang kiang chauh a eive kagen.mihai nahi hia,lawm gin om lou?naki chihtak sak2 toh.putnam...

Benji Tombing
Bang teng hon gen na hia?
Hammm!!
Na FB u le ka ning Ka ji natan a hon kou toh aduada toh.....
Lalji midang hlou ahi eilak mah a mi ahi ka chih na sot ta ve yehuda pempom teh.....

Lalji Suantak
Iki hou na te khong hard copy ana lasak cio nang?

Benji Tombing
Chimok eive Yehuda e kibol dan te u kha

* * *

ZOGAM.COM FB group sung a kikupna te, admin te'n a remove pahpah ziak un kimtak in kichiamteh kha man lou.

* * *

MAY 24, 2013

EIMI CHAT kihoulimna:

Joy Thanglian: Lamka Huihkhi le zogam.com mah na bang sak kha di ua, huailam chu fianrial a om hiauhiau uh chi uh kasa a, hahhaa

Thelnah: Kate! Ka te!

Joy Thanglian: Thelnah bangin thei ut law gegep a, personal whatsapp a le khaktheih di ana chi chi mai hilou hia, hahhaha

Joy Thanglian: Hahpan thou

Joy Thanglian: Screenshot amuh bang ua, lawm phot zezen uh hiloumo, hehhe

Thelnah: Not good.

Thelnah: Kitou dawn2 d ahihkei leh i chi a hiven, hichitel a eimi fb khoih diakteng leh apua tanpha a i theihnop uh chu, thupi lokholkei le2, enle kitheinuam saam ahi @PuLian. Uanglua daan ka hi hia?

Muan Hangshing: Warning to everyone:
You have the right to remain silent anything you say can be and will be used against you...

Muan Hangshing: Kuaman kuamah bangmah a ngohlou(officially)
Ki involve khalou te paulouh a thra.. Pandoras box chu a kihong khinta na a..

Joy Thanglian: Lamka Huihkhi a te hon screenshot ve ua hiailamah eilah member kihiteei lou a ki theilou lua aho

Thelnah: PuLian, na theinuam lotel geek2 a, personal whatsapp msg hiam aw, fb inbox hiam aw... chi in ngenve. Thuduhna kha, mihing' ngeina ahi aw.

Joy Thanglian: Bang teng va kikum le uh le (lamka Huihkhi ah) vaihawmna leh thupukna chu lunte' thuthu hithouthou lou mo? With full support by the band of brothers aka MW

Thelnah: Ahuai thei in ba thuduh pau a pau se2 neita Pupu?

Muan Hangshing: Group i om khakna lam chiat uah gin om tak in om mo..bridging zomis te lak bang a kitel kha nawnlou..ha3

Joy Thanglian: LH a va paupau te' theihtuak kasak ahi

Joy Thanglian: Muan, nang bang ngaihhuai lua hichin a 

Joy Thanglian: Ka tupa pa uh ahihleh a hi veengvaang deuh a 

Joy Thanglian: Eimi Chat fb group hon bawl ve Son? Thunei deuh in nong omdia nangle 

Joy Thanglian: Sspp sports leh conference date teeldan khawng dem in sms nonkhah dia 

Thelnah: Veengvaang... Haha. Ka kisa lo-nguut! Haha. Hon hitfuh na phelphal chia PuLian.

Joy Thanglian: Keile chu ka himaithei nadia, hilehle veengvaang hon sasim, so, heh awilouh

Muan Hangshing: TL
A hon add te mah in hon paih uh hi..khawhsih. Expired houh ka hita diam.

Joy Thanglian: A tunga ka gelh te khawng ana screenshot zozot, copy paste zozot na om ualeh khutliik uau, 

Joy Thanglian: Thuneihna lamlam a chu khauhdeuh a lalchiang tawi chiat di himai mo, hahhaa

Joy Thanglian: Siampu bangle phun numnum zaw hia

Muan Hangshing: Screenshot is fine chini. Photoshop/Edit awilouh xhi lela

Thelnah: Heh mawk2lou d ka hi. Kei le huchi kisa lotel thou ka hi. Nang toh teh a uang zolai. Nang chu hehbaih. Hi phu2. Kei chu ka heh le2 seelthei deuh in ka kithei. Huaiziak a, pute chi a nang mah2 hon target dedek chu ka hi a. 

Joy Thanglian: Everything is fine in love,

Joy Thanglian: And,

Joy Thanglian: Vaar

Joy Thanglian: Eitenih ana ki target maini, midang hilehle a group vaai in ahongpai khadia

Joy Thanglian: Na to tuduat jon! 

Joy Thanglian: Fb group khat le nih nei te le thuneilua uh eingal 

Thelnah: Huai d dan in thupukna i bawl aw le. 

Joy Thanglian: Hiheen

Thelnah: A neiloute le thuneih kisawm lothou ahi PuLian. Nang' adia diklou a diam. Kei bang in, Fb gp ka neihlouh haang a ka thu deih mah2 ka hi. What about U PuLian?

Joy Thanglian: Thu chu kideih chiat, hilehle i huchih kawma kuamah 'huat' tuanlouh di hileh maw. I huat chia ki prejudiced pahpah, i prejudiced chia i judgement hon affect sawnzel

Joy Thanglian: What about you TuJon 

Thelnah: Jesus thu gen ni. Amah bang kha saptuam heututen kawtsawm, a awkna d khawng bawl2 uh, etmai a lah heutute ngen, saptuam hi in abang hitaleh, naupang, carpenter pa' tapa khat beih a bei uh. Naupang lah sa, thil thei lah sa a iiplah a mipite' kiang a zahlaksak sawm uh ana hi. Jesus kha pil mah2 maw... Heh hetlou a dawng hiau2.

Thelnah: Huat le holou. A diklou in a kilkawmteng sawk in ngoh le uhle, Jesus in iit thou2. Amau and eite' adia thuak ek a hong si nalai. Thupi mah2 e.

Thelnah: Mihing Amah bang2 a omleh i bemai diam PuLian?

14:41, 24 May - TzMuan Shillong: Bang thu ana houlim na hi ua, sun ann nek 
Thelnah: Jesus thu ahi PuMwan. Wanna tel? Na tel ut hia chihna ahi. You wanna tel?

Mwan: Zeisu in kei ber kher ong it aihtakteh tel utsam na lou di ka

Thelnah: I panpah d awle...PuMwan, huat na nei hiam?

Mwan: Huat le nei sam mah keidia mihing chu

Thelnah: Ka Pu Thanglian in huat neihlouh d achih bawl a, nang' lah mihing' ngeina/hihna namkipna dan in na hon gendek zel a, nou behta le kithutuaklou p bangchidan a i nam khangtou thei d i hi uale? Nam khan leh khanlouh pen poilou, gam siat leh hoihpen poilou, eimah in Jesus i neih a, eimah le Jesus' a i hihnakleh chi i hita uhiale?

Thelnah: Rome a i omleh Rome mite' hihbang a hih d chihbang dan a, leitung a mihing i hihsung chu khovel thil buaipih zek2 beek d hisaamlou da diam?

Thelnah: Anyone?

Thelnah: NO?

Mwan: Ken batuh.... Hon gensia a om ulele poikei, leiba din ahimai uh chi, ken le mi ka gensiat khak chiang a le eile min hon gense kha thou di uhia chia kisiamtan suk. A poilaw diam?

Mwan: hiai khoh ka mawk hamham na a ka paute screenshot na chihte un hon takkhe het kei uh aw FB ah hahahahahahahaha.... FB le khamgawp.... Group teng teng leave di 

Thelnah: Hiai kha give and take achihte uh ahi. Relationship him2 a poimoh mah2. Give them good n take good. Give them bad n take back the bad.

Joy Thanglian: Haahaha

Thelnah: Jesus toh i kibatlouhna khavek uh ahi.

Joy Thanglian: Amen. Kong kilaan xual 

Joy Thanglian: Eh, hon gelh buai na chia,, pilvang taka word by word a draft sek uh ihon sa a Jon 

Thelnah: Ahim2 thu in, min i biang ahon betlai a, a langkhat a betnawn a lungkim zo d ahihleh betsak laai nopna lungtang pu i omleh bel, Welcome. I ngaisang topmai d uh. 

Joy Thanglian: Amen. Kong kilaan xual 

Thelnah: Gelhbuailou e PuLian. Na paudante a khathei lua a nang hon gen dan a kinei zaw hiveng aw, manlou houh na diam? Or man nuamlou?

Joy Thanglian: Lung in na awi hiam? Zan chiah na ihmu thei hiam,, chihte zat hunta hilou mo? Koia om ahia? 

Thelnah: Ken huaite theikhalou p a PuLian. Om ahihleh nang hon zang zualmah sin dih le. Ka munuam.

Joy Thanglian: Copy paste te lakah ana zong leteh, um ma ma vaa

Joy Thanglian: Taang tunga thugenna hun hon zang zual ahi ka tupa duat in 

Thelnah: Mi ana pekei inla, na hinna mah2 toh ana kibulh inla, ana simthak2 in PuLian.

Mwan: Kinana kei un ka chi ve, aw khauh deuh ka zat ngak umaw?

Thelnah: PuMwan, kina peuhmahlou, kichi heeuhaau ka hi uh. Ka PuLian bang numei hileh, hiaichet ah KIHEEL/KITHOH chih word zattheih inteh.

Joy Thanglian: Deihsak tak a thugenna hun hongzang Jon tungah kipahthu i gen uh ahi. Kithoh dan le a chuomchuom um hivente maw

Thelnah: Kivolou e. Aman hon vuak le2 ka thukkei d. Amah let a lian. Ken laau.

Thelnah: A mihoih zoukhop a i ngam bawl a hiven, khel hileh a let geemguum toh hou le kihoupih ngamlou d ahi. Melh le kimelh ngamlou d. Tua chu, i zel le2 hehlou p a amah. 

Joy Thanglian: Zuup zuup mai, kam baatuh siam thei lua kahi uh hanship te 

Thelnah: Zulmai na hi hia? Hehe. Hong khukdin dih, i nih in kilatna khat i nei d.

Joy Thanglian: Ana gen touzel un, bangbang hiam kon saizual di

Thelnah: Huan, aman sai d a neita. Awle, kilatna neihzoh toh kiton in, ka hun hiaitan in kon zou d le. Ana ihmute le thouta unla, hon hi sauh2ta ualem. A kissto you all. Thank you.

Thelnah: Nang' a d lou daan a na ngaihziak ahi d. A neitu' adia zaw khasim d ahi. Khasim i chihte kha, a kigenfuhte hi in. Or mihoih p khat na hizo diam le theikhang in.

Thelnah: Haha. Thugen him2 khawng ei' adia i ngaihleh nuamlou. Mi' adia i ngaih a ngoh bang i neihleh nuamdeuhse. I na ngaih hoihkei vet a, mat le man khollou a i na om bengbung leh boring.

Thelnah: Ninhuai.

Joy Thanglian: MW te khatin hilhchetna dandeuh khat bawl nawn ei, a personal wall ah, hehehe

Joy Thanglian: Removed kichi group dang i na bawl di uhia, removed a om te adi, haha

Joy Thanglian: Mehnaa kan meh, lim ei, kinakpih di a omleh tuni chu dangnaal deuh di keive.

* * *

MAY 24, 2013

Zogam.com "User of the Week" FB group ah Friday May 24 ziing in dotna khetnkhat Siamzik Ngaihte in Ginza Vualzong tung ah bawl.

Ginza Vualzong
Pu Siamzik Ngaihte in Zogam.com leh admins te tung a dotnop a neih te leh lungkimlouhna a neih a om leh dotna hun i pe ding a, admins te'n dawn theih dan dan in ka hon dawng ding uh.

1.Amasa pen in group sung UOTW hitaleh main group su nuam lou ahih manin, hih vaiveng a ki ut ziak ahi a, amah personal a muhdah ziak hi lou ahi.
2. Dawn di dan a baihlam nangin dotna a neih te point wise in hon bawl leh.
3. Pi ching ngen a ki hih manin ki enghou, sarcastic kampau te zat hi kei leh. 
4. Dotna leh dawnna teng zoh ahih chiang in group sung 'peace' hon zah tak sak ta dingin i ngen ahi. 
5. Pu Siamzik leh admins te chih louh a dang te hong comment lou dingin iki ngen ahi.
May 24 at 2:43am

Siamzik Ngaihte
1. lalji kua

2. bng ziak a lalji na puankhiat kei uh leh,mimal lak a leak thei..:?

3. paite against chi na hih uh leh,bg ziak a zogam.com in initaitive la maw,zogam,com in PAITE chouh represent hia,ZOU te dem2 te bg ziak a koih dap..

4. lalji hihna bg ziak a imm di in puangkhe se2,group a bg ziak a lalji thu gen phal nn lou maw (case closed chih mawk),kn dot chiah nang a dia poimoh na om hia na chi uh,Admin te a dia bg poimohna om a suina hi ua,

5. bg ziak a LUNTE lawm dia na gintak teng uh na remove mawk uh?

Ginza Vualzong
1. lalji kua
Dawnna: Zogam.com in announcement a ki bawl in Lalji identity ki reveal sawm lou chih ki gen a, public a gen khiat ki sawm kei hi. Huai ziakin confidential ahi.

2. bng ziak a lalji na puankhiat kei uh leh,mimal lak a leak thei..:?
Dawnna: Mimal lak a bang thu leak a chih kou ka theih pih kei uh. Mimal in opinion leh kampau a zat uh, mimal mawh puak ahi.

3.paite against chi na hih uh leh,bg ziak a zogam.com in initaitive la maw,zogam,com in PAITE chouh represent hia,ZOU te dem2 te bg ziak a koih dap..
Dawnna: 'Paite against' chih kammal Zogam.com in ka gen kha kei uh. Zogam.com in initiative la le ka hi tuan kei ua, Lalji thil hih hoih louh a tawpsan di a ki deih ziakin Zolengthe tawh join announcement a ki bawl khawm hi. Zogam.com te khut a evidence a hong om khak ziak leh Lalji pen Zogam.com tawh aki associate khak ziak ahi zaw.

4. bg ziak a LUNTE lawm dia na gintak teng uh na remove mawk uh
Dawnna: Lunte na chih kua na chihna a chiang kei a, a lawm te kua a chih leng ka thei tuan kei uh. Himahleh Zogam.com enghou leh musit kampau ana zang kha te iplah ziakin remove a om pawl om a bang.

Siamzik Ngaihte
joy tonsing in bg zogam.com eng houna a neikha a eita....lalji evidence a om leh hn paw khia un chih hilel lou maw a gen....but remove a om mawk

Siamzik Ngaihte
lunte chih chiang lou na hih leh bel,kn theisiam...

Siamzik Ngaihte
ka dotna khat nn dawng naike
lalji thu group ah bg ziak a gen kiphal lou a?

Ginza Vualzong
5. lalji hihna bg ziak a imm di in puangkhe se2,group a bg ziak a lalji thu gen phal nn lou maw (case closed chih mawk),kn dot chiah nang a dia poimoh na om hia na chi uh,Admin te a dia bg poimohna om a suina hi ua,
Dawnna: Lalji hihna Zogam.com in ki puang khe nai lou ahi tu tan in. Zogam.com in hiai tawh kisai a tup pi pen 'Lalji in a thil hih tawpsan hen' chih ahi. Lalji in a account hon deactivate a, amah kampau zak di om nawn lou hi. Hiai toh ki ton in Zogam.com in tup lawhching a kisa a, Lalji thu gen beh ngai ki sa nawn lou ahi. 

Admin te a dia bg poimohna om a suina hi ua?
Dawnna: Zogam.com admin ten ka sui kei ua, kou khut a evidence hong om khak ziak leh Lalji pen Zogam.com toh ki saikhakna ana neih ziak ahi.

Ginza Vualzong
lunte chih chiang lou na hih leh bel,kn theisiam...
Dawnna: Lunte ki chi ei mi sung a common mahmah ahi a, a min tawn leh behmin toh na hon gen chian louh ziaka kua pen gen na hih ki chiang lou ahi. Personal a lak le a ngai kei.

Siamzik Ngaihte
screen shot benji in.hon piak Ziak a dot com ah hun lut kha mai2 dan eive maw leh

Siamzik Ngaihte
nidang a lunte na theih ngei mah2 pen ahi ka gen

Ginza Vualzong
screen shot benji in.hon piak Ziak a dot com ah hun lut kha mai2 dan eive maw leh
Dawnna: Screenshot hon pe tu confidential ahi. Gintak thu gen dah ni.

Siamzik Ngaihte
zolengthe na chih bg pen e. Pupu zou a pen maw or a dang te...hn specific deuh d leh hiai pen ah

Ginza Vualzong
The original Zolengthe. Pupu Zou bawl pen

Siamzik Ngaihte
screen shot chuh zogam.com in taklang lou ,zogam.com kiah piak a om..but fake ngen in tak lang sosouh mawk...mak thei mah2 eive

Ginza Vualzong
Zogam.com te kiang a piak screenshot (?) na chih toh fake na chih ten a taklat uh bang chi dan a ki bang na chih theih ei ta? Kou lah tak khe lou ung a.. Hiai le gin thu ahi lel. Thil teng Zogam.com toh mek khom ding le ahi kei.

Siamzik Ngaihte
ka gen a dik kei chih hn.prove ua leh

Ginza Vualzong
ka imut ma last tak tak dingin...
Ka evidence neih uh confidential ahi a, Lalji toh kisai khak na na nei kei a, na kiang a bangmah ka prove uh leng a ngai tuan sam kei.

Lalji sui leh hua mi a tam. Lalji haw teng Zogam.com admins te or Zogam.com te hi tuan sese lou ahi. Zogam.com tawh thil teng mekmat gige hon tawpsan ta un.

Siamzik Ngaihte
lalji ki hua ,but scapegoat a mi apan d ki deih lou..

* * *

MAY 25, 2013

EIMI CHAT houlimna:

Joy Thanglian: Hiai kon en maidi, imdb rating le ahoih thou a

Ginza Vualzong: Den chiah na chat transcript Siamzik in koi hiam ah hon tak khe na ve 

Joy Thanglian: A utnana ah ana taakkhe leh, i muhkhak keileh poilou. Out of sight, out of mind 

Ginza Vualzong: Huai himai

Ginza Vualzong: Huatna neih gim huai chi kasa 

Joy Thanglian: ROFL

Joy Thanglian: Huat neih louhdi, Ngaihzawng khawng buaipih zawk di

Cole Sonn: Zi le chive

Joy Thanglian: Soft power awlmoh luat nalam a lengkuul theih maimah di 

ahi aw 

Muan Hangshing: Mi huad a om khak di le kalau..

Ginza Vualzong: Munirka khong le phak ngam huai non lou mawk d e 

Joy Thanglian: Mi'n hon huat lam uh i phawkkei a, i ngaihsak keileh ei thoveng himai. Hilehle, mi I huat leh ki ignore theilou. So, advantage kua kiang ah? 

Ginza Vualzong: Duty roster 

Joy Thanglian: Adangte mandek nailou ahidi ua aw 

Muan Hangshing: Kuamah poi khoih kei leng hon hua a om diam..om e maw..in this sinful world 

Ginza Vualzong: Hilhchetna bawl siam sa thei uh ke 

Joy Thanglian: Jon la? 

Muan Hangshing: Mi ngoh hangsan uh kasa e..

Joy Thanglian: Gum ngam uh sa ke 

Joy Thanglian: Teammates Jon, Etc tr koia om uh a chinuam dan ihi

Muan Hangshing: A mohna ah kuaman hon prove lou a..

Joy Thanglian: To all the audience who'll be seeing this conversation tonight in some fb group,,, Hiyaaa, Good Evening peeps! 

Joy Thanglian: Against Ginza a LH kipan himaimah, Lolzalol, hahhaa

Joy Thanglian: Zogam thu le la, soft power awlmohna isakleh, hahha

Joy Thanglian: Stmt group ah ka mukha a 

Muan Hangshing: Huai kha 90% electronic proof ana hi

Joy Thanglian: Gum sasauh xomah, hahha

Ginza Vualzong: I think I should join LH as it was dedicated to me. Am honored

Joy Thanglian: Na treat keidia Ginza,, rosangs ah 

Joy Thanglian: Team LH te

Muan Hangshing: Founding father ginza:@

Joy Thanglian: Back up vocals ZMW te le, hahhaha

Joy Thanglian: Lalaih

Joy Thanglian: Vocal petmah zomah uh backup vocal te le

Muan Hangshing: Until you prove we are wrong..

Joy Thanglian: Founding father ginza toh Washing powder Nirma ki rhyme zomah,, thu-le-la awlmoh LH te'n a la hon sa le uh 

Joy Thanglian: Sipicial number from singngat special team 

Joy Thanglian: Hanship te khawng bangle ana hahpah lawsaam zomah 

Ginza Vualzong: Petition writer chih Dan deuh a tulai Hilhchetna writer 
le hire theih tam ta d e 

Muan Hangshing: Bridging zomis chizen a..fake id khat buai a buaipih..official id khawng a thusuah bawl khum..evidence 90% nei a kigen..khat le pulak ngamlou..fake id.zang a circumstantial evidence a kaihkhawm zoh teng uh thehzak.. Kuamah ngoh lou kchi..bt evidence in mi 1 kia kawk chizel..

Joy Thanglian: Ka minthang nawn awm 

Joy Thanglian: Kuahiamkhat a minthan ut ut zawk di toh, tetet 

Joy Thanglian: Backup ki sam uh hidi, silence 

Joy Thanglian: Sms type manlou, call top

Joy Thanglian: Let's see who'll speak next or join next 

Ginza Vualzong: KI kum masa phot uh ahi d... munirka cell Khoh

Joy Thanglian: If the evidence happens to point at somebody, then what can we do about it? It is only a result of his/her actions

Ginza Vualzong: Lalji na hih kei uh leh na buaipih Sawt peih ngei uh e...

Joy Thanglian: Zogam.com is my enemy chi ziahziah,,

Muan Hangshing: He will she will face the consequences

Joy Thanglian: Zogam.com chauh ki target zomah 

Muan Hangshing: Ahihlouh leh enemy lou in lalji in a ngoh diam

Ginza Vualzong: Or are using it to settle ur score with zogam.com?

Joy Thanglian: Media watch te le fair lou lodeuh uh, as it is media is supposed to play a neutral role. Report and not judge

Muan Hangshing: Face 2 face vek le adiam mo..na ngam uh ei..

Joy Thanglian: Kei kawng hek, pang zoulou di

Ginza Vualzong: Zogam.com is my enemy chi thei khat in zaw zogam.com hoihna mu ngei lou d mah ahi

Joy Thanglian: 100% proof, hospitals book khin, tuesday chiah

Muan Hangshing: Hiai thu a media role a ok kei..adm zc official id chu q om

Joy Thanglian: Media min nazang kei maimai ua hi, all the protagonists are zmw commandos

Ginza Vualzong: Siamzik in a dotna ka dawnna te hon leak sak Lou hia? 

Joy Thanglian: KTP min a guta gawt utlou a, YPA min a gawt chih toh kibang geih ahi

Muan Hangshing: Local committee min a mo

Joy Thanglian: When you don so many hat(s) , you'll get screwed up ond day Muan & Co

Ginza Vualzong: Blinded by hatred a chih te uh eive

Muan Hangshing: Everyone has the rt to b presumed innocent until proven otherwise..

Kuaman na proof ma uh bel innocent khat kigim ding hi..

Joy Thanglian: A lemchang dandan a zmw, lh, j4s, ss chihte zang zetzet

Ginza Vualzong: If ur innocent why make such noise?

Muan Hangshing: Zogam.com is my enemy..
Lalji a na ngoh ma ua kampau hia or na ngoh nung ua kampau..
Verify it first..

Joy Thanglian: J4s lai dan a bangmah a ki prove ma a, mipin a convict man lai uh bang phawksuah huai zezen,, what goes around....

Muan Hangshing: Why u put the blame on him..

Ginza Vualzong: Who is him? 

Joy Thanglian: Kizephawk pa ahidi, LOLLZZ

Joy Thanglian: Singpi dawn hunta, chiak lalauh nuam, lalauh, lalaih, kakauh,, literature pung thou

Muan Hangshing: Ginza..lunte samte Coleson in witness coleson

Joy Thanglian: Hate a neihma a zaw productive thou hia, hate in ahon luah zohnung zaw,, dim mahmah veh o whatever be the supporter's stand

Joy Thanglian: Lalauh

Joy Thanglian: Kakauh

Joy Thanglian: Zazauh

Joy Thanglian: Memeuh

Muan Hangshing: Coleson in info manpha pi hon pia..coleson tung ah kipahna lian:-(

Joy Thanglian: Pepeuh

Ginza Vualzong: For the umpteenth time: zogam.com in Lalji kuamah mimal ki ngoh kha lou.

Muan Hangshing: Ginza..
Nou safe na dia huai na chih uh ngai mah hi..

Joy Thanglian: Puppet khat inle zan a hilhchetna bawlnawn hilou mo?  Somebody who copied the byline Vaphualization and made something simikar,,,staar petmah hidi 

Ginza Vualzong: Ka ngoh na uh na mu kha hia? announcement 2 chiah a kibawl.

Muan Hangshing: A dang2 sang in face 2 face in i gen di uh hia or 3rd party investigation bawl sak le..
WAtsay zogam.com
Enle lalji kithei ut thou ahi..

Joy Thanglian: Announcement bawlte mah in hilhchetna bawlsek uh isakleh tua adang daih in hilhchetna bawl bawl mawk,, soft power himai 

Muan Hangshing: Ginza Face 2 face na ngohna i pulak di uh..

Ginza Vualzong: Lunte in Lalji ka hi kei chia wall post a bawl nung hun hi mai Lou maw? bang gen beh d om lai ai?

Joy Thanglian: Ahihkei naak le kya tension hai be?

Muan Hangshing: Power show theihna tuam2 om hi di mo..Your house your rule

Joy Thanglian: Yup

Joy Thanglian: Likewise in LH too 

Joy Thanglian: Guilty all, as charged

Muan Hangshing: Bad name..
You have to clear it :@

Joy Thanglian: LH le SH chee lee ooh , eh, LH mah ahihngai boss ji haina 

Joy Thanglian: Clear kasa a, zogam.com a chu kigen kha nawnlou. LH a kigenlailai adiam

Ginza Vualzong: Ur painting ur own picture

Muan Hangshing: What abiut you

Joy Thanglian: What zogam.com discusses last week, LH discusses it tomorrow ahidiamah, haha

Joy Thanglian: Keichu 'zan chiah le ka ihmu thei, ka ki awi',,, 
Loll,,, Drama Queen himai, hahaha,, numei chetchet 

Joy Thanglian: Na ki awi am? Na ihmu thei a hia? Hhahaha,, vai serial 

enmun hivaa

Muan Hangshing: A dang zaw khat peuh..kuamah ka gum kei bt lalji a na ngoh pen uh zaw ngoh khial deuh din kon gingta..

Ginza Vualzong: "Na ngoh pen uh"

Muan Hangshing: Ahihmah louh leh..

Ginza Vualzong: Tei tei mai

Joy Thanglian: Ana kizephawk pen ana ki zekphawk khelh leh ama thu ahidia, ngoh chet kineilou ahi. kizephawk khial chihle a om lam thei ngei khang 

Muan Hangshing: Coleson in zuau ngen hon hilh ahi di mo le.

Muan Hangshing: Coleson liu le na ngoh lam uh genthei om ei..golhang ho

Joy Thanglian: Everyone is free to arrive at his own conclusions,

Ginza Vualzong: Grp level zoh Louh chia personal level hahaha

Joy Thanglian: Conclude freely

Joy Thanglian: Make your own guesses

Muan Hangshing: Group level personal level ...no problem..
Face 2 face in i genkhawm di uam i chichi ve..

Ginza Vualzong: Bouncer le nei uh ahi.... kei chu ngap Lou

Joy Thanglian: Soft power man, no violence 

Joy Thanglian: Delhi lamte hong pilvang uau Ginza

Muan Hangshing: Fake id khat buaipih a fake id ngen a kibeih beih sang in chihman hi e.. Coleson zaw hiai group a a gen mah ahihziak ahi..no pun intended..

Joy Thanglian: Ngamsei style dekdek uh abang

Joy Thanglian: Face to face chi ta uh

Ginza Vualzong: Face to face in facebook 

Muan Hangshing: Face to face ngamlou i..3rd party i sui sak di uh mo le

Muan Hangshing: A chihle fake id louh deuhte hilela ginza

Joy Thanglian: Ka tupa Jon le honglut hak na e. Nitak chia transcripts en maidi ahidi mo 

Muan Hangshing: Mat khiak hileh hoihzaw lou di hia..

Ginza Vualzong: Bang sui d om lai lai la? It's up to u if u are so interested in it. Kou case closed ta. Kuamah le ngoh lou. Ka tup uh Lalji Id deactivated ta. Hung ta. Midang a sui peih a om leh... no one is stopping u

Muan Hangshing: Adm ZC 90% a ki withdraw hia.. Maimah de

Joy Thanglian: Profile bawlkhiak ahih apat a zogam.com target den khat matkhiak in om leh hoih mahmah ngut inteh

Ginza Vualzong: Hon man khe ve ua nou thil sui siam deuh ten

Joy Thanglian: RTI khawng zang ziahziah thei inchu, government machinery zang in hon suizui le uh ahoihdi.

Joy Thanglian: Leak di sa chi le,, its not if, but when and where 

Muan Hangshing: Lalji in paite hua chichi uh kasa..zogam.com admin te toh bang problem ana nei na hi ua..

Na kingeihpih liuh deuh uh khat frame sawm mawk mo

Joy Thanglian: Muan, koiah na paste sawn dek a hiai kihouna te? 

Ginza Vualzong: Hahaha Siamzik question toh ki bang Chet

Joy Thanglian: Hin suikhia un ichi ve,, lungkim lou lailai ten 

Muan Hangshing: Leak suk leak tou ta ve mo..genlouh pi kigen sak..hihlouhna a kingoh ahih kei nakleh..

Ginza Vualzong: Now I know where it's coming from

Joy Thanglian: Just wanna know.

Ginza Vualzong: Admin ZC in 90 pc chouh sui zou hiven. 10 0

Muan Hangshing: Thanglian.koi ah ka paste dia..Ginza Siamjik a hon ngoh sawm maw..

Ginza Vualzong: Hahaha ki ngoh Lou a ngoh sawm mo hon chi zel ta

Ginza Vualzong: A top chiah non ngoh non Chi ta d e

Muan Hangshing: 90% percent chauh na sui zoh uleh mi va ngoh sese kei phot ve ua..

Ginza Vualzong: Going round and round

Ginza Vualzong: Kya talent hai

Muan Hangshing: You started it all...

Joy Thanglian: Kizephawk sese keimai le innocent ihihleh

Joy Thanglian: We didn't start the fire - Billy ZouEl a ngaikhe phot ni

Muan Hangshing: Direct a lah ngoh ngamlou..fake id na zang pangkai khop mai uh..

Joy Thanglian: Fake masters

Joy Thanglian: Amaule Fake id zang uh 

Joy Thanglian: Come back with the backup vocals Muan 

Muan Hangshing: Im one man army..tl

Joy Thanglian: Evidence proves otherwise,, 40% chauh zaw hi, haha

* * *

LALJI KA HIHLOUH DAN

1. Ka laigelhdan style himhim uh le kibanglou. Aman punctuation khit chiang a space koih seselou a next word pan ngal, ken space koih chetchet gige. Aman "o" zang, ken "aw" le zang.

2. U Pauzagin Tonsing in hon gen a, "Lalji dia nang thil thei hon sa lou ka hi. Lalji in politics a theihna thuuk lua. Nang huaite theilou na hi."

3. 
SINGNGAT FB group a May 13, 2013 nitak a comments:



Athu:

Owenmang Munluo Zomi
kei lalji to kana kichat lai a.1995 lai a,singngat st.thomas bording a um a ki en.hulai a teacher teng min la thei jaih.
ulunte la bording a um khalo a mo.
May 13 at 9:51pm

Lunte Samte
St Joseph teacher ka theih: Sir Soloman toh Sir Francis toh Kalia :)
May 13 at 9:53pm 

Owenmang Munluo Zomi
ken jng kadoh le.a khel a hg dawng thu tuam2 hg gen.singngat a bg mi atam pen ei.ci pou hg soi gen.
May 13 at 9:54pm

4. Kei mah in le Lalji Suantak’ thugelh te ana ngaina hetlou ka hi. Group tuamtuam ah “Lalji Suantak kua a?” chi a kan vengvung uh. Ken le “Ka thei ve,” peuh va chi, va sab. Hiai kha June 2012 lakvel ahi a, SINGNGAT FB group a le a Lalji ana ki laaklut khaak lai hiveh aw, amin “Lalji”  ahihchiah “Lalpu” kichi mi khat didan ana sub-hisaap mawk. 



Athu in:

Conversation started June 23, 2012

12:51pm
Unaukeichauhkahi Zomi
a inn uh hnhlh ou huai lalji kichi pa kha.tua bangalore a om ya le?mi tam suheh mah2 tadan eive.z.com a ka post penkha mi bngzah hiam in a inn uh natheih cya hn inbox in o hnc ve uh o.

12:53pm
Lunte Samte
ka hong SAB sim maimai ahi, ngaihsiam
but ka muanmoh khat om, kon kan chiang di...

12:55pm
Unaukeichauhkahi Zomi
ha3 a thei tk2 d hnkisa a!mi tam suheh simta eive hiai mihing in kha...

* * *

Ka min gintat pen ana hi mahmah lou. Ka gintat pen Bible zil. Amin "Lalpu" ahihziak maimai a ana gingta khe adek.


[Hiai screenshot a kilaak lai a "Lalji Suantak" in a FB account deactivate.]

Athu in:

Conversation started July 5, 2012

11:17pm
Lalji Suantak
Nang koi e,lawmpa. Unaukeichauhkahi zomi kici pan,lunte samte in,lalji kathei lua hon hilh dek ahi chin ang msg a,nang thei mo nang?

11:18pm
Lunte Samte
thei mah sih diai...valong te

11:21pm
Lalji Suantak
U guess loompu.haha

11:38pm
Lalji Suantak
Imu ta mo loomte.haha

July 7, 2012

3:38pm
Lalji Suantak
Khasi te lak a om kha nahi hia nang mi pa.haha


5. Admin ka hihna, "Lamka Huihkhi" FB group ngei ah leng, nikum in Lalji Suantak in Paite pau leh a laa te hon gen se zialzial a, kei mahmah in ka na remove a, ka na "permanent block" chet. Lamka Huihkhi block list (min dang te ki blur)



* * *

MAY 27, 2013

Bangtan hiam Lalji in a account a deactivate nung in zangthak nawn ahi diing a, May 27 zing dak 10 lak vel in, "mikhat" toh kihou uh. Huai "mikhat" pen in a identity a seel ut ziak in, hiai thubuai a a hong kigolh utlouh ziak in, a hihna liahkhuh ahi.


Athu in:

Lalji Suantak
Ginza in amau mimal a lunte ahuat ziak ua bangmah proof le omlou pia ahichi min daih sak uh kadeih kei.iki hou na hong leak non get diam maw.lawl...

<>
haha..m not interested in all this shit anymore...

ahim2 abangdia lunte dan a benji kua vaki puong hita..

Lalji Suantak
Huai eivoi kagen,benji kia chu paite dan in kaki gen a(amau leh amau suk tuah nadin) hilele lunte dan in kaki gen het kei. Huai kha ginza chih te khong in lunte ahuat ziak wa a bawl tawm uh ahi.

The Best Picture Perfect Wedding Poses

$
0
0
Young, newly-wed couples in Lamka have gone beyond the traditional way of standing in front of the church along with friends and families and relatives. This classic pose has become quite common now. They are exploring new ideas to make their wedding day the most memorable of all days. They are exploring innovative poses that would make great "Facebook" as well as framed pictures. Pictures that would tell the story of their D-day for years to come.

Here's my list of the best captured kodak moments of three Paite "glam" couples ;-)

Jimmy Dalkhanmuan Tonsing and Priscilla Chingbiakhoih (April 29, 2011 Central Lamka South)(The beginning of a new journey)

Paukhenkhup Guite and Nancy Vungngaih (Oct 20, 2010 Central Lamka)


Zogam Etlawm

$
0
0


Tuivai



Zokuam damdiai



Songtal Vuum



Mual Kitawi

[© Hiai limlaak te K Thangpi, New Delhi apan ahi. Mundang koimah a thaangzat phallouh]

Delhi Singngat Meet 2009

$
0
0
February 21, 2009 in Delhi a Gulabi Bagh a Pa V Nangthanlian' inn ah Amasapen Singngat Meet 2009 neih in om. Hiai hun a limlak khenkhat te..








More pictures

Lamka Soft Power

$
0
0
by Haumuanlun Samte

Regardless of the fact that, we … were members from the Simte, Gangte, Vaiphei, Thadou, Zou, Hmar community, we talked Paite. We were one.
-Lealyan Thawmte

1980s leh 1990s bullam khawng kha Lamka vanglai chihtheih di eive maw. Manipur a khopi nihna Lamka in, private property a om tamlouh ziak leh open investment climate ziak in, mun tuamtuam apan sumdawng mi a hiipluut hi. Hiai in khopi naupang chik himahleh Lamka a hon khangsak mahmah. Mizo sumsinmi te’n business a honpan ua, Meitei nupi te’n nektheih nengneng a honzuak ua, Marwari leh Punjabi mahajon te’n dawr a hong hong ua, khotual sumsinmi te’n singpi hotel, paan-dukan leh dawr tuamtuam a hon hong ua, Bihari samtan te le hong luut zomah, leh India gam mun tuamtuam apan sepaih leh solkal nnaseem hongpai khawm leh khotual pau kinai chikchik omkhawm te’n rong tuamtuam in Lamka khopi a zeem mawi uhi. Lamka khopi a hong khankhiat dan hiai ahi. Nam tuamtuam kituaktak in i teengkhawm liiliai a. Huai ah Paite pau a laar pen hi. 

Himahleh, 1997-98 galbuai in thilteng a subuai gai. Paite leh Thadou in Lamka khopi a thuneihna a kituhna in thilteng a subuai gai. Gaal a hongveng a, a kibottan sa khantouhna khaugui pen, i hon pehthak a, i hon zomthak nawnta. Huchiin, awlawl in Talpaak te a hongluut ua, tu in ahihleh, i khopi laili tak, New Bazar bang, amau’ a a hongsuak ta. Khopi sung a mun lai leh poimoh teng kua te’n tuhun in aluah ua? Tedim Road dung a dawr na va kai chiang in bang pau a tual leeng pen in na thei a? Endih, Lamka khopi’ tung ah thuneihna kua’n a tawi a? Hiai dotna, tuhun in chiangtak in i dawng theikei maithei. Himahleh, kum 10 nung in i dawnna bang a honghi dia?

Mawltual sung ah ball a omta. Kimawl siamsiam in vualtung tuanna a la diing. Kitaitehna a kipanta. 

Khovel a namchih in gam leh khopi a neichiat uh. Jews te’n khopi a nei ua, Vai te’n khopi a nei ua, Naga te’n khopi a nei ua, Mizo te’n khopi a nei ua, Talpak te’n le khopi a nei uh. Eimi te’n i khopi uh omsun Lamka ahi. Lamka a thunei leh vaihawm diing eimi te i hi. Namdang te’n hon etlah sak mahmah ua, a sakmin “Lamka” chia deihthoh tak a ina phuah bang, min dangdang in a lou uhi. Etsakna – Churachandpur, Tuithraphai… Lamka a i thuneihna leh vaihawmna i kepbit touhna di’n thagum a zat theihkei diing.

Hiaimun tak ahi “soft power” a hongluutna. 

Soft power ahihleh thagum zanglou a, mihing lungsim thuzohna ahi. Mihiipna leng a chihtheih. Harvard University professor Joseph Nye in hichiin gen, “Thuneihna i chih eima' deihdan a midangte omsaktheihna ahi a, lampi thum in a hihtheih: thagum zat (coercion), kipahman piak (carrots) leh hiipna (soft power). Amasa pen in mi hiip phot peuhmah le, adangte geel nuamtak in i zang theidiing.” Aman gamkhat’ soft power hiaite ah a kinga a chi: culture, political values leh foreign policy. Hiai thilthum te, midangte’ adia etlah huai thei di a i phoukhiat siam chian i soft power khang a hong himai hi. 

Khoveel ah US' thahaatna kuama'n a chou ngamkei. Gam 130 vaal ah a sepaih te a koih a, khenkhat te adin huathuai mahle uh, American culture hi, khovel mite’ etsaang pen ahi. Voice of America leh Fullbright scholarships, Boeing leh Intel, Google leh I-Pod, Microsoft leh MTV, Hollywood leh Disneyland, McDonald’s leh  Starbucks chihte US apat hong kipan ngen ahi. Hiaite’n khovel pumpi a mite’ hinkhua a thunun zou mahmah. Atom a gen in, American soft power khangsaktu ahi uhi.

Hiai ah politics hilou in culture leh media lam i geen zaw diing. 2007 in Chinese President Hu Jintao in 17th Communist Party Congress ah China in a soft power a haatsak seem poimoh ahihdan a geen hi. Kum tamlou paita in US$6.6 billion hithet bei in, a gam solkal' media nih, CCTV and Xinhuanet a puahpha uhi. Beijing Olympics bang leng China in a soft power nasatak a a zalhna di’n ana zangta. Confucius Institutes a pankhia ua, huai tungtawn in Chinese culture, khoveel ah a thehdalh sawm uhi. Huaimah bang in, UK in British Council, Swiss in Pro Helvetia; leh Germany, Spain, Italy, Portugal te'n Goethe, Cervantes, Dante Alighieri, Gulbenkian chih te a nei diudeu uhi.

South Korea enle, a pop culture uh K-Pop, dramas, movies in 1990s apat khovel, adiak in Asia a honmuut a, mite'n ana deihthoh mahmah uhi. "Hallyu" (Korean Wave) chi a theih in om zezen. Japan te'n J-Pop, Manga Comics leh adg dg anei uh. J-Pop in Korea a zoh luat diing lauh man in a solkal un naaktak in K-Pop ana tosawn hi. Tulai in Lamka ah, beauty contest-na bang om henla, a telte' kiang ah,"Koi gam ah na zin utpen?" chih dotna kibawl ta leh, Switzerland khawng hinawnta lou in, avek phial un, "South Korea" a chi ngei diing uh. Arasoiyo?

India bang in le, akiim a gamte kiang ah a soft power hu naaktak a zaap eingal ve. Adiak in, Bollywood leh a TV soap opera te tungtawn in. Indian diplomat, politician leh laigelhmi Shashi Tharoor in hichiin a geen, Damascus ah a President pa' uh lim tuk a lian, kholai a atun vialvual uh omsun, Amitabh Bacchan' aa ahi. Kyunki Saas Bhi Kabhi Bahu Thi bangchu, asuahlai a, Afghanistan nupi te'n ana haichilh hial dan uh ahi. Ngaihtuah mah, 2009 a Oscars ngah remrum, “Slumdog Millionaire” leh “Jai Ho laa” te’n bangchi tuk a India hihna khoveel a zuakkhia ahi di? 

Eigam ah enta le, unau Mizo te'n tumging leh laa tungtawn in a soft power un Lamka a a honzou naak mahmah uhi. Lamka kholai a laa kithang pen ahihleh Mizo laa ahimai. Kicheina, khotaang vai, biakna leh adg dg ah leeng Mizo te’ hih dandan ngaisang in i enton uhi. Huailou in, Talpaak te’n leng a soft power a hon zuak naak mahmah uh. A tangthu gelh hou chikchik te uh bang siamsinna inn te ah sinlai in i tawi a, All India Radio Imphal program a laa, thu leh lemchiin tungtawn in bang a honzou mahmah uhi.

Awle, mi te’n a Mizo zial uh, suktuah laam, Daduhi, Loktak, Moirang singju chihte a honzuak lai un, eite’n amau kiang a zuakkhiat diing bang i nei a? Ei tualsuak thil te nawmvalh a om gai sim maimah ahihkhaak diing a lauhuai.

Tu in, Lamka khopi apan polammi te' muh din i soft power baantha i zalhkhe zou saam hiam, chih saang mah in, i khopi sung mahmah ah, i unau pih nam tuamtuam te’ lak ah, bangtan ah i soft power huu i zaapbaan a, chih kidot a poimoh hi. I khopi neih sunsun ah eimi te’n thu nei lotel lou pi a om  khialkhual nilouh i hihkhaak diing a lauhuai hi.

Ipau-iham, i tanchin, i tawndan, i tangthu, i thugelh, i lagelh, i laa, i  tumging, i laibu, i khutsiam-silbawl, isiam-ipilna leh i mihinna te'n i teenpih midang te a hiip hiam, chih kiveel ni.  Namdang te’n eimi te’ a hon ngaina uhia, a hon chimtaak uh, chihbang. Ahihkei leh a hon ngaisang uhia, a hon nuaisiah uh, chih khawng kingaihtuah ni. I niteng, kaalteng leh khateng tanchinbu te mite' hon simsak di'n i thehzaak zou hia? I thugelh te, i laibu bawlte, i tangthu phuahtawm gelhte midang te' lungluut didan in i gelh siam hia? I gam a solkaal ofis a vaihawmna tutphah teng luah thei di’n lai i siam hia?  Medical, engineer, business, hospitality leh line tuamtuam a siamtungtuang diing mi i seekkhia hia? I nam minthang sak, kimawlsiam bangzah i nei? I lemchiin te mi te’n a en nuam uhia? I nungak-tangval te uh a fel un a meelhoih biik uhia? Ahihkeh, i music video bawl te mi te'n et taak a sa diing uam? Khutsiam-silbawl lam ah koimun ah i ding ua? Zodawn a i khua a teeng mi te’n zin a dou siam uhia? Mite’n lim a asak diing uh, ei’ tualsuak ann leh nektheih bawlkhiat khawng i nei di ua aw? I gam ah mun leh mual kilawm taktak tampi omte, khualzin mite’n a veh leh et theih diing khawng un puahpha in cheimawi le bang a chi dia?

Hiaite hi, i soft power haatdan tehna a hi a, mite’ lungsim i zoh a, eilam a i kaihluut theihna din, tua atung a i geente naktak a haat leh khansak a poimoh hi. Ei tualsuak - Singngat Special, Zoukhankhual, Inndongta, Min phuah dan, Tuivai teengkol, Buhmansang, Saikul bawngnawi, Chiangpi seekkhum, Mata dam, Ngakiik,  Kaihlam Tang, Lungthul Kawl chihte nasatak a puahpha in zuak khe ni. Adiak in, i pau hausak takmai, chi tuamtuam – Dapzal, Lamzang, Bukpi awphawi – te bang mi tamseem kiang ah zuakkhe ni.

Tulai khovel ah thiltheihna haatna ahi. Gam/nam haat i chihte sepaih haupen te ahi nawnkei ua, information leh communication access tamtam, baan ah a tangthu uh a hoihthei pen dia puangzaak siamsiam haat ahimai hi. Hiai din media – print leh electronic – in mohpuakna liantak a nei. Media nanana ah chu Lamka ah eimi te mah i haat uhi. Newspaper kihawmkhia tampen ahihleh eipau a kisuah Manipur Express ahi. Cable TV pekhe tu luunpen Hornbill Cable Network, ei a mah. Tongluang leh Zing Daitui, leh SMS news channel, ZogamThuthang nei hang a. Lamka a sappau niteng tanchinbu The Sangai Express leh Imphal Free Press a correspondents te ei’ a te hilai. Internet lam chile, Northeast adia website tallang pha, Zogam.com, niteng in vehtu 700-1000 kikal phazou gige. Hiai information leh media lam a i haatna uh kepbit a, khansak zeel diing ahi.

Soft power khanna dia kalbi poimoh masa ahihleh kizoptuahna hoih ahi. Zodawn a om te, Lamka zaang a om te leh khopi a om te - i theihna uh, i ngaihdan, i siamna leh adg dg te i kikuptuah theih uh a poimoh hi. UK a om nungak leh Delhi a om tangval te’n i gam a thiltung te internet ah a simthei tuak ua. Lamka a om papi leh Sinzawl a om papi te’n newspaper ah ana simthei tuak uhi. Hiai UK-Delhi-Lamka-Sinzawl kizopna bawlhoih pen ngaih poimoh huai ka sa. Huai di’n SMS bang a lampi zangkhai mahmah khat ahi. SSPPNet, Zogam.com leh ZogamOnline te ah ngaihdan hoih taktak kikupkhawmna apai gige a, huai te Lamka zaang a om te’n ana simtheih uh lunggulh huai hi. Huaibang in, Angel’s Vision te khawng in talk show leh discussion tuamtuam a neihsek te uh, leh tanchinbu tuamtuam a thugelh te mundang a om te’ muhtheih di’n a lunggulh huai nawn hi.

Ahi a, hiaibang a globalized world a i teenlai in, ei a kia va chih tentun pen a hithei nawnkei. Mihing tuamtuam leh van (products) kizomkhawm a, kiviallehna khoveel a teeng i hi uhi. Nam chiteng teenkhawmna, Lamka khopi’ pluralist leh cosmopolitan spirit i kepbit ngeingei diing ahi. I kimveel a teeng mite pilvangtak a huaidan i siam diing ahi. Ahitak in, i khantouhna di’n zaw Meitei te’ talent, Mizo entrepreneurs, Vai te’ sumpi, Burma (Moreh i chih mai) van leh nektheih, American technology, Indian democracy, Naga cultural market, foreign investors (FDI) te tengteng Lamka khopi ah Zomi puanzaak nuai ah, kituaktak a, a hong kichomkhawm uh a poimoh hi. Lungsim kihong tak a soft power zatdan i siam a ngai, chihna ahihchu.

Huaiban ah, mite’n Lamka khopi, a hon etlah diing uh i deihleh i pawlpi tuamtuam te’n human rights gum a, environmentalism phungvuh a, diklou leh sual dou a, pupa tawndan keembit a, i media te’n zaleentak a naa a septheihna diing ua mun thoveng i suahsak diing ahi. 

Abang-abang hileh, i khankhiatna dia poimoh masa ahihleh zawnna haakkol apan suahtaakna ahi. I ngaihkhawk diing ua poimoh khantouhna chi nih a om – hardware leh software. Hardware development omtheihna di’n i lampi te, tuineek, gammaang, khopi kilepdan te leh adg dg i et a ngai a, software development diing in bel, a mihing mahmah i kidopsang uh a poimoh hi. Mikhat in nikhat a ann nihvei  neek diing a muh a,  a ta te siamsinna hoihtak a piak theih a, huchia amau hinkhua a nuamzaw dia a khektheihna diing ua a ta te’n sepna leh summuhna kichian a hon neihtheihna diing ua lampi i bawl diing ahi.

SSPP GHQ Magazine 2010 ah suak 

Itna Lamdang Ginglawm Nou

$
0
0
by Haumuanlun Samte

Puandum a kizem a Thyagaraj Stadium lam ka zotlai un Delhi ni, neem panpan ta, in ka tuanna bus uh hon sal hii-hiai hi. Sunnung a biakinn a et-khawmna a kineihlai in lawmte a kimuang sim mahmah uhi. Himahleh, kei bel a kum paisa a performance khawng in huai November 13, 2013 nitaklam a Sarojini phei a ka tailai un ka lungsim a hon buakkiik a. Ka nervous sim hi.

Tangkhul Christian Charitable Trust te’n 2nd North-East India Choral Singing Competition a telnawn dia chialna hon bawl nung ua, lazil kipatni, October 28, 2013 apan ni 13 lel hun ana kinei hi. Kidemna laa ding “Amazing Grace,” lapawl ngeina hilou a, hei lamdang a, acapella dan a sak ding, chih ahi. Ni tomchik sung a chituam deuh a bawl a, siamtak a zil ding, chih himaidan ahi, chouna.

BYF Committee in pan naktak a la in, Stevekid Valte in a style hon bawl a, Shang Naulak in hon pi hi. Choir member 34 te’n nitak teng in RK Puram Sector 8 a Upa Damsawmthang’ inn ah tatsatlou in kizil hi. Member tamzaw te’n a sepna mun uapan delhkhawm in, BYF Committee in nek-le-dawn a kul bangkim sai in kiluum vengvung mai hi.

Dak 7pm vel khawng in kipan a, 10pm vel in kitawp tangpi hi. RK Puram Sector 8 apan Malai Mandir tan khe in kipaiphei zaizai zel a, vangphat huaitak in bus bang ana omlai zel hi.

Delhi biakna leh tuailai vai a kihel hi, nna-mai ahikei. Hun muh a hak a, kinaihna a gamla. A seem leh a simlel te lah buai, single a omte lah, buai zawsem - numei-pasal chih omlou, inn-nupi a pang vek mai a kihihchia. Huchi kawmkal a, hun bawlkhe teitei a, pan theihna-na a pang teitei zel te etton tham ching petmah hi.

Huchiin, a mun ka tung ua, stadium tual ah lim khawng ka kila malam uhi.

* * *

Nungkiik zual le. October 12, 2013 nitaklam dak 3.30 pelh lak vel in BYF Delhi leh Central Delhi tuailai 90 veel, Siri Fort Auditorium kitung dupdup hi. Main gate bang ana hong naikei ua, a nunglam a va kualh ek a ngai hi. Delhi Mizo Christian Fellowship’ huaihotna nuai ah malsuah-bial fellowship/church kipawlkhawm hunkhop te’n Northeast Christian Meet, 2013 a saini ahi a, BYF te’n ushering nna kisemsuah hi. Ushering – tutna hawm tan mai seem dia kikuan himahleh, backstage leh program coordination tanpha va kisaitou suak kha phial.

Hiaibang mun hoih, bit leh nuam sung a, sound system hoihtak toh Pathian biakkhawm dupdup a nopdan va kimu thei a, inn tutpih theih thuhoih-lahoih tampi kizilkhia hi. En leng sai tei saam lunggulh vungvung-na toh inn ka zuan uhi.

Nungkiik tou le. Tuailai Day 2012, ni masa, October 20 a ‘Sounds of Praise’ hun ah opening – mipite suk thathohna di’n Mortal Komiti in ‘Denchiang chi seken, zekai niteh’ chih laa k’on sa naknak uhi.  Chang khat sa zou, a thunon ka hong tun un aw khat, ngaihdeuhmai in a hong keek duat a, mipi a nuih zaizai uh ka zaak toh kiton in kei’ aw ana hihlam ka thei khia hi.

Phuur-luatna lam a aw bang khahsuah kha zezen. A tawptan bel ka pangsuak zou. Himahleh, ka tutna ka tun nung in a hon deeng kha pan hi. Maizumna in. Sawtsim tak ka tutna ah ka chi bang a hong liing sungsung hial hi.

Bangmah ngaihtuah mumal theilou in ka tuden hi. 

Ka hong bukim kiiknawn tak in hiai ‘Sounds of Praise’ (SOP) ana paitou ziahziah a. A min ngeei leng Heutunu Vungroukim’ phuahkhiat ahi. Hiai SOP hun ah tuailai lasak siam leh tumging tum siam band/group 13 apan, mi 70 vaal – huaile, band member leh lasa kibang omlou, atuam ngen hivek - in Pathian phatna laa sa in tum uhi.

Hiai SOP adia tuailaite ana kisakkholhna uh gentham ka sa lailai hi. Ama kaal thum-li vel apan in, biakinn mun va zuan vengveng zel uh a, kikhelh thoh in sawtpipi kizil gige uhi.

Kitaitehna hilou, kipahman piak hilou; himahleh a siamna te uh zang a Pathian min phatna dia a kipiakzohna uh thupi petmah hi.

Nungkiik tou lai le. Easter Sunday April 8, 2012 in BYF Delhi in i biakinn lapawl “Ka Kha Kipahna” ka sa uhi. Ka telkhakna chiang ah hiai lapawl sang a kisa fuh zaw, adang theih ka neikei phial deh aw, ka chi hial hi. Heutupa Lun Thawmte in thazoh leh kipezoutak in hon pi a, kha khat val vingveng Pathianni tawp teng in Biakinn Basement ah kizil zoizoi gige hi. A zilsung leng a sawt bok a, a sakkhiat hun in nuam kisa mahmah chiat hi.

Khatvei kia sak deih khoplou in, EBCC Central Delhi 2nd Anniversary lopna hun, April 22, 2012, ah leng hiai laa mah ka va sa nawn uhi. Nuam.

Nungkiik tou zeel le. 2011 ahihleh Area Fellowship vanglai ahi a, BYF Munirka Area, South-Ex Area leh Mohammadpur Area te khawng kivehtuah in hun nuam leh manpha taktak ana kizang hi. Veng sung tuailai fellowship hunte ah issues tuamtuam discussion kinei zel te apan zilkhiat tampi ka na nei hi.  Kiginni nitak, ann nekkham dak 9 a fellowship dia va pai zel in, thilsia tampi hihtheihna di ana daal ana hilaw dan ahi hi.

November 5, 2011 in BYF Munirka Area Fellowship min in tuailai 90 vel, bus nih dimzen a tuang in, Taj Mahal, Agra va kiphakhawm a, sum-le-pai nei zoulou tuailai khenkhat bang kikankuah thei in, manpha ka sa mahmah hi. Veng sung a tengkhawm, kimu tuah ngeiloute adia kimeltheih tuahna hun hoihtak ahi. Lamtawn in laa ka sa, a mun sang mah in, a lampai nuam zaw hileh a kilawm hi. A kalnawn in South-Ex Fellowship te leng va hoh thei uhi.

Vualzou a Jerusalem a Jesu a lutni kipah leh pahtawina dia Palm Sunday chiang a lampi zui a kikou zel pen, naupangte’ a di deuh a kikoih hile kilawm bang hi. Naupang hunlai i ngaihkik mahmah-na khat leng ahi. Himahleh, April 10, 2011 Palm Sunday a tuailai hon in lampi zuihna a kineih pen, chiinchi ka sa mahmah hi.

Mohammadpur Area Fellowship te’ makaihna in Bersarai apan Sarojini tan zing beltak in lampi zuihna kinei a, huai hun a va kihelkhak theih hampha ka kisa a, manpha sa in ka mangngilh thei ngei nawnkei hi.

Veng sung fellowship vai a nopna mahmah khat ahihleh Krismas lengkhawm ahi. Mundang leh innlam khawng sang in Munirka tuailai lenkhawmna a nuam zaw tham hi. Tuailai ngen, Krismas nitak leh Kumlui-Kumthak kikhen nitak in dak 12 tantan bang, inn dim phitphet a tu in ka lengkhawm zel ua, ka limthei petmah uhi. Khelah takmai a hunkhak a ngai gige hi.


* * *

November 13, 2013 a Thyagaraj Stadium mun a 2nd North-East India Choral Singing Competition a tel, lapawl 13 lak ah EBCC Delhi in Serial No. 9 na kitang hi. Khat-khit-khat in hon sa ua, ei hun a hong tun in tutna apan a kiton in ka ding thrap ua, stage lam ka zuan dialdial uhi. A nanung ah Heutupa Mung Munsong toh ka dingkhawm uhi.

Stage light in maitang tak a hon sal a, mipi lam mial vek in kilang hi. Ima ah lawmte puandum a kizeem a ding depdup ahihman un, a khamuan huai mahmah mai.

Dinna mun chiat a ding vekta, mike leh sound-check bawlzou ta. Mitsi in thumna ka nei siausiau hi. Lavai a omkei. Shang Naulak in hon signal a, Bass Group 1 te’n, “Ama…,” chi’n ka hon pan ua, Bass Group 2 te’n, “.zing…,” chi’n ana bohzui ua, Tenor, Contralto, huchiin Soprano te’n, “…Grace…,” chiin a hong luangkhawm dialdial hi.

Chang khatna ahihleh a luang hiauhiau in ka sa ua, Chang nihna lutna di ah, Vunggohching in timing hon pia a, ka hon hih trah-trah uhi. A kisawi theite kisawi, a kisawi thei chetlou te’n le phuur mahmah in a sa khe belbel mai uhi.

A nung a pan huum haam, a lai a te kikou selsel, a ma a te’n ana hih hiau-hiau. Tui luang tung a huih bang a leeng diaidiai mah kibang zezen.

A baan a a paidan a hong kikheeknawnna mun di ah, Vunggoh in a malam a va naihtou a, saangtak mai in hon awi vengveng hi. A hong kiik nawn a,  hon hihkhial dek a deh aw, chi in ka diip a hong ko huaihuai hi. Hon sunzom thei nawn pah vanglak a, huchiin, nuamtak in a tawptan ka sa suak thei uhi.

Tutna mun ka tunkiik un, ka thuum ua, ka kichibai tuah noknok uhi. Safuh kisa toh kisalou toh.

Dak 8 veel ahita di e, result puanna a hon pat uh.

Third ah Paomai Baptist Church a hon chi ua, khut ka beeng zuazua uhi. Hikhalou.

“Second position goes to,” chi in a puangtunu a hong khawl a, Thyagaraj Stadium a dai duak hi. Bil bul ah thousi hong leng lele, a khazaap ging in i bil hon su-ngong zou di khop a ngaih in huai hun laitak a dai dide hi.

“Evangelical Baptist Convention Church!” hon chi khia chu, eekhai, dingkawm a khut beeng a kitawm toh, kichibai toh, kikou zuazua pawl toh, daitak a thumna nei pawl toh. Kipahna a bukim ngeimai. Hiai tan honpi Pathian min i phat ahi.

Hiai bang a saptuam ai-oh a, Pathian’ thupina suklatna dia panlakna a ka na telkhak hi, hampha ka kisa hi.

Tua zan Itna Lamdang’ ging kilawm tutan ka bilkha ah a dai naikei.


BYF Delhi Silver Jubilee magazine, 2019 "Phakchiam Delh Tuailai" a suak ahi

A ithuai, a pammaih VL Mangzou

$
0
0
by Haumuanlun Samte

“Sum-le-pai, thuneihna leh thildang ah ka gam leh nam’ adi’n phattuamna nei zoukei mah le’ng, ka theihna tawmchik zat phatuam teitei sawm in lehkha gelh beek in pan ka la hi.”
-V L Mangzou

Nitaklam khat, nitum kuan ann nekkham in ka innkong uah mi bangzah hiam lampi siik ah ka na tukhawm uhi. A lawmte khat toh koulam zuan in lampi ah a hong pai phei uhi. A lian a, a taksa a kiphuh litlet a, a sam siikkhen in khatlam ah a huiphei a, khekor rong ukh, dup raih, a teng a, tem a paai a, a nung ah single barrel a kuah hi. Ka kiang uh a hongtun un, “Ann ne ta umaw?” chi’n a hon dong a, ka lak ua khat in, “Hi, neta,” chiin a dawng hi. Aman, “Nek di ann nei lai chihna. A kipahhuai mahmah e,” a hon chi a.  

Huai hun, Kuki-Zomi galbuai lai, Zodawn lam a nektak haksat laitak ahi. Kituah khak chiang a a thei-ut hisese kholkei lele, ‘ann ne ta maw’ chi a i kidot chiang ua, kidawng a, theizui nawn tuanlou a kipai liamsan zel ihihlai ua, hiai bang a VL Mangzou in a hon thugen, gen kha mahmah ka sa hi. Huai lai in Singngat Defence Committee a Commander-in-Chief hihna leen a, a muanhuai a, a mohpuak a thazoh mahmah hi.

Pawl XI vel ka hihkum ahi a, VL Mangzou te inn ah sisuunna om a, nitak leenkhopna a nungak-tangval te lak ah aman, inteklam apan thu hon gen hi. A tangval tung apan khotang a phattuam-ngaihna vai te a ana kiheldan gen a, nungak-tangvalte kiang ah, “Hiai dan a si-inn lengkhawm leh hantohnate a kuan ahihleh thil hoih mai hilou a, siam kithuktuahna ahi,” chi a, phattuam ngaihna nna semtou zel din hon hasuan hi.  A thugen tutan ka theiden lai. 

“Hill Model High School, Singngat a Class VI ka simkum un ka class teacher uh ahi a. Amah apan lai simdan ka zilkhiat ahihleh, a thu ngaihtuah kawm a theihsiam sawm di, chih ahi,” chi in Jacob Munluo, Kolkata a banker, in gen hi. “Note hon pe ngeilou a, ei theihsiam dan a gelh hon kizil sak a, ka na phattuam pih mahmah. Ama kiang mah ah khatvei kipahthu ka na gen man a, hamphat huai ka sa.”

High School ka kailai un, football club khat ka nei ua, jersey/kit leh signboard a thil gelhte aman a hon gelhsak hi. Tournament ka telna khawng ua star player dan in amah ka la ua, khevuak in a peek huihhuih sek hi. A leenlai a football ana nehsoh mahmah ahi di, “Singngat gam a ka theihphakna chiang a corner peek a direct a goal khum amah kia hilai ahi,” chi in a lawm, Ginlalmuan in gen hi. 

1999-2000 kuamlak in Singngat a khosung tanchinbu, ‘Tuailai Aw’ a suahni Pathianni kingaklah thei mahmah hi. ‘Kua te’n bang gen’ ziak ahi pen. Amah editor ahi a, mi a chiamnuihna te simnuam thei mahmah hi. A news min bang le, Chinglalven’ Pa’ Aw chih dia hoih ahi, chi in mi tamtak in gen hial uhi. 2002 vel ahi deh aw, in Tongluang ah ‘Because I Love You’ chih tangthu tom a hong suak hi. Lung hon khoih mahmah a, a gelhtu siam ka sa mahmah hi. A gelhtu min ‘VL Mangzou’ a kichihziak in kua ahia chih huaihun in  ka na thei pahkei. Ka kanzui leh ‘U Dong, VL Donga ahi’ chih ka theikhia hi. A penname dia VL Mangzou zang ana hi khanglang hi. Huai apan a thugelhte ka hon zuitou hi. 

Hihtheih, siamna leh experience tamtak ana nei, VL Mangzou in thu gelh hon pan taktak zaw, a bun viau. Kuapeuh’ kibulhtuah-pih theih di thu, neulai leh hunlui khawng leh hinkhua nuamsakthei thil tampi a thugelh te’n huamtou kha vek hi. A gelh tam a, mi a sukkhak leng a tam – a kipak leh a kipaklou hileh.

“Kisoisak kawt chihte khawng bang chu single a kuamah kilaulou hi’nchin, nih-le-thum in ahon bom ua leh a haksa deuh a hiven,” chi in amah-mah in gelh hi.  “U Dong in khua hong phak khak chiang a, va houpih le lah, hon na kawt di chih kitheisa. Houpih lou di i chih chiang a lah ngaihnat huai,” chi in Singngat a dawrkai, T Vungzamuan in gen hi. Amah toh kitheite, a soisak-kawt khaklouh kuamah le ki-omlou phial le kilawm. WhatsApp group bang a amah a hong pau naakleh, a kawtkhak lau in kiheem duamduam mai uhi. 

Himahleh, a polhnopna in kuapeuh hiip hi. Aneu, alian, atek-akhang kuapeuh toh kihouthei vek uhi.   Kei bang leng, kum 14 tak a ama’ sang a nau-zaw himahle’ng, a hon ‘naupang-zaw-et’ tuankei a, ka kihou leh kithuah khak chiang bang un ka nui khuaa-khuaa gige uhi. A hihtheihna chiang ah, mite panpih ut gige mi ahi.

Mi khenkhat in VL Mangzou’ thugelh dan ‘key’ manlou in theisiamlou kha zel uhi. Atak a a paudan ‘style’ mah in thu gelh hi. Atak a a chiamnuih gen bang in, a thugelh ah leng chiamnuih telsak gige hi. Thutak a gelh chiang in leng, a kiimvel ah thil tuamtuam helkhawm zel hi. A chituamna leh a siamna huai ahi. 

Nidang a ‘Tuailai Aw’ a ‘Kua Te’n Bang Gen’ a mi’ min baan gelh sek a chiindan bang in, anung a lai a gelhnate ah huai chiindan paitouhpih hi. A thugelhte ah min tamtak tuang gige hi. Huaibang min te ahihleh, i gam leh khotang adia mi’ theihphak, mi tallang leh siamna tuam neite hi se khollou a; a lawm, a meltheih, a seppih, kholak a a tuahkhak mi vantang te ahi tangpi hi.

I gamsung, adiak a Lamka kholai bouruak leh issues te, a thugelh te’n tuntou kha vek hi.  “Laigelhtu i tawmlaw lai ua, khat in a hon gelh peuh bang ‘dik’ i sa pah duam zel ua, akhente lah ‘diklou’ i sa bur ua, cross-writing chih a omlouh ziak in ‘gelhdiktu’ khenkhat adi’n singpi khai theihna ahi,” chi in ana gelh hi. A laigelh ziak in singpi khai in nihvei vel ana kuankha hial hi.

I gam a tanchinbu tuamtuam leh internet te ah ‘Singngat Special’ min in thugelh 100 val leh tangthu phuahtawm 10 vel  suahkhia hi. A min in khomin khat ging mahleh, a thutuun in i gamsung huap ve hi. “A thil gelhdante nalh se. I simchia a picture didan bang lungsim a dawkthei. Mittui bang le pawtzen a ka simkhak le om. Khuaknei mahmah eive, ka chi phet,” chi in Delhi a nurse sem a om, Biakhoih in gen hi.

Laigelh siam, VL Mangzou ahihleh a mintak Vanlaldonglian ahi a, ‘Donga” chi in kisam ahi. May 28, 1972 in Singngat ah piang a, 2001 in G. Mualkawi ah peemlut hi. A tuailai lai apan saptuam leh khotang vai ah ana kiheltou a, private teacher in kum thum vel a sepnung in Manipur Police ah ana lut a, Head Constable tan tung hi.

2019 kumkim vel apan a damtheihna hoih nawnlou in, Lamka Damdawi Inn ah ki-polut hi. A hatlai a mite’ sim dia thugelh hoih pipi ana pekhia a, a hong hat nawnlouh nung in leng, a kiimvel a omte suklim sawm in panla gige hi. Damdawi inn a amah vavehte bang, kihatsak teitei in chiamnuih in ana pawllim hi. Hatlou sasa in WhatsApp group a alawmte a di bang in chiamnuih gengen lai hi.

A gam leh a mite adia nna tamtak leh thupitak, a laigelhte tungtawn a ana sepkhiat nung in, azi Ngaihlun leh ta li te nusia in, August 17, 2019 in Lamka Damdawi Inn ah a hon beisan ta. I Zogam literature a a ‘mun awng,’ hukdim zoh vual hingei nawnlou ding hi.

Amah ngaina khenkhat kipawlkhawm in a laigelhte kikaikhawm a, a bu in kibawl hi.

(Lamka Post ah 26.11.2019 in suak)

‘Singngat Special’ vaak a mitta

$
0
0
by Haumuanlun Samte

“Duhthusam i chih lametna ahikei. I lam-et phaklouh thilte duhthu a kisam ahizaw.”
-V L Mangzou

Laigelhsiam VL Mangzou in August 17, 2019 nitak dak 8.30 vel a sin natna ziak a ahon omlouhsan hun in, i gam khimpi ziing bang hial hi. Social media ah suunna thu kithehkual zungzung hi. Khenkhat adin a school teacher lui uh ahi a, khenkhat adin biakna vai leh khotang pawlte a heutu lui uh leh a seppih lui uh ahi. Police station a duty pih uh bang ana hi a, kholai a vaakpih, meltheih, lawm, WhatsApp group a chiakpih, leh inveng bang ahi. A vuina program August 18, 2019 hunzat hun ah, Mualkawi a a innkuam uah gaaltu tam petmah hi.

Mi hiaizahzah in hiaibang a VL Mangzou a suunna ziak uh ahihleh mi tam ana sukkhak ziak ahi. Amah toh kitheite adia chiamnuih gen siam, polhnop, midang panpih ut gige, phattuamngai ana hi a. Mimal a kitheihpihloute adin bel, a thugelh ziak mahmah ahi. Kum 2003 vel apan Lamka tanchinbu tuamtuam leh internet ah a gawm in thugelh 100 val bang ana gelh a, itna tangthu 10 veel gelh hi.

Nidang in Singngat a ka inn-gei uah mawltual lianpi a om a, a siik ah YPA Hall leh Silver Jubilee mualsuang a kitung viahvuah hi. Neulai in hiai kiim ah chek sing leh sing biim khawng kikoih reihruih sek hi. Valnou honte’n guitar tumkawm a laa sa in, khavak nuai ah hiaimunte hong taan gige sek uhi. Huailai khawng apat ahi, VL Mangzou te lawi in Lengtong Paunou leh S Chingnu laa te’ a hon na awih-ihmut sek uh. 

Laa leh thu lunglut, mi lungleng mahmah, VL Mangzou, a lunglenna te thumal a a gelhkhiatte ziak in  laigelh gil taktak hong piangkhia a, huai te i literature adia gou manpha ahi hi. A lunglenna ziak in itna tangthu hoih taktak a hon pia hi. 

Ama’ thugelhte tungtawn in Manipur Police Traning Center, Panggei mun om dingdan khawng kisuangtuah thei a, Singngat kholai bang, Guite Kual leh Mizogam bang ah hon vakkual pih a, ama’ mit tungtawn in Lamka khopi khodung teng kimuthei hi. A na totkhakna sa mun-le-mual leh a lawm-le-vualte pansan in tangthu lunglut huai pipi phuahtawm gelhkhia a, awmthei petmah ahi dia, mi tamtak in atak sa in a tangthu a ‘a nungaknu kua ahia’ chi khawng in kan hial uhi.

Hiai vual bang en le, “Mualsuang gelhsiamte’n thumal nalh taktak a a khuakkuak bang un ka lungtang ah a min khuak in a om a, thaimang vual ahi nawnkei. A nuih puakropte ka bilsung ah a kikhum a, hichi zodeuh leh chihna ding om hetlou amel kilawmtak mai, ka mitnauta ah chiklai peuh a muhtheih gige dia zutbelh in a om hi.” Hiai ahihleh VL Mangzou’ itna tangthu gelh khat apan eukhiat ahi a, a thugelh siam leh thuuk dan muhtheih hi.

Khanvual a polhsiamna, chiamnuih a gensiamna te ziak in mi teng toh kihou thei in, mi’n ngaina mahmah uhi. A chiamnuih gente mah a gelhthoh a hon bawl chiang in, gam keek diak hi. Lamka College a kailai ua a classmate, Laltanpui in, “History exam ni a long answer guk hong suak inchin, ‘Answer any five’ kichi hive aw. U Dong in a vek a ana dawng kha, thaisiat sang in chi a a paper tawp a, ‘Check any five,’ chi keuh ahi aw,” chi in gen hi.

“2000 lak vel a BYF Hebron te Zoudawn veh dia Town Bus dim a hohtou hive ung aw,” chi in Ginsuan Haulai in kahtvei hon hilh hi. “Singngat a giaktou, nitak kikhopna hun ah amah hong ding. ‘K’on kithuahpih theihna uh omsun chi in kou Singngat BYF te le mi bangzah hiam in ka hon zui di uh...’ hon chi chu, ki-ettuah liak a om. Kou mah le a gari a dimkhin hita. Amau hong bangchi kihen di aduam, chih ana kingaihtuah guk laitak a, ‘-- chithei di dinmun a ka omlouh ziak in poi ka sa,’ hon chi a, kinui zaak,” chi hi.

Delhi a om, Lia Nianghoihching in, “A thugelhte apat a mizia di ana kingaihtuah khia: mi pau nuam mahmah hi di, a lawmte lak a a central of attraction ahi ngeingei di. Thutuam pipi tampi bangchi-chi hiam a hon lemkhawm inchin, a gennop pen tamlou chik hel geih. Chiamnuih dan a sim utte adia le hithei, a focus tak en utte adia le muhtheih,” chi in a muhdan gen hi.

VL Mangzou’ hinkho tangthu - a hihkhelh leh a hihhoih hitaleh - iim neilou in gelh miahmiah mai a. Simtute adin ki-mekbelh theihna ding tamtak om a, kivelthakna ding bang in zattheih hi. A thiltuahte tungtawn a thil a gelhte’n simtute hon pawllim mahmah hi. “Ka hinkhua a ka thiltuahte leh ka duhthusam mawlchik a ka gelhkhiakte, mi khenkhat in hinkhua nuamsaktu taktak a ana zang uh ahi chih ka theih chiang in ka kipak petmah a, ka hunlui saupi phawkkik thei dia ngaihtuahna chiimtak hon petu, Pathian thupina ka pia hi,” chi in ana gelh hi.

A thugelhte ana sim gige, Lamphel a om Muante Khuptong in hichiin gen hi, “Chiamnuih ngaina leh dawl thei mahmah mi ahi di. Experience hau mahmah, huaikha simtute lunglut theihna di hisap a gelh siam hivaw.”

Gam-le-nam a ding leh khotang bawlna hoihna din tamtak ana gelh a, issue leh thil buai khat a gelhchiang in, a solution dia a theihte pe zel hi. Thil a gelh khempeuh te, “Kei’ ngaihtuahna lel ahi a, a dikpen ka chi tuankei,” a chih in thil tampi gen hi. Mizawng, daikilkal mite’ aw in pang tawntung hi. A thu gelhte luan in luan thoh a, simsuak ma koihkhiat theih ahi ngeikei. Khat i zoh chiang in abaan a dite kingaklah pah zel hi. 

VL Mangzou ahihleh May 28, 1972 in Singngat ah piang a, Hill Model High School, Singngat leh Lamka College te ah siam ana sinkhia hi. “‘Buai’ zoh in Hill Model High School ah kum thum teacher in ka sem a, naupang za-thum valzek a pha ua, a min uh ka theigai vek,” chi in aman ana gelh hi. Manipur Police in 2001 in luut a, Head Constable tan tung hi. Azi Ngaihlun leh a ta li te tun in G. Mualkawi ah khosa uhi.

‘Singngat Special’ kichi singpi khum genna dia ana kizang zel himahleh, VL Mangzou in a thugelhte column min dia a hon zat nung, ‘Singngat Special’ in khiakna leh gen tuam daih a hon nei hi. A khanletna mun Singngat vangkhua pansan in gelhzel a, amite leh amun-amual te a thugelhte ah zeptel zel mahleh, a thugelhte’n atangpi in i gam pumpi huap suak vek hi. A laigelhkhiat te tungtawn in a min in i literature ah a mang ngei nawnlou diing mun a luah hi. 

Amah ngaina khenkhat kipawlkhawm in a laigelhte kikaikhawm a, a bu in kibawl hi.

(Manipur Express ah 26.11.2019 in suak)

Zogam Etlawm

$
0
0


Tuivai



Zokuam damdiai



Songtal Vuum



Mual Kitawi

[© Hiai limlaak te K Thangpi, New Delhi apan ahi. Mundang koimah a thaangzat phallouh]

Delhi Singngat Meet 2009

$
0
0
February 21, 2009 in Delhi a Gulabi Bagh a Pa V Nangthanlian' inn ah Amasapen Singngat Meet 2009 neih in om. Hiai hun a limlak khenkhat te..








More pictures

Alung uh aleeng saam diam?

$
0
0

HMHS 1991

LENTANG a ni hongsuak khia leh Sasankawl a ni tumsuk diaidiai ana mu a, Paldai a kileuh a, Saklamlui, Hailui, Mawnglungkawi, Luipi te a kisil a, Buanlawn taang a kipan hongnung hiauhiau Singngat huihkhii ana diik kha ngei khempeuh te'n, a mualliamta Singngat Vaanglaini te pholhsuah thakna di'n February 21, 2009 in Delhi ah Singngat Meet Masa nuamtak mai kinei hi. A milip a hisaap in mi 150 diing lak ah 100 veel ki paikhawm thei. A paallutna te hazaatna ziak a thumvei mawngmawng haal chimit sawm a a omnung a leeng puuklou hial a ding lailai, hiai khua hih a khomi te'n a iit un a ngaina mahmah uh. Kum tamtak sinna, sepna leh adiak a galbuaina ziak mahmah a khenzaak a a omnung un hiaini in a hong kimukiik khawmnawn thei uhi.

Hunzat dan te avek in i gelh kei diing. Ahi a, standup comedian minthang, chi zezen le, Pa Vanlallian (Lal-a) chiamnuih geen khenkhat taklang cheuh ni.

* Khatvei, Sir Pauzacin (Tompu) in a class pumpi ua, lai theilou unchin, zeep sawm. Lal-a kiang ah chiang vazong dia sawl. Khatpa'n chiang lian, hoih simsim mu na inchin "mahni kizeepna'ng khawng" chi a tangsam kung, akeu, leikha' neekbaang khat va la. Sir pa'n "Hiai in nang hon zeep leng le a dawl di hia! Adang, alet a lian (a khut zaak duaiduai kawm a) va la oh," chia sawl nawn. Chihleh, aman le tin-char sing, lian henhon khat, gik sa pipi a ava puakluut troihtroih leh mi tengteng nui zaak uh. Sir pa'n zeep ngaihna thei nawnlou.
* Pa LC Guite* kha amang a tang-au pa hong au inchin, "Zuau hongpai di ahi," chih ana gen. Aman le baang vang a zuau hongpai di kha ana chaang gu.
* Sanglian' mang a kha Toupa Jesu hongpai inchin Lentang lam apat a, jeep a hongtai suk, leivui khawng khu vengvung.
* Vanlalhngak in amang a thangvan hou gawivui ana ne.
* Sangrual' pa (Rumlian) thuumdan: "Toupa, van a aksi kai hnuar-hnuar zouzai te le nangbawl vek hileh a kilawm a, huaichouh le hilou in, nang hih on hmangaih viau hilechin a kilawm a..."

Hunlui ngaihna in paikhawm te a honzou sim vekmai. Kia genlouh, mun tuamtuam a om athu zakha te bang, a lung uh ana leeng mahmah hi. A hun kizatlai ngei in leh a khonung lam tanpha in, mun tuamtuam ah, Singngat vanglai hun te naaktak a kupkhawm leh suutthak in a om hi. Ke'n leng hiai apan ka ngaihtuahna a hongdawn khia, malai hunnuam te pholhkhiatna ka hon nei diing.

Khosung mun tuamtuam, veng, kimawlna munte, lawmlui te khawng lungsim ah a honglang pah a. Neu apan khankhiatna, inntek leh kineisak tak a ka om gige na Hill Model Skul bang. Khekol tom teeng litlet a, tai belbel lai hunte khawng.


Singngat Vangkhua: Google Earth image

Class B ka hihlai ua khatvei, lai ka theihlouh ziak ua Sir LP'n ka class pumpi ua break lai a kong hon kalhkhum inchin. Lau a kilau. Khenkhat bang tohlet a tawmpawt khawng sawm mawk. Adang te lah nu te ngai a nap puak peerpuur sa a kap. Numei khat in lah eek teh kha laizang inchin, huainung teng hongkai ngam nawnlou. Huaikum mah a YPA Hall hong dia Manipur Governor pu honghoh. Helicopter a tatak muh patna ahihtoh thupi kisa thou ei. A karnawn sung teng bang chu skul a laipuan te ah lenna lem kigelh dim maidan eive.

Neulai a ka sam sathau zat, Keo Karpin leh nisa in a hai, ka buangnai khedap gim bang ka thei mialmial lai hi. Sam, taklam siik a hiatphei pekpak a, ka skul bag (rong eng lampang leh vom hiirhiar, ama a innlem om) leh tuithawl (hiaichu thei zou nawlou) toh ka inngei zek ua ka lawm, Piaklian tawn a skul kuanzeel ka hihdan ka theilai hi.

Ka skul huang uh anuam mahmah a, a khanglam pang ah munkeen khat a om a, huai a loupa tung ah ka kitholh sek uhi. 'Skul mual' bawk liuhleuh tung ah rubber kung nih, a kizawn helhel in a pou ua, a paam ah vicks kung bangzah hiam a pou tei ua, huih in amuut chiang in a liing dialdial uhi. Nipi lai in tua singkung liim ah kitu thei a, phalbi chiang in ahihleh a sak a loupa tung khawng ah nilum ki-awi zeel.

Tuni tan ka theihzoh louh hiai eive. Bangziak a le zun thakkhit chiang a chil a kisiat khum sese? Huai kimawl chia kichi sek - ekslai doslai on da pona leflai - kha bang genna ahi di? Laibu kaal a chalk vui toh utong mei i koihkhawm chia ana khang taktak mah ahi diam?

Lawmlui khenkhat - Lawmlawmsang, Boipingling, Khairang, Pandar, Chinzahoulal, Ginmuanlal, Titiit, Lialian-Muamuan, Piuchok, Papau*, Apong te - hiai ka gelhlai ngei in ameel leh a uniform tanpha uh, lungsim ah a honglang thei hial ka chi.

Ka heutu te lak a ka ngaihnat pen ahihleh Sir HP ahi. Maths a hon hilhkhit chiang in khovel tangthu ngaihnop huai taktak a hon hilhzeel a. "Khisuangpi tung a iitna khitui," bang le hon hilhkha ngei. Khut zep tittet, kam ka heuhou zeen a kingai thei ahi aw. Miss TP le ngaihnat huai lua.

Khatvei, Sir LL in class IV ka hihlai ua, "Bullock cart bang a?" chia Lal (a mintak ka mangngilh ta) a, ameel chu theilaidot leh, dingtou inchin, "Meigiit" chi chat zezen. Hindi theilou te Sir MT'n honzeep hiveh aw. Ka nung ua tu, Thangpi kha akhut taklam na inchin, veilam pen doh di a chihleh taklam dohkha. Naa sa thou ei. Heutupa'n a zeepkhit a, "Hilam (veilam kawk kawm a) doh di ka tihleh hilam (taklam kawkphei) doh kha," men peeipuai kawm a chi. Khatvei tageet lah lawmpa Muanlal in Hindustan exercise bu, a kawmsah te neu chikchik a botkhia inchin, tui toh meeklom khawm nuahnuah a "napkhem lem" bawl a kineih nilouh.

Nipi khawlhun bang a nuamthei peetmah. Paldai a kileuh dia kangtarai a kikhoh suk zarzar, kiiklam chia sawntou traangtraang zeel. A kid lam a kipang kha ahihchia gimhuai thei thou ei. Super laizial, Cheeng 1 a tawn 10 om te bang le kithei kha saam. Mi' lou a ahawiguuk khiinkhian uh, tangmai nip deuhmai, nisa nuai a pet taihtaih bang chu lim thou e. Akhenchiah Khaupi lui lam ah ngakuai khai di bang a kikuan. U Pauli* te'n huan lianpi anei ua, huai ah theigah tuamtuam achiing uhi. Ngaih leh ngaihlouh omlou in TV en in inn dimzeen in ka va tu neihnaih sek ua, nitak chiang bang in, pailam in a thei te uh ka louvak sek zomah uhi. Mangthei lozeen dua! Huailai kha, Chitrahaar, Tipu Sultan, Chandrakanta khawng kithanlai hi zezeen.

Ka Pu John in theipi zong di'n a hon kuanpih vuhvuh sek a, ka na paina sa uh lampi leh gammang, singkung leh luidung te khawng mitkha in a ka muthei mialmial lai hi. A theipi duh le hituanlou, a zon pen nuam sak-a-sak thoh kihi dan eive. Nikhat ka theipi zonlai un, vuah a hongzu a. Luiguam lianlou khat a kipan laam nga (5) tan di khawng a nai, theipi kung ah ka Pu John a tuang a, kei anuai ah ka om hi. Huchihlai tak in, saklam apan huai luiguam zui in guulpi a hong kitholh suk honhon a -- lauhhuai himai. Khatvei lah, lampi lai ah guul ngawngsan khat in posi honna laakkhum maimah. Sawt ka kibei sim uh ka chi.

Kho saklam a om, dakkar khat lam paina, Munpi te seek bang ka va gu mun mahmah uhi. Sava beng dan a kineih in ka kuansek ua, akung a tuang in khat in honsawi a, adang te'n anuai ah ka na tom uhi. Tempawng khawng toh hondelh hun uh om. Huaichia i taina lam ah i seek puakteng tuukkhe gai.

Neulai hun a kigen chia zaw sande skul tellou a bukim zou mahmah lou hiveh aw. Ka heutu khat un ahon etkol dan fuh peetmah himai. "Zanlam Pathianni a sande skul kailou teng ding uah," a honchih chiang a a kailou teng kiding nainai zeel. "Damlouhna ziak a kailou teng tu uah," khit a, "Khualzin ziak a kailou teng tu uah," honchih a ading omlai leh chu mualphouna nasatak tuak uh himai. "Damlou lah hilou, khualzin lah hilou. Video en uh mo?"

Nguuttak, video et kha phuur a kiphuur thei. Kaizalal, Premjit, Thangkhojam chihte a laar deuh ahi uh. Premjit te'n generator neilou unchin mei a mit chiah paingai, a vaak nawn chiah va ki sunzom nawn zeel. Premjit kha Talpak te, chimaile, a ha fuh chiahlou hinchin, khatvei mi khat in "Nuamkei lua, adang suah ua," chidan hiam a achihleh, Premjit hehlua, "Na et utkei leh faw-ro (pawt o)!" chihkhum. Paumuanthang te' a lah mei a mit ngeingei leh, akhat-akhat in, "Paamthang, generator sta-ro (start o)!" chi souhsouh.

SSPP Singngat Block conference chiang in indoor items ah CTS te toh kou skul ka ki-elthei mahmah ua, football leh volleyball ah bang St. Joseph te toh kibeinaak thei himai. Mawltual langkhat lam ah amau, kou a langkhat ah, agaal a kitawng, kikou khum zeek sek. Junior football a pantheihna dia 4.10 inches tan a din saan ngai ahihchia, apeel te'n, a kawng uh gaak ek zel uh. Aniamdeuh na di ua. Field sak ah 'khaam' om hiven, huai ah lei kikhuak kuak keuhkauh inchin, football peek ki en deuhreng. Nitak ann nekkham chiang a lah field lai ah kimawl zoizoi zeel.

Huaichiah, skul a kumtawp chiang a farewell program mahmah eive nuam. Aziing apat a social work. Gate leh skul sung chei chih khawng maw. Mike bang chu ki a kipaakta hilai. Pa Khamsiam*, sappau a a hongpau thhroh-thhroh lai khawng bang, ka nuihchim theihlouh uh hunnuam ahi. Azoh nahtang teh kiphah inchin, huai tung a "Singngat Mehpok" kine zeel.

Hunlui mualliamsa te avek in theikim sipsip kei mahle, mun khenkhat leh thiltung khenkhat chiangtak a i theih kilkel lai om eive maw. Huaite lak ah i kepbit ut tuam leh mangngilh ut bang ana omlai. July 7, 1997 Singngat malam hunnuam te lah zaalmang mai suakta...

Singngat Vanglaini te leh Hausapi Vuum, Tampak zaang, Tuan Gou Road, Singngat Bazaar lai, Bethel-Zion-Station Veng kisuktuahna mun, Maar Vuum, Vungluai Huan leh Leisiatna Nai lim te khawng, tu a khoveel mun tuamtuam a kithehdalh ta Singngat mite' suangtuahna mitkha ah - meiziing in a tuamkhum lingleng bang a - ava kilat khaak mialmial chiang in, alung uh aleeng saam diam?

(*A kha uh khawl tawldam hen | Hiai a min kizang te ahihleh kisuk mualphouna dan a zat ahikei a, nidang apat a ana kigen dan mah a ka hon gelhkhiat mai ahi. A lehlam a la ina om zenzen leh ngaihsiam ka hon ngen.)

Music Review: Rigvedazz - Zaching

$
0
0
April 12, 2009 in Rayburn kongtual, Lamka khopi ah Rigvedazz in a video album masapen diing "Zaching" hongkhia hi. N Thangminlian in phamta N Khupbiaklal phawkgige-na dia a produce ahi a, aw, tumging leh lemchiin tengteng Lengtonghoih Studio a kikhum ahi. 2005 in a album masa uh "Zolei Ittu" ana bawlkhe ta uhi. Zogam.com Writers Award 2008 hun a, amasa pen dia a hon sakkhiat uh, "Zaching" leh "Noplen na'ng" chih laa te khawng i ngaihkhaak a kipan, lametna liantak mai toh ana ki mitsuan a, tu in, hiai laa te tel in, a lim toh kithuah, ettheih din a lakhil piching uh a hong suakkhe ta!
Hiai Zaching lakhil ah, laa thak 10 leh tuma a ana khahkhiat sa uh, single nih om hi. Single nih te bel "Zawlla" leh "Salpha Goukhothang" ahi. Huai laa nih te mah lah Lamka khopi a duur a ana duur khin ta kha hi unchin, tua athak te'n bangzahta in Lamka kialou, khovel a Zosuan tuailaite, chibiikle, a hon nawk diam chih chu kigen thei chetlou. Ahia, mipi te' lametna a hon vuaksuah sak uh bel ginhuai hetlou.

Bangziak in?

Hiai Zaching lakhil a laa te leh video te fuh theilua hiven. Hun sawttak ngaihtuah khawl detdet a, a siamna teng uh suah a, a hon bawlkhiat uh ahihziak mah ahi diing, laa te ngaih leh et a nuam thei petmah hi. Itna laa leh nam-leh-gam ngaih laa a tuunkhawm.

Amasapen in, Rigvedazz a lasa, Rig Valte (a.h.k. Goukhansong) ' aw hoihdan kha, maimai lou ahi. Nidang a kipan mite'n, "a singer pa uh a aw a hoih mawwww..." ahihkeh "saang a zou mawwww...." ana chi vengveng mai eive ua. Suun nisa vaak singseng nuai ah, sava khat in a kha te a zaappalh a, huai nisa vaak lam zuan in a leeng tou diaidiai a, a leeng sangtou zeel a, nuamsa tak in leh etlawm tak in a leengtou hiaihiai a - huaibang mah in, Rig Valte in laa a sa. Kipezou leh thazoh takmai in a sa a, a saanna mun ah leng maamtak in a awi vengveng a, hiaibang a a hon luansak laa te mai ah bil hum ngam i omtel dia hia? Hiaisang in performance nengchik hong kizil zek laileh, chi pawl om. Hilele, ken chu, siam sa lokhin himai.

Guitarist Mangzalian chu kisawi chii ahikei na a, hilele, a khut in nna seem veh aw. A taklam khuttal leh khutpi geel toh a veilam khutmal li te pangkhawm in thil thupi takmai hon zuutkhia a, i Zogam music leilawn, sangzaw seem ah a hon dohtou hi. Drummer Hau Tonsing in a nnasep a thazoh mahmah a, tumdan chituam leh mawi taktak in a laa te uh a honzeem hi. A meel bang le hoih vervur thou inchin, kilawm mahmah eive. Perform le siam zomah lai. A video a guest bassist dia a zat uh, Muamuan kha kilawm lotel. A hihdi tak hihkha eive. Kizep didan leh om didan a thei mahmah. Bass guitar tum kawm a hong kizawi heuhhauh dan in entu te mit a taisak mahmah hi.

Rigvedazz ahihleh rock band, 2004 kumtawp lam a ana kiphutkhia ahi a, a laa leh tumging te uh rock music ngaina te a di'n kipahpih huai petmah hi. Hiai Zaching album ah, "Am in" laa a guitar te leh drum a rep dan uh a kituak mahmah. "Henkol Sut", "Laizom Itte" leh "Vonggah" ah lead guitar pa siamdaan a kithei hi.

Eimite hi, atangpi in, tumging a lunglutmi i hikei ua, a bengseng leh senglou chi in music genre i khen mai uh abang. Ka chihna ziak bel, a bengseng lam ngai theilou nu-leh-pa te a din leng hiai Rigvedazz te' laa te mullit huai lo lawmlawm lou di ahi aw. Zawichik a pai diaidiai bang le hunkhop om ahi. Tehkhinna dia, "Ngilhta na hiam" chih laa bang, zansawt nung a hoihdeuh a i ngaihleh, kah ngoih-ngoihna chi ahi. Lungzuan thelbang thou theisak zungzung maidan eive. A laa thu leh a kaih zir in, ngaikhe tu te' lungsim lawngtheihna di'n music a tum un, laa a sa siam lua uh.

Rigvedazz in a lakhil thak uh tungtawn in debutante artist nih a hon phoukhia hi. EHA/Hornbill Teen Star 2008 RDi leh gospel singer Remkim. Rigvedazz toh RDi in a sakkhawm uh, "Noplen na'ng" in gothic paidan a zuisim h'in ka thei. I music paidan chithak a hon pokhia uh. Huailou in, Remkim telna, "Zohna Laa" kaih leh a beat a bawlnalh mahmah uh. Remkim kha, a zei a, a se hetkei ka chi.

A album lamin, "Zaching" single ah Zomi te lak a lia duangzen pen hi a telkhiat, Miss Zomi 2008 a pang a, hiai in Rigvedazz te' laa te a khawng un, a paisak mahmah din a ginhuai. Miss Zomi zet a telna chu! Fuh himai!

"Vonggah" laa ahihleh minit 15 veel a sau lemchiin toh kithuah ahi a, Thang leh Ching itna simthu ahi. Hiai album producer pa' gelh ahi. Khovel ah iitna kia a thil hithei lou ahihdan a hon ensak. Thang leh Ching' itna in tangtawn daihkei mahleh, a kingaih hunsung ua ana kithuahkhakna te uh, amaute a din, a mangngilh ngei nawnlouh diing uh hunnuam ahi himhim.

ZogamThuthang in Rigvedazz te' laa lak a nalh a teelkhiat hiaite ahi.
*Noplen na'ng
*Zaching
*Ngilhta na hiam
*Zohna laa

Nang la?

D I S C O G R A P H Y
Rigvedazz - Zaching

1. Zogam Zomi ***
2. Na siang zuan in ****
3. Noplen na'ng feat RDi *****
4. Ngilhta na hiam ****
5. Am in ****
6. Zaching *****
7. Henkol sut ****
8. Zohna laa feat Remkim ****
9. Laizom Itte ***
10. Vonggah (Thang leh Ching Simthu) ****
Bonus tracks
1. Zawlla
2. Salpha Goukhothang

* Ngaih taaklou ** Ngaih theihthou *** Nalh maimai **** Nalhlua ***** Nalh law peetmah

Zokhankhual Bawltu Pu Nengzalam Guite toh Houlimna

$
0
0
Haumuanlun Samte | May 20, 2010

April 28, 2010 nitaklam, vuahzu-daikai nuai ah, Tedim Road, lamkhang a inn chhawng khatna kong ah ka va ding a. Kong ka kiuh leh, nupi khat in honna hon a. "Pa Lam te’ inn hia?” ka chihleh, “Himah ei,” chiin a hon dawng hi. Tutphahsau tung ah papi talkolh sim, ngou, leh siangthou takmai khat ana tu a. “Kei ka hi, bang chisim e?” a hon chi a.`Ka hohna ziak leh amah ka muh utna ziak ka gen leh, a hong haamhaih sim vuaivuai a. Huchiin, Zomi te comic minthang mahmah, Zokhankhual bawlkhetu pa, Pu Nengzalam Guite  toh ka hong kichibai ta uhi.

Amah ahihleh maitai, nuihmai leh houlim siam mahmah mi ana hi hi. Tulel in azi leh tate toh Tedim Road, Lamka Tung ah teeng ua, ama’n Rengkai Govt High School ah teacher nna a seem hi. A neu apan drawing lunglutmi ahi a, drawing kia lou, volleyball leh kungfu bang le ana hihthei dan ahi. Karate bang, azil le ana zil lai zomah dan ahi. 

Zomi te’n  Zokhankhual  i neihkhaak uh a hamphat huaidan i theihsa ahi. I gam adia gou manpha ahihdan i theihsa ahi. Ipau-ihaam keembit a, khangsak a, tawisang a, namdang te’ lak a zuakkhe naak mahmah, i soft power khangsak tu hoihtak ahi, chih le i thei vele maw. Nidang a, a hongsuah tuung chiang a, a peek sau zitzet toh, a laipuan gim leh a cyclostyle gim hong kigawm khawm, nam vingveng zezen te le theilai hang. A sim masa di kituh a, unau-nau bang, a bu i laihkeek khaak zezen lai khawng mangngilh kei hang. I simlai a kipahna honpia a, huai kawmkawm a hon kingaihtuah sak dedu a, i simzoh chiang a abaan adi ngaaklah tak a honkoih gige,  Zokhankhual  paakta lou kua i omdia?

A “Zokhankhual” pen tak in hiaizah dong in pahtakna, theihna leh minthanna ana ngah mahleh, a bawlkhetu pa’n - aphu bangbang leh atan diingzah - theihpihna leh pahtaakna ana ngah kha ngeikei.

Tu in,  Zokhankhual  bawlkhetu,  Pu Nengzalam Guite  a.h.k. NZL Guite  in hunlui a a thilhihkhiat te theihtel thakna leh a hon hihtouhzeel diing te lametna a  April 28, 2010 a houlimpihna kinei, hiai ah simtute’ a din i luikhia hi. 

Zokhankhual hong kipat khiatdan theih uthuai e khai.
Nidang, 1983 lakvel khawng hi in ka thei, Zogam-Zomi hai a kihai. Gam-leh-nam kivei petmah. Tangval hon, nitak pawtna mun te khawng a politics thu houlim-lim thei te ka na hi ua. Ka lawm T Thanga Tonsing leh tu a phamta, Lalneihthang Hatlang toh ka na kithuah deuh ua. Huailai a, Cinema Hall khawng ah “No Smoking” leh ads tuamtuam kilak sek hiven, huaidan a kou le, Zogam ngaihnatna thu khawng va kaap khe sak zel. Huchidan khawng in ka na kipei ua, atawp in, “comic i bawl mai di uh,” chi in ka hong kigen phur ua. Ka thum un “Zokhankhual” ka hon pankhia uhi. 

Hichibang i pau a comic bawlkhiatna din bang ‘huauna’ nana ngah a? Bangziak a na hon bawlkhiat ahi dia? 
Khovel a nam changkang peuhmah in comic a neivek ua. Huaichiah, khovel a namsang te kha economic tak in va banpha kei lele eimah level a i batphak theihna dan om. Amau te i batphaak theihna uh omsun hiai comic khawng ahi a, i literature khanna’ng leh mite suklimna dia hong ki bawlkhe deuh ahi.

Ipau, ilai, ihaam naupang te i zilsak theihna omsun, lehkhabu sah taktak khawng sang a, comic khawng ahi zaw. Comic kha innkuan a miteng in deihkei lele a neupen bek in deih teitei ahi. Huaiziak in comic in gam sau a keek mahmah.

Huaiban ah, i minam suk changkanna leh tohhalhna dia, thutak hisi, chiamnuih dan pian a i hihleh kuamah le heh khollou in hoih mahmah ahi. Mi hiam, i gam paizia hiam a diklouhna bang a omleh, kuamah suheh hetlou a chiamnuih danpian a va sukdik theih ahi. I society a kisiamphatna a hongtun theihna di bang Zokhankhual’ tup gige ahi.

Na bawl tuung lai in a haksa thou hia, bang a chi?
Hi, haksa mah ei. Manual work petmah himawk inchin. Pencil in laipuan tung ah ka draft a, stencil ah ka gelh zel a. Huchia typewriter a athu te sun, a lim leh a thu gen di uh ngaihtuah kawm zeel, chihdan khawng a kihih ahi. Cyclostyle a hek khiat di, lai sah a sah theimai, Nehru Marg a “Lamka Bazar” ah va poluut in, huai te va heekkhia. Huaite mah po pawt nawn luutluut, inn a kilh khawm zel aki hi a. Hun leh tha tamtak ka na seng. 

Pu Zokhankhual’ meel chiitchiat kha, na gelhkhiat hia?
Hi, ka gelhkhiat ahi. A tuung in a meel di awm ka bawlbawl mai a, ka ngaih tuahtuah mai a, a tawptawp in, tu a Zokhankhual mel chu ka hon gelh khe thei khong ahi. 

A lem tengteng nang na gelhvek eivoi maw? A thu te le?
A lem teng ka gelh vek ahi, a thu te le ka bawl ahi. Den a ka gen lawmte nih, Thanga Tonsing leh Lalneihthang in a tangthu pai didan khawng hon ngaihtuah pih ua, hon kithuahpih nak mahmah uh. Lalneihthang bang circulation manager dan in a pang a, Zodawn lam khawng ah ahawm a zinkual naak mahmah ahi. Huaiziak a amah a muh chiang bang ua, “Zokhankhual!” chi hial dan uh ahi. Tuni tan a ka bawlteng in amah ka phawk lailai.

Bangziak a Zokhankhual’ tal pawng ahia, chi chiitchiat le?
Huaichu, Zomi te pil mahmah, khuak hau ahi chihna ahi mai a maw. A khuak kha lian eichu, ama’ aa kha, midang a toh kibanglou in, a sung a lianpi om. Huai hong bawkkhia chidan ahi. Hilele, a lauhhuai lampang a, tumour hiam hi thahah lou eive. 

ZKK na bawlchiang a athu paidan, na paisak dan khawng hon gen ve.
ZKK kha a thu paidan le om tuanlou inchin, a khovel bouruak honpuak dandan a, kibawl mai. Tulai khovel thuleng tuamtuam te pansan a kibawl ahi. A thu te khenkhat adia hou a hou thei di, khenkhat adia lah hoih zel. A takluat chiang a lah khenkhat adia ana ninhuai thei. Huaikal buuksiam a haksa dekdek sek a. 

Etsakna dia, World Cup omlai bang in ZKK te Zogam Team in a vakuan ua, Zomi hihna khovel a va lakkhia ua, huai tungtawn in i siamna leh i haatna uh mite’n a hon mukhia ua. Huailou in, kicheina dong bang neizou khollou a ki-om nipnep, khawlhun khawng a refreshment dia satui khawng hawpmai chih te bang a ensak a. I nuakhat dan khawng, chewing gum kihawm chiang a i tankhak louh chiang a ana nuak pahpah chih khawng, joke piansim a lang sak, chih khawng ahi ZKK a a thu paidan.  

Zokhankhual, Gekpu, Thuammuih, Fullmoon Kim, Bemjudy chih te’ min le na phuahvek ahi di maw. A hihna uh hon geenzek ve.
A min teng uh ka phuahvek ahi. Zokhankhual, Thuammuih, Geekpu, Fullmoon Kim, Bemjudy chihte a character minthang deuh ahi uh. Zokhankhual kha a pi deuh ahi a. Adang te zaw, a lawm te, ahun zir a hong dawk tei ahi ua. Thuammuih kha sepaih pension hileh kilawm in, sepaih sung a pilhuai taktak a a omdan uh khawng, haihuai taktak khawng, leh i nam adia a kipiakzoh dan uh khawng, leh midang tuamtuam le huaibang in. Huai te kha i khovel theih dandan a ki mix ahi a maw, chiamnuih dan piansim a mi entertain na dan i chimai di. Hiai mun ah, hiai pa pau heh chihdan deuh a phuut khaak dandan a ka bulhtouh mai ahi.  

A kipat tuunglai in copy bangzah khawng nana bawl?
Copy 300-400 khawng bawlkhia.  

Sum lampang, a meet thou deh aw.  
Meetthou eive. Aziakchuh Pathian hehpihna’n mi’n hon paakta chiat a maw. A khotlouh lai le a kinei kholkei vanglak ve, a tangpi in ah. Hilele bat khawng ahideuh a, a buaihuai hun le tam.
  
Nidang a thu kithang khat, Zokhankhual comic ah Sudden Muanga ki sisak kha. Chihleh Sudden Muanga bawltu pa toh na kaal ua kitheihsiamlouhna hong piang. Huaikha, Zokhankhual issue nawn a, vok-eek namsak a hingsak thaknawn, chihdan deuh pen, a tak mah hia?  
Hiai zaw ka thei khakei. A om taak a lehle mi’n ana bawltawm/phuahtawm uh ahi di. 

A suah hunbi kha bang ahi?
A khenchiang a kaal teng, a khenchiang a khateng a suakzel. “A suahteng a suak,” chih di hinteh.
  
Tulai in na hon suaksak nawn ngeikei a.  
Tulai khawlphot. Tawp chihna chu omlou.  

A suah nunung pen bangchik lai khawng ahi dia?  
2004-2005, a return a hong suahlai ahi. Offset in le ka na print man aka.  

ZKK a kisutzop touhzeel louhna ziak tak bang ahi dia? Sum a buaina hia, ahihkei leh a saite’n hun neihlouh ziak hia, ahihkei leh bang haksatna na tuak ua?  
A sum le a hithou a, huaiban in, a kibuai ziak le a hithou. A kikop khawm vekmai, huaizaw, hiaiziak tak ahi, chia le gentheih ahi tuankei a. A sum mah le a ngai a, huaiban ah agent gin-om leh hoihtak a ngai a. A himhim in, Zokhankhual kha, phuahtawm ngen, phuahtawm ngen petmah hi inchin, haksa ahi. Hun ban ah tha le lut petmah. Nidang in a hihleh i tangval awl lai ahi a, hun kihau. Tuhun in ahihleh buaina di tuamtuam a hong tamta a, deihbang a i hun kipe zou nawnlou ahi. Ka hun ka kidaih sak thei mahmah kei a hiveh aw.  

ZKK kha 1980s-1990s a hong laar petmah, hong khawl, 2004-2005 sung a hong hingthak. Tua khawl nawn. Ahihleh mabaan ah bangchih di?  
Zokhankhual kha bei theilou, tawp ngeilou di ahi. Tawp thei vual le hilou. Lunglutna bei tuanlou ahihna ah, avangkim a hong kihihzel mai didan ahi. Mi tampi’n panthawk nawn dia hon ngen naak lua uh. Ei adia kisuanlah huai lehlam zezen.
  
Koi gam teng ah ZKK a kithehdalh a? Eilak genlouh in, mi’n a hon simpih thou uhia?  
Gamteng a chu kihawm zak thou eichu. Ken ka hihdan kha, agent ten kei kiang a alom a honla un. Huaiten kha athelhdalh zoh tantan ua ana thehdalh mai uh. A thehdalh tan uh chu ka va theihpih sau kei. Mizoram leh Burma lam khawng ah le tungzek hileh kilawm.Tuibuang lam ah bang le simtu a tam mahmah ua. A tangpi in ei district ahi deuh.  

RNI registration na bawl hia?  
RNI ah register lou.  

ZKK na bawlziak a award ahihkei leh kipahpihna/theihphaakna chihdan deuh muh khaak khawng na neita am?  
Eh, huchidan chu om ngei hetlou eive. 

Om nailou?  
Hi, om ngeilou. Omlou.

Ahihleh, nang tangthu, ahihkei leh ZKK review, feature article hongelh, ahihkeileh interview honbawl chih khawng om kha ngei nailou himhim hia? 
Om ngeilou. Tua hiai n’on interview amasa pen ahi. 

Hmm, eimi te, hichia kipahtawi leh kihanthawn chihkhawng chiing tam khollou hang a.  
Huai eivoi. Mi’ kiang ah en “hon pahtawi in” va chihna dan lah omlou ahihchia. Eilak chu, khovel kitaidemna leh bangbang hiam khawng chuh guitar tum siam bang omthei, laisiam bang omthei, kimawl siam pen bang omthei, a tuamtuam om eichu maw. Huaite kha ki hanthawn tuah, ki theipihtuah le chu tha hon pe di eimah ve.  

Zokhankhual kha, i khangthu a “thiltung thupitak” a chiamteh phaak hinchin. A theilou omlou. I nam' hero khat uh himawk. Namdang te’n le a min a zaak chiang hiam, a muh chiang hiam ua i minam toh a hon bulhkhawm hial uh ahi a. Hiaibang a thupi geen “character” na hon bawlkhiat mai hi, k’on ngaisang lua ua, k’on pahtawi uh ahi topmai. Ahihleh, 1983 apat tuni tan a, ZKK a lohchin dan te na etkiik chiang in, nang ah lungkimna ahon pe mah di maw.   
Na hon kipahpih ua, kipahhuai ka sa. I gam leh i mi te adia “banghiam” thilhih khiat leh sepkhiat nei hi in ka kingai a, nuam ka sa a, kipahhuai le ka sa mahmah. Hiai “Zokhankhual” ka bawl in mite’ lak a nna a sepdan thil lamdang pi ahi a. Kipahna leh lungkimna khat chu om eive. Mi’n hon kipahpih ua, ka kipaak. 

Ahihleh khovel mun tuamtuam a kithehdalh, eimite, a omtuung apan ZKK ngaina tak a ana sim gige a, a hongsuah nawnkaal haibang ngaklah a ana om khiinkhian, simtu te’ kiang ah bang thu na khaak ut a?  
Hiai kha, ngainatu leh deihsaktu te’ ziak mahmah a, hun lemtang masa pen ah, abaan chihdan deuh khawng sutzop chu kisawm gige mah ahi a. Hiai hih mihing kisuk lungnopna leh i gam adia khah mite’ theihphaak a changkanna khat a a kingaih ziak a tawpmai chu kisawmlou in, a vangkim a suahtouh zel kisawm ahi, chih khawng eive. Huaiziak in, lam-entak leh kipaktak in ana ngaak hamham le uh maw. 

PROFILE
Nengzalam Guite 
Zi’ min: Chingzalian 
Pianni: 7/6/1960 
Tenna: Tedim Road, Lamka 
Ta: Numei 2, Pasal 1 
Siamna: BA 
Sepna: Rengkai Govt High School a teacher 

[Zogam.com ah leng kisuah hi]

"Papa, k'on zui di, k'ong pai di..."

$
0
0

Viral video apan screengrab

A pata un a kingai mahmah ua, a kikhe-lah mahmah uh, chih a muhtheih hi. Naupang in a hanky in a mittui a nuul a, a hanky mah zang in a pa'n ama' mittui le nuul hi in a kilang hi. A kikawi ua, paisan di hileh kilawm in a pa a ding tou a. A u te'n va let sawm mahle uh naupang in a pa mah a leen tinten hi. A kap den a. Apa'n a paisan theikei. Khatvei a pa'n a pomtou thaknawn hi.

Hiai video clip, 1:43 a sau ahihleh, February 16, 2024 ni a Greater Noida a Roman Catholic te' naupang kepna mun leh school kithuah mun khat a kila ahi. Naupang pen ahihleh kum 3 mi, Mark Thangitlian ahi a, apa' ahihleh Joseph Aidouliankap ahi.

Chandel district a Singtom khomi, Joseph Aidouliankap in azi, Manhauching toh goutan ta, pasal 3 leh numei 2 nei uhi. Joseph' zi ahihleh December, 2022 in damlouhna ziak in ana mualliamta hi. A tapa upa pen uh Francis, songnawi, wheelchair toh kithuah den in om a, anuai ah Justin, Linzy, Jessyrose te kizom suk uhi. A neupen ahihleh, video a i muh, Mark ahi.

Meitei gal ziak in May 28, 2023 apan Sugnu kiim a singtangmite' khuate haal in hong om hi. Joseph te innkuan leng, Naga te khua ah va kikhem khia uhi. Huai apan in gamkawm khawng tawn in hong paikhia ua, Lamka hong tung ua, huchiin, June 2, 2023 in Singngat a St. Joseph School huangsung a om relief camp hong tung uhi. Joseph pen ahihleh a khomun a duty din om suak a, naupang teng leh a pi uh (Joseph' nu), Joseph' cousin, Tungthang in paikhiat pih hi. 

Naupangte' maban ding a ngaihtuah ziak in, Tungthang in, a saptuam uh, Roman Catholic, a priest te tungtawn in, a unau ua a lianpen chih louh, naupang 4 teng Aizawl ah paipih hi. Huai apan Guwahati a pai in, Guwahati apan train in June 24, 2023 in Delhi tunpih hi. 

Catholic te' etkolna nuai a home ah, aneu gel munkhat ah omkhawm thei ua, a lianzaw tegel mun tuamtuak ah kikhen uhi.

A kholam uapan Singngat tan, Joseph hong tun chiang in, a tate ngai lawtel a, muh ut lua ahihman in Tungthang in February 15, 2024 in Delhi zinpih hi.

Huchiin, Joseph in a tate, kipaktak in va muthei a, himahleh, khelah ngoih-ngoih in nusia hi. Mark in apa kiang ah, "Papa, ang pei vang, ang zui ning," chi in kap ngeu-ngeu mahleh, apa'n pikiik thei di dinmun in dinglou hi.

Joseph ahihleh anu leh a tapa lianpen toh Singngat a St. Joseph School a relief camp ah khosa tou uhi. Singngat khosak a IDP te' omna dia kibawlna mun, Munpi ah, nna sem in kuan zel a. July 23, 2024 in taksa chau in buaisia a, Singngat CHC leh Lamka district hospital tut himahleh, dam zoulou in July 24, 2024 in mualliam ta hi.

St. Thomas Parish, Singngat' intekna nuai ah, relief camp mun ah a luang khakkhiatna hun zat in om a, Singngat hanmual ah vuiliam in om hi.

Tu a kum 3 leh kha 6 pha ta, Mark in zaw, a anglum a khiatlah mahmah, apa' mel mu kha ngei nawnlou ding ahita.

Viewing all 39 articles
Browse latest View live